H ιστορία του Eurofighter Typhoon είναι κάπως “περίεργη” για την χώρα μας. Όλοι θα θυμούνται πως στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η χώρα μας είχε “δεσμευτεί” για την αγορά 60 αεροσκαφών Eurofighter Typhoon Tranche 2, με option της δυνατότητα αγοράς άλλων 30 αεροσκαφών Eurofighter Typhoon Tranche 3. Ήταν μια δέσμευση που φανέρωνε το απόλυτο “δέσιμο” της Ελλάδας στο “ευρωπαϊκό” άρμα.
Θα θυμόμαστε πως στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και στις αρχές της επόμενης δεκαετίας, η Ελλάδα έκανε μια στροφή προς την Ευρώπη σε ότι αφορά τους εξοπλισμούς της. Αν εξαιρέσουμε τις αγορές αεροσκαφών F-16, οι περισσότερες “κομβικές” αγορές των ελληνικών Ε.Δ την περίοδο εκείνη αφορούσαν ευρωπαϊκά οπλικά συστήματα. Αυτό βέβαια η Ελλάδα το “πλήρωσε” ποικιλιτρόπως, όπως για παράδειγμα με την μη αποδέσμευση όπλων stand-off για τα ελληνικά F-16C/D Block 52+. Αλλά τότε, που δέναμε τους σκύλους με τα λουκάνικα, λύσεις υπήρχαν (βλέπε Mirage 2000-5Mk2/SCALP EG).
Ακόμη όμως και τις καλές εποχές, η χώρα μας δεν μπορούσε να “πληρώσει” 60+30 αεροσκάφη Typhoon. Επίσης, δεν θα μπορούσε να τα συντηρήσει, αν κρίνουμε από τις μέτριες επιδόσεις που έχουν τα αεροσκάφη αυτά στις διαθεσιμότητές τους σε Ηνωμένο Βασίλειο και Γερμανία. Δεν συζητάμε το πόσο αντιοικονομικό θα ήταν να σηκώναμε ζεύγος Typhoon για να αναχαιτήσουμε αντίστοιχο ζεύγος τουρκικών F-16C/D.
Φυσικά η δέσμευσή μας στους Ευρωπαίους εταίρους μας, και στο άρμα της Eurofighter, μας απέτρεψε από το να εισέλθουμε στο consortium των χωρών που μπήκαν στην “υπόθεση” F-35.
Οι Τούρκοι, που μόλις είχαν συνέλθει από μια χρεωκοπία και το ΔΝΤ, δεν έχασαν την ευκαιρία να “μπουν” στο F-35, μην δίνοντας ιδιαίτερη σημασία σε δεινόσαυρους του Ψυχρού Πολέμου όπως το Typhoon. To αποτέλεσμα σήμερα είναι να παρακαλάμε o Τραμπ να απαγορεύσει την εξαγωγή των αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία, και οι μαχητές του πληκτρολογίου να ψέγουν την ΠΑ για την επιλογή του F-16V.
Πάμε πάλι στο Typhoon. Μετά από πολλά χρόνια σε υπηρεσία, η Γερμανία αποφάσισε να αντικαταστήσει τα Typhoon Tranche 1 με ολοκαίνουργια Typhoon, και μάλιστα αυτό θα το κάνει πριν αποσύρει τα τελευταία Tornado IDS/ECR! Ο λόγος είναι προφανώς τα υψηλά κόστη διατήρησης σε υπηρεσία, που σε συνδυασμό με τον επίσης υψηλό κόστος μιας πιθανής αναβάθμισης, αλλά και την ανάγκη διατήρησης της γραμμής παραγωγής ανοιχτή, κρίνεται καλύτερο να αγοραστούν ολοκαίνουργια αεροσκάφη. Για την Γερμανία, είναι πιο συμφέρον να φτιάξει νέα Typhoon, από το να εκσυγχρονίσει τα παλαιά της. Ο λόγος; τα φτάχνει μόνη της.
Τώρα, τα αεροσκάφη Tranche 1 θεωρητικά θα αναβαθμίζονταν σε Tranche 2 ή Tranche 3. Αυτό όμως δεν έγινε ποτέ, για λόγους που θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε παρακάτω. Έτσι λοιπόν, η Luftwaffe ετοιμάζεται να αποσύρει τα Tranche 1 αεροσκάφη της, τα οποία, ασχέτως κατάστασης θα καταλήξουν αργά ή γρήγορα σε διαλυτήρια.
Η ιδέα που θέλουμε να θέσουμε σήμερα σαν θέμα προς συζήτηση είναι η εξής. Μια -εντελώς- δωρεάν παραχώρηση των αεροσκαφών Tranche 1 της Luftwaffe προς την ΠΑ, μαζί με το απόθεμα ανταλλακτικών των Tranche 1 αεροσκαφών της, με την προοπτική αναβάθμισής τους στο μέλλον. Πιστεύουμε πως μια τέτοια κίνηση θα ήταν win-win και για τους δυο και εξηγούμε τους λόγους.
Για την Γερμανία
- Ενισχύεται η ελληνο-γερμανική αμυντική συνεργασία που έχει ατονίσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ενώ επιβεβαιώνονται οι δεσμοί μεταξύ των δυο χωρών.
- Δεν επιβαρύνεται το ελληνικό δημόσιο χρέος με αμυντικές δαπάνες, τουλάχιστον άμεσα, συνεπώς δεν θα έχουμε θέμα με τις γερμανικές “ευαισθησίες” σχετικά με το δημόσιό μας χρέος.
- Η Γερμανία έχει να κερδίσει πολύπλευρα οικονομικά, καθώς τα αεροσκάφη σχετικά σύντομα αξίζουν να μπουν σε πρόγραμμα εκσυγχρονισμού.
- Μια ακόμη χώρα προστίθεται στους χρήστες του Typhoon.
- Μια ευρωπαϊκή χώρα βάζει σε υπηρεσία ένα ευρωπαϊκό μαχητικό, ενισχύονται οι ευρωπαϊκοί δεσμοί, και επιστρέφουν οι ευρωπαϊκές εταιρείες στην Ελλάδα.
Για την Ελλάδα
- Αποκτά ένα πανίσχυρο μαχητικό 4ης γενιάς, που μπορεί να μπει άμεσα σε υπηρεσία.
- Με μικρό κόστος, μπορεί να αποκτήσει, αφού το εκσυγχρονίσει, το ευρωπαϊκό αντίστοιχο του F-15E.
- Δεν απαιτούνται δαπάνες για νέα όπλα, μπορεί να φέρει όλα τα υπάρχοντα όπλα των F-4E AUP, αλλά και άλλα που υπάρχουν στο οπλοστάσιο της ΠΑ (SCALP EG).
- Μπορεί να φέρει κι άλλα, εξαιρετικά προηγμένα όπλα, όπως ο Brimstone, ενώ μετά από εκσυγχρονισμό θα μπορεί να αναλάβει άνετα το σύνολο των αποστολών που έχουν σήμερα τα F-4E, και ίσως και πολύ περισσότερες.
- Δεν απαιτείται άμεση εκταμίευση χρημάτων, καθώς σε πρώτη φάση τα Typhoon θα προσφερθούν άνευ κόστους, ενώ η χρήση τους και το κόστος αυτής, θα καλυφθεί από το κόστος διατήρησης σε υπηρεσία των υπέργηρων F-4E AUP. Φυσικά αργά ή γρήγορα θα πρέπει να δώσουμε χρήματα, είτε άμεσα είτε στο μέλλον για εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών.
- Η ΠΑ αποκτά πλέον την επόμενη γενιά μαχητικών, και ίσως ένα αεροσκάφος που θα μπορούσε να αντιπαρατεθεί αποτελεσματικά με την τουρκική επιθετικότητα πάνω από Αιγαίο.
Το Typhoon θα παραμείνει ανταγωνιστικό και τις επόμενες δεκαετίες
Σε όλα αυτά πρέπει να προσθέσουμε και άλλες παραμέτρους. Καταρχάς, η ΠΑ θα μπορούσε να “συγκεντρώσει” κάποια από τα Tranche 1 Typhoon που έχουν διάφορες ευρωπαϊκές αεροπορίες. Δεν μιλάμε για τα 15 της Αυστρίας, τα οποία θεωρούμε πως η Αυστρία δεν θα “χάριζε” επ’ουδενί, καθώς δεν θα είχε τα οφέλη της Γερμανίας από μια τέτοια κίνηση. Μιλάμε για τα Tranche 1 του Ηνωμένου Βασιλείου, που αργά αλλά σταθερά οδηγούνται στον κανιβαλισμό και την απόσυρση.
Πριν συνεχίσουμε να πούμε πως κατασκευάστηκαν συνολικά 148 Tranche 1, 33 για την Γερμανία, 28 για την Ιταλία, 19 για την Ισπανία, 53 για τους Άγγλους και 15 για την Αυστρία. Οι Άγγλοι, που “καίγονταν” για να αντικαταστήσουν τα ανεπαρκέστατα Tornado ADV, έχουν τα περισσότερα. Τώρα, οι Άγγλοι έχουν λίγο καλύτερα Tranche 1, γιατί τα δικά τους έχουν και περιορισμένες δυνατότητες εναντίον στόχων εδάφους, καθώς μετά από το πρόγραμμα ‘Gordian’, ή CP193, τα αεροσκάφη μπορούσαν πλέον να καθοδηγούν βόμβες laser με ατρακτίδια Litening! Ναι, το μυαλό σας πάει εκεί ακριβώς που προτείνουμε…
Η Βρετανία παρέλαβε το πρώτο αναβαθμισμένο “Centurion” Typhoon
Τώρα, τα αεροσκάφη δεν φέρουν το σύστημα IRST PIRATE, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν μπορούν να το φέρουν σε μελλοντική αναβάθμιση. Τα δε Typhoon, έχουν ειδικούς αλγόριθμους που επιτρέπει την αποστασιομέτρηση στόχου που εντοπίστηκε από το PIRATE μέσω τριγωνισμού από έτερο μαχητικό. Αν κάποιοι “εκτιμούν” τα IRST των Rafale, Gripen, Su-35, θα πρέπει να δεχτούν πως ίσως καλύτερο όλων είναι το PIRATE.
Φυσικά πολλοί είναι αυτοί που θα “κολλήσουν” στο αυξημένο κόστος χρήσης των δικινητήριων μαχητικών.
Είναι αλήθεια, πως το Typhoon έχει αυξημένο κόστος χρήσης, και αυτό το μάθαμε χάρη στην γκρίνια των Αυστριακών. Φυσικά οι τελευταίοι ήθελαν να πάρουν κάτι σε επίπεδο Gripen, άλλα ένεκα της γερμανικής πίεσης, ενέδωσαν και πήραν τα Tranche 1. Εδώ έρχεται να δώσει λύση μια πρωτοβουλία της BAe Systems, η TyTAN (Typhoon Total Availability Enterprise) που υπόσχεται να μειώσει το κόστος ανά ώρας πτήσης του Typhoon στα επίπεδα μονοκινητήριου μαχητικού F-16! H πρωτοβουλία εφαρμόστηκε στα Typhoon της RAF, και οι κύριες επιθεωρήσεις γίνονται πλέον κάθε 750 ώρες, και η BAe διαφημίζει την επιτυχία της. Αν ισχύει κάτι τέτοιο, που προφανώς έχει κάποια βάση γιατί το στηρίζει και η RAF, τότε ο “μύθος” του υψηλού κόστους συντήρησης τελειώνει κάπου εδώ.
Όλα τα παραπάνω δεν αποτελούν πρόβλημα, καθώς με τον έναν ή άλλον τρόπο θα μπορούσαμε να βρούμε λύσεις. Αυτό που είναι δύσκολο, είναι να ξεπεραστεί ο σκόπελος της ευρω-τουρκικής προσέγγισης (στο θέμα της Γερμανίας), αλλά και της γνωστής αγγλο-τουρκικής συνεργασίας, που μάλλον θα ενισχυθεί υπό το πρίσμα του Brexit.
Τα γερμανικά και αγγλικά αεροσκάφη έχουν μια Μέση ηλικία περίπου 15 ετών, ενώ δεν έχουν πολλές ώρες πτήσης. Το θέμα όμως είναι πως 33 γερμανικά και 16 αγγλικά σύντομα θα πάνε προς διάλυση. Τα δε αγγλικά είναι διθέσια, που σημαίνει πως θα μπορούν να προσφέρουν είτε ως επιχειρησιακά εκπαιδευτικά, είτε σαν missionized αεροσκάφη. Αν και δεν είναι καν δόκιμο αυτό που θα πούμε, ας σκεφτούμε για λίγο Typhoon πάνω από τον Έβρο, με Brimstone που θα σαρώνουν προσπάθειες διάσπασης των ελληνικών γραμμών (τι λέμε τώρα κι εμείς, που δεν έχουμε μαντήλι να κλάψουμε…). Αλλά θεωρούμε πως με λίγη προσπάθεια, και λίγο έξυπνη διαχείριση, η ΠΑ θα μπορούσε να αντικαταστήσει Mirage 2000EGB/BGM, F-4E AUP και F-16C/D Block 30 με ένα πραγματικά πανίσχυρο μαχητικό.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Κινδυνεύουμε να γίνουμε γραφικοί, αλλά όλα όσα γράφουμε στις Απόψεις είναι θέματα προς συζήτηση. Δεν προωθούμε το Typhoon, ούτε κάτι άλλο, απλά προσπαθούμε να σκεφτούμε Out of The Box προκειμένου να βρεθούν λύσεις για την ενίσχυση των ΕΔ και ειδικά της ΠΑ στην περίπτωση αυτή. Κάθε καλοπροαίρετη άποψη δεκτή.
