Αν προσπαθήσετε να βάλετε μπροστά ένα αυτοκίνητο που κάθεται στο γκαράζ για δεκαετίες, το πιο πιθανό είναι ο κινητήρας του να μην ανταποκριθεί. Όμως οι 4 εφεδρικοί προωθητήρες του διαστημικού σκάφους Voyager 1 πυροδοτήθηκαν με επιτυχία τη περασμένη Τετάρτη, μετά από 37 χρόνια αδράνειας.
Οι διαστημοσυσκευές Voyager 1 & 2 εκτοξεύτηκαν στις 5 Σεπτεμβρίου και 20 Αυγούστου 1977 και αποτελούν τους πιο μακρινούς εκπροσώπους του ανθρώπινου είδους στο διάστημα. Ο Voyager 1 βρίσκεται σε λειτουργία για περισσότερα από 39 χρόνια και ταξιδεύει με ταχύτητα 60.000 χλμ/ώρα με κατεύθυνση προς τον αστερισμό του Οφιούχου.
Αρχική αποστολή του Voyager 1 ήταν η μελέτη των πλανητών Δία και Κρόνου καθώς και των δορυφόρων τους και εν συνεχεία να συνεχίσει προς τις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος μελετώντας την επίδραση της ηλιόσφαιρας και να καθορίσει τα όριά της. Το Σεπτέμβρη του 2013, μετά από 35 χρόνια ταξιδιού, διέσχισε την ηλιόσφαιρα και πλέον κινείται στο διαστρικό διάστημα.
Η συσκευή είναι εφοδιασμένη με 2 μίνι αντιδραστήρες που θα της παρέχουν ενέργεια τουλάχιστον ως το 2025. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε απόσταση 138 Αστρονομικών Μονάδων από τη Γη. (2.06×1010.χλμ). Προκειμένου να καλύψει μία απόσταση ενός έτους φωτός (10 τρις χλμ) θα χρειαστεί 17.000 έτη (το πλησιέστερο άστρο στη Γη, ο Εγγύτατος Κένταυρος, βρίσκεται σε απόσταση 4,2 ετών φωτός). Στη τωρινή απόσταση τα δεδομένα που στέλνει κάνουν περισσότερες από 18 ώρες να φτάσουν στη Γη.
Στο Voyager τοποθετήθηκε ένας επιχρυσωμένος δίσκος με δεδομένα για το ανθρώπινο είδος, στοιχεία για τον πλανήτη μας, δείγματα μουσικής, εικόνες και χαιρετισμοί σε 55 γλώσσες. Είναι ένα είδος καλωσορίσματος εάν ποτέ βρεθεί από κάποιον εξωγήινο πολιτισμό.
Στο physicsgg.me, διαβάζουμε:
Μακριά, πολύ μακριά εκεί έξω, υπάρχει ένα μηχάνημα, ένα επιστημονικό όργανο που κατασκεύασε η ομάδα μου τη δεκαετία του 1970, το οποίο δεν έχω ξαναδεί από τότε αλλά γνωρίζω ότι συνεχίζει να λειτουργεί άριστα, αν θέλετε να ξέρετε. Γνωρίζω ότι λειτουργεί επειδή οι μετρήσεις του λαμβάνονται καθημερινά από τη Γη. Η NASA διαθέτει ένα σύστημα διαπλανητικής επικοινωνίας, τρία ραδιοτηλεσκόπια των οποίων τα πιάτα λειτουργούν και ως πομποί και ως δέκτες: το ένα βρίσκεται στις ΗΠΑ, το δεύτερο στην Ισπανία και το τρίτο στην Αυστραλία. Οι δέκτες αυτοί συνεχίζουν να λαμβάνουν σήμα από την κεραία του Voyager 1, η οποία εκπέμπει ραδιοκύματα. Η ισχύς του πομπού είναι μόλις 22 Watt, περίπου όσο ένα κοινό λαμπάκι ψυγείου. Στις 5 Σεπτεμβρίου 2017, όταν γιορτάσαμε τα 40 χρόνια από την εκτόξευση του ηρωικού σκάφους, μπορούσαμε ακόμα να βλέπουμε αυτό το λαμπάκι από απόσταση περίπου 21 δισ. χιλιομέτρων, σχεδόν 140 AU ή 20 ωρών φωτός. Λίγο νωρίτερα, τον Αύγουστο του 2012, το αγαπημένο μου Voyager είχε γράψει ιστορία όταν έγινε το πρώτο ανθρώπινο αντικείμενο που βγήκε από το Ηλιακό Σύστημα, σε απόσταση 122 AU από τον Ήλιο, ξεκινώντας έτσι επίσημα την «Διαστρική Αποστολή Voyager».(…)
(…) Που κατευθύνεται όμως το σκάφος; Τι άλλο θα συναντήσει; Σε περίπου 300 χρόνια, ο βετεράνος ερευνητής θα φτάσει στο εσωτερικό όριο του νέφους Όορτ, ενός γιγάντιου, σφαιρικού νέφους από κομήτες που περιβάλλει το Ηλιακό Σύστημα. Το σύννεφο αυτό πιστεύεται ότι φιλοξενεί δισεκατομμύρια κομήτες και είναι πραγματικά πολύ μεγάλο – μπορεί να φτάνει σε απόσταση ενός έτους φωτός από τον Ήλιο, κάτι που σημαίνει ότι το Voyager 1 θα χρειαστεί κάπου 30000 χρόνια για να το διασχίσει. Στη συνέχεια δεν θα βρεί τίποτα στην πορεία του, αν και σε περίπου 40.000 χρόνια θα πλησιάσει σε απόσταση 1,6 έτους φωτός το άστρο Gliese 445, που βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού της Καμηλοπάρδαλης. Μετά θα συνεχίσει το ταξίδι στον αιώνα τον άπαντα(…)
απόσπασμα από το βιβλίο του Σταμάτη Κριμιζή, ‘Ταξίδι στο Ηλιακό Σύστημα’
Μια καλλιτεχνική άποψη του Voyager 1
Το Voyager 1 είναι το πιο μακρινό και το ταχύτερο διαστημικό σκάφος της NASA, η μοναδική ανθρώπινη κατασκευή που κινείται έξω από το ηλιακό μας σύστημα. Το διαστημικό σκάφος που ταξιδεύει για 40 χρόνια βασίζεται σε μικρές συσκευές που ονομάζονται προωθητήρες με τους οποίους το σκάφος προσανατολίζεται έτσι ώστε να επικοινωνεί με την Γη. Αυτοί οι προωθητήρες πυροδοτούνται για μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου, έτσι ώστε να περιστραφεί το διαστημικό σκάφος και η κεραία του να στραφεί προς τον πλανήτη μας. Πλέον, η επιστημονική ομάδα του Voyager είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει ένα σύνολο τεσσάρων εφεδρικών προωθητήρων, που ήταν σε αδράνεια από το 1980. Έτσι, θα μπορέσουμε να παρατείνουμε τη ζωή του Voyager 1 κατά δύο με τρία χρόνια, δήλωσε η Suzanne Dodd, που ανήκει στην επιστημονική ομάδα του Voyager στο Εργαστήριο Jet Propulsion της NASA.
Οι επονομαζόμενοι προωθητήρες ελιγμών διόρθωσης πορείας» (trajectory correction maneuver ή TCM) του Voyager κατασκευάστηκαν από την εταιρεία Aerojet Rocketdyne. Ίδιου τύπου προωθητήρες τοποθετήθηκαν και στα διαστημικά σκάφη της NASA, όπως το Cassini και το Dawn. Οι TCM χρησιμοποιήθηκαν για τελευταία φορά στις 8 Νοεμβρίου 1980, κατά την τελευταία πλανητική συνάντηση του Voyager , τον Κρόνο. Μετά από 37 χρόνια, την Τρίτη, 28 Νοεμβρίου 2017, οι μηχανικοί του Voyager πυροδότησαν ξανά τους τέσσερις εφεδρικούς κινητήρες και εξέτασαν την ικανότητά τους να προσανατολίζουν το διαστημικό σκάφος χρησιμοποιώντας παλμούς 10 χιλιοστών του δευτερολέπτου. Η ομάδα περίμενε με ανυπομονησία τα αποτελέσματα των δοκιμών που ταξίδευαν στο διάστημα, κάνοντας 19 ώρες και 35 λεπτά για να φτάσουν στη Γη. Έτσι, την Τετάρτη 29 Νοεμβρίου, επιβεβαιώθηκε ότι όλα λειτούργησαν στην εντέλεια.
πηγή: https://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?release=2017-310
Το 1977 που εκτοξεύτηκε, η υπολογιστική δύναμη του Voyager ήταν εντυπωσιακή για την εποχή του. Το διαστημικό σκάφος σχεδιάστηκε για να εκτελεί τις περισσότερες από τις λειτουργίες του μόνο του, δεδομένου ότι τα δισεκατομμύρια μίλια που το χωρίζουν και η Γη καθιστούν την επικοινωνία δύσκολη και χρονοβόρα. Για να το επιτύχει αυτό, το Voyager διαθέτει τρία διασυνδεδεμένα συστήματα ηλεκτρονικών υπολογιστών: το ένα για τον έλεγχο της πτήσης και του υψομέτρου του σκάφους, ένα άλλο για τον έλεγχο των οργάνων του και ένα τρίτο για τη διαχείριση των δύο πρώτων. Οι υπολογιστές μπορούν να επεξεργαστούν περίπου 8.000 οδηγίες ανά δευτερόλεπτο – ένα κλάσμα της δυνατότητας του smartphone σας, το οποίο χειρίζεται πάνω από 15 δισεκατομμύρια ανά δευτερόλεπτο. Με τη μνήμη του που μετράται σε kilobytes, μπορεί να αποθηκεύσει και διαχειριστεί μόνο λίγες χιλιάδες λέξεις κειμένου.
Δεδομένου ότι η αρχική αποστολή του Voyager περιλάμβανε τη μελέτη του Δία και του Κρόνου, διαθέτει μια σειρά επιστημονικών οργάνων και αρκετές κάμερες επί του σκάφους, συμπεριλαμβανομένης μιας φωτογραφικής μηχανής στενής γωνίας. Η NASA έκλεισε τις κάμερες στις αρχές της δεκαετίας του ’90 για να διατηρήσει τη ενέργεια του σκάφους. Η συσκευή είναι εφοδιασμένη με 2 μίνι αντιδραστήρες που θα της παρέχουν ενέργεια τουλάχιστον ως το 2025. Η κάμερα είναι τόσο απαρχαιωμένη που η NASA δεν διαθέτει πλέον το λογισμικό ή τους υπολογιστές που απαιτούνται για την ανάλυση των εικόνων του. Έτσι, ο Voyager επικεντρώνεται στη μέτρηση μαγνητικών πεδίων, κυμάτων πλάσματος και κοσμικών ακτίνων.
Θα χρειαστούν άλλα 40.000 χρόνια πριν το Voyager πλησιάσει σε κάποιο άλλο πλανητικό σύστημα. Μέχρι τότε, θα περιπλανάται στο διαστρικό κενό. Η μνήμη του υπολογιστή του Voyager (υπερσύγχρονος για το 1977), ανέρχεται στα 40 ΚΒ. Ένα smartphone στις μέρες μας έχει χιλιάδες φορές περισσότερη μνήμη και αυτό από μόνο του φανερώνει τα άλματα που έχουν γίνει στην επεξεργαστική και αποθηκευτική δυνατότητα των υπολογιστών.
Θάνος Σ. Επαχτίτης
