Το Mirage F1 είναι για την ΠΑ ένα αεροσκάφος θρύλος. Έφτασε λίγο μετά την Τραγωδία της Κύπρου, και μαζί με F-4E Phantom II σήκωσαν για πάρα πολλά χρόνια το δύσκολο έργο της αναχαίτησης πάνω από το Αιγαίο. Τότε η τουρκική επιθετικότητα ήταν πολύ περισσότερο περιορισμένη σε σχέση με σήμερα, αλλά τις εποχές εκείνες η ΤΗΚ είχε να αντιτάξει απέναντι στην ΠΑμαχητικά σαν τα F-104S ή έστω τα F-4E, κι όχι τα “καθαρόαιμα” μαχητικά Mirage F.1.
Νέα «aggressor» καριέρα και για τα πρώην 63 (!) Mirage F1 της Γαλλίας
H ΠΑ έγραψε σελίδες δόξας πάνω από το Αιγαίο με τα F1. Δεν είχε την τύχη να βάλει ποτέ σε υπηρεσία τον άμεσο πρόγονο, το Mirage III/V, αλλά με τα F.1 βρέθηκε σε “άλλο επίπεδο”. Η αλήθεια είναι πως οι εποχές τότε, τέλη δεκαετίας του ’70, η δεκαετία του ’80 και το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του ’90, την δουλειά πάνω από το Αιγαίο την έκαναν μαχητικά σαν το Mirage F.1CG με πυραύλους AIM-9. Τότε οι συμπλοκές BVR ήταν τελείως εκτός τόπου και χρόνου, καθώς τα συστήματα IFF μάλλον δεν ήταν τόσο αξιόπιστα, όπως αντίστοιχα αναξιόπιστοι ήταν και οι πύραυλοι BVR όπως ο ΑΙΜ-7Ε/F (αν και ο -F είχε ένα καλό μητρώο). Σε κάθε περίπτωση, η ΠΑ βασίζονταν κυρίως σε βλήματα όπως οι AIM-9 σε διάφορες εκδόσεις τους.
Φυσικά αυτό ήταν ίσως λάθος, καθώς η ΠΑ δεν φρόντισε ποτέ να παραλάβει τους πυραύλους Matra Super 530F που το πιθανότερο ήταν να έφερναν τα πάνω-κάτω στο Αιγαίο. Οι τελευταίοι πρέπει να θυμίσουμε πως έκαναν “πάρτυ” με τα ιρανικά μαχητικά στα χέρια Ιρακινών πιλότων, και άποψή μας ήταν πως έπρεπε, με κάθε θυσία, η ΠΑ να εξασφαλίσει ένα μικρό απόθεμα από τους πυραύλους αυτούς. Φυσικά όχι μόνο τους 530F δεν αγοράσαμε, αλλα ούτε καν τους R530 (Magic), και αντί αυτών χρησιμοποιούσαμε τους αμερικανικούς AIM-9P για τον οπλισμό των F1CG. Αν τώρα κάναμε καλά ή όχι, ευτυχώς δεν χρειάστηκε να το μάθουμε ποτέ.
Βέβαια, οι R530 με τα νοτιοαφρικανικά αεροσκάφη δεν τα πήγαν και τόσο καλά, ενώ αντίθετα διέπρεξαν τα δυο πανίσχυρα DEFA των 30mm. Πάντως σε κάθε περίπτωση, τα γαλλικά Mirage F1CG σε ελληνική υπηρεσία ποτέ δεν απέκτησαν ικανό οπλισμό που θα αξιοποιούσε τις ανώτερες δυνατότητές τους σε αποστολές αναχαίτισης.
Τελικά, τα εναπομείναντα ελληνικά Mirage F.1CG, αποσύρθηκαν από ελληνική υπηρεσία μετά από 28 χρόνια ευδόκιμης υπηρεσίας, αφήνοντας ανάμεικτα συναισθήματα με την απόσυρσή τους. Ίσως δεν μας πείραξε (τους λάτρεις των γαλλικών αεροσκαφών) τόσο πολύ λόγω του ότι τα Mirage 2000 υπηρετούσαν ήδη στην Τανάγρα, και έτσι οι γαλλικοί αντικατοπτρισμοί συνέχιζαν να πετούν στο Αιγαίο. Καθώς όμως, τα αεροσκάφη αποσύρθηκαν το 2003, μετά από 28, “μόλις”, χρόνια υπηρεσίας, κι ενώ άλλες χώρες συνέχιζαν να τα χρησιμοποιούν, πιθανότατα θα έπρεπε να δούμε μήπως άξιζε να γίνει κάποιο πρόγραμμα αναβάθμισης, προκειμένου αυτά να συνεχίσουν να προσφέρουν.
Την αφορμή για το άρθρο αυτό μας την έδωσαν σχόλια αναγνωστών μας, καθώς και η αγορά διαφόρων F.1 από την εταιρεία Draken International, προκειμένου να τα χρησιμοποιήσει σε ρόλους Aggressor και εχθρικής απεικόνισης. Τελικά όπως φαίνεται, τα μαχητικά F.1 έχουν την μακροζωία των δελταπτέρυγων ομόσταυλων Mirage III/2000, και οι ώρες πτήσης φαίνεται πως δεν αποτελούν πρόβλημα για τα αεροσκάφη αυτά. Βέβαια οι απόψεις για τις ώρες πτήσεις που είχαν απομείνει στα ελληνικά F1CG διίστανται, καθώς τα αεροσκάφη αυτά δεν έβγαιναν στο Αιγαίο για ασκήσεις και διατήρηση πτητικής ικανότητας, αλλά μάχονταν καθημερινά, τραβόντας G πάνω από το Αιγαίο (και, ας μας επιτραπεί η έκφραση, “μοιράζοντας φάπες” στους άμοιρους Τούρκους με F-4E, F-104G/S κα, πριν έρθουν τα F-16 της THK).
Λογικό είναι λοιπόν να αναρωτηθούμε, αν άξιζε τον κόπο, να εφαρμοστεί ένα πρόγραμμα αναβάθμισης ανάλογο με αυτό που εφαρμόσαμε στα F-4E Phantom, προκειμένου τα αεροσκάφη να συνεχίζουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους πάνω από το Αιγαίο.
Θα μπορούσε είτε να είναι ένα πρόγραμμα ανάλογο με αυτό που εφάρμοσε η Ισπανική Αεροπορία στα δικά της μαχητικά (το 1996), είτε ένα πρόγραμμα σαν αυτό που εφάρμοσε το Μαρόκο. Στην πρώτη περίπτωση, το ραντάρ αναβαθμίστηκε σε Cyrano IVM (από IV), ενώ στην δεύτερη αντικαταστάθηκε από το Thales RC400, που ουσιαστικά είναι ένα RDY-3 με μικρότερη κεραία.
Το Mirage F1CG είχε δυο μειονεκτήματα, που όσο περνούσαν τα χρόνια μάλλον γινόντουσαν πιο εμφανή. Καταρχάς, χρειαζόταν έναν πολύ πιο ισχυρό κινητήρα. Κατά δεύτερο, χρειαζόταν ένα πολύ πιο αξιόπιστο και ικανό ραντάρ. Σε ελληνική υπηρεσία, χρειαζόταν και ένα ικανότερο σύστημα αυτοπροστασίας κι ένα καλύτερο IFF. Το θέμα όμως είναι, έπρεπε ή όχι να εκσυγχρονιστούν τα υπόλοιπα αεροσκάφη μας;
WHAT IF: Τι μορφή θα είχε η Αεροπορία σήμερα αν είχαμε αγοράσει F-18 το 1985 αντί F-16/Mirage 2000;
Καταρχάς ο κινητήρας όπως είπαμε ήταν μάλλον αναιμικός. Πρώτοι το κατάλαβαν αυτό οι Γάλλοι, που πρόσφεραν το F.1 M-53 σαν ανταγωνιστή του F-16A στις ευρωπαϊκές αεροπορίες, και σαν αντικαταστάτη των F-104G, με τον κινητήρα του Mirage 2000, τον Μ-53. Το αποτέλεσμα του περίφημου διαγωνισμού του Αιώνα τον γνωρίζουμε. Επίσης οι εξαιρετικοί γνώστες του αεροσκάφους, Νοτιοαφρικανοί, προσπάθησαν αν αλλάξουν τον ATAR 9K-50 με τον ρωσικό RD-33. Το αποτέλεσμα σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά ήταν αρκούντως ικανοποιητικό, αλλά τελικά δεν προχώρησαν στην αλλαγή του κινητήρα.
Σε ότι αφορά το ραντάρ, μια λύση το 2003 ήταν πράγματι η αναβάθμιση σε Cyrano IVM, ή η αλλαγή του σε κάποιο παράγωγο του RDY-2 (Mirage 2000-5Mk2). To εντυπωσιακό θέμα με το Mirage F.1 είναι το εξής, το αεροσκάφος δεν έχει FBW όπως το Mirage 2000, συνεπώς μπορεί κάποιος άλλος από την Dassault να επέμβει στο αεροσκάφος και να το αναβαθμίσει με ότι ραντάρ θέλει με πολύ περισσότερη ευκολία σε σχέση με άλλα 3ης γενιάς (όπως το Mirage 2000 ή το F-16A/C). Αυτός είναι και ο λόγος που η Dassault έδωσε εξαιρετικές τιμές στο Μαρόκο, που αυτή την στιγμή πετάει με τα πιο αξιόμαχα Mirage F.1 που υπάρχουν, καθώς στην ευρύτερη περιοχή “καραδοκούν” κι άλλες εταιρείες με πολύ καλές λύσεις.
Το πρόγραμμα MF2000 της Dassault για τα μαροκινά Mirage F.1 (27 Mirage F1CH, F1EH και F1EH-200) τα έφερε ουσιαστικά στο επίπεδο του Mirage 2000-5 με τις εξής τροποποιήσεις:
- Αντικατάσταση του Thomson-CSF Cyrano IV με το Thales RC400 (RDY-3)
- 4% περισσότερη ώση και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής με νέο συμπιεστή στους κινητήρες Snecma Atar 9K50
- Cockpit με δυο οθόνες LCD , Head-Up Display με UFCP (Up Front Control Panel), δυο mini-LCD (για το RWR και τον τεχνητό ορίζοντα) καθώς και full HOTAS χειριστήρια
- GPS Sagem Sigma 95
- CN2H-AA Mk II διόπτρες νυχτερινής όρασης.
- Νέο κάθισμα Zero-Zero
- Νέο υπολογιστή
- Προηγμένο RWR από την Thales
- Ζεύξη δεδομένων
- Εκτοξευτές φωτοβολίδων Corail και Phimat chaff dispensers
- Ατρακτίδιο PAJ-FA ECM.
- Thales Damocles ατρακτίδιο σκόπευσης.
- Οπλισμός: Matra R550 Magic-II, MICA IR/EM, AIM-9L/M, βόμβες Armement Air-Sol Modulaire (AASM) καθοδηγούμενες από GPS/INS και GPS/INS+IIR, AM39 Exocet, Paveway
Τα μαροκινά αεροσκάφη είναι πραγματικά ικανότατα, αλλά αναμφίβολα, σήμερα θα μπορούσαν να βρεθούν και πολλές άλλες λύσεις. Βέβαια τότε, το 2003 οι λύσεις ήταν πιο περιορισμένες, αλλά σίγουρα υπήρχε το βασικό πρότυπο Mirage 2000-5 αλλά και αρκετές άλλες λύσεις (γαλλικά ή ισπανικά Mirage F.1). Θα άξιζε τον κόπο να κάνουμε τότε εκσυγχρονισμό;
Τα 27 “τούμπανο” (συγγνώμη για την έκφραση, αλλά πραγματικά είναι εντυπωσιακά) Mirage F.1 ASTRAC του Μαρόκου δεν έχουν να ζηλέψουν πολλά από ένα M2000-5, και όλα αυτά το Μαρόκο να “αγόρασε” με “μόλις” 420 εκ. ευρώ (2010). Μάλλον το 2003 ο εκσυγχρονισμός των 24 μαχητικών F1CG θα κόστιζε ακόμη λιγότερο, αλλά θα άξιζε;
Η ΠΑ τότε υπέφερε από πολυτυπία. Αν θυμάστε καλά, είχαμε τότε δυο τύπους F-16 (λίγο αργότερα 3 και μετά 4…), δυο τύπους Mirage 2000, δυο τύπους F-4E (χωρίς να υπολογίσουμε μέσα τα RF-4E), Α-7Η/Ε (ας τα πούμε έναν τύπο), και μετά θέλαμε και τα Mirage F.1.
Μια καλή ιδέα θα ήταν η εξής. Αντί να εκσυγχρονίσουμε μόνο 15 Mirage 2000EGM/BGM, να τα εκσυγχρονίσαμε όλα τα Μ2000 τότε σε επίπεδο Mirage 2000-5Mk2, και να αγοράζαμε και τα επιπλέον 10 που ήθελαν οι Γάλλοι. Έτσι θα είχαμε μια συνεκτική δύναμη από 50 μαχητικά Mirage 2000-5Mk2.
Τα Mirage 2000EGM/BGM θα παρέδιδαν τα ραντάρ RDM (ουσιαστικά είναι τα Cyrano IVM) στα παλαιότερα Mirage F.1, τα οποία θα εκσυγχρονίζονταν με αρτηρία δεδομένων MIL-STD1553, αναβάθμιση του ATAR 9K-50, και νέα ηλεκτρονικά. Όλα αυτά είναι σχετικά εύκολα και απλά, καθώς όπως είπαμε δεν απαιτούνταν ιδιαίτερες τροποποιήσεις και δοκιμές σε ένα αεροσκάφος 2ης γενιάς, και η Dassault γνωρίζει πολύ καλά το αεροσκάφος (όπως και η ΕΑΒ).
Το Mirage F1 θα μπορούσε να συνεχίσει να προσφέρει τις υπηρεσίες του μέχρι και σήμερα, είτε σε αποστολές TASMO, είτε σε αποστολές κρούσης (που ούτως ή άλλως είχε διαπρέψει σε όλες τις αεροπορίες που το χρησιμοποίησαν επιχειρησιακά σε αυτό τον ρόλο). Επίσης το κόστος χρήσης του και διατήρησης σε υπηρεσία των εκσυγχρονισμένων Mirage F.1 θα ήταν πολύ χαμηλότερο από το κόστος των F-4E AUP για παράδειγμα. Φυσικά για να γίνουν όλα αυτά θα έπρεπε να είχαμε περικόψει την παραγγελία των 60 F-16C/D Block 52+ κατά 10 ή και 20 μαχητικά.
Τα μαχητικά μας F-16C/D θα ήταν σήμερα λιγότερα, αλλά θεωρούμε πως αν οι Γάλλοι είχαν σκεφτεί λίγο Out of The Box, τα είχαν προτείνει όλα αυτά, και είχαν δώσει σαν αντισταθμιστικά μερικά μεταχειρισμένα F.1B και F.1CT (που επίσης θα εκσυγχρονίζαμε), τότε θα είχαμε δυο Μοίρες εκσυγχρονισμένα Mirage F1CG (UGR) και φυσικά δυο ή τρεις Μοίρες Mirage 2000-5Mk2. Τότε, αν το θυμούνται οι αναγνώστες μας, “λεφτά υπήρχαν”, αφού είχαμε τα περίφημα ΕΜΠΑΕ.
Μάλλον όμως οι Γάλλοι έμειναν εγκλωβισμένοι στην λογική “πούλα Mirage 2000-5 ή Rafale” και δεν φρόντισαν να διευρύνουν την διείσδυσή τους στην ελληνική ΠΑ. Ούτε να εκμεταλλευτούν το εξαιρετικό “όνομα” που είχε και έχει η εταιρεία στο ελληνικό αεροπορικό κοινό. Στην χειρότερη των περιπτώσεων, ακόμη κι αν σήμερα δεν θα θέλαμε πλέον (που θα τα θέλαμε και μάλιστα με το παραπάνω) σήμερα θα πωλούσαμε τα Mirage F1 μας για Aggressor!
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το σημερινό άρθρο είναι ένα ακόμη What if. Δεν είναι αυτό που λέμε η κλασική “Άποψη”, αλλά ένα κείμενο που οι αναγνώστες μας καλούνται να σχολιάσουν, να καταθέσουν τις απόψεις τους ή τις μαρτυρίες τους. Ομολογούμε πως είναι ένα ωραίο θεωρητικό θέμα που θα θέλαμε να συζητήσουμε με τους αναγνώστες μας…
Πρώτη δημοσίευση 16/2/2019
