Το είχαμε επισημάνει στα τέλη Φεβρουαρίου αλλά πλέον κοντεύει να γίνει «καθεστώς». Κλείνουμε σχεδόν 3 μήνες, 87 μέρες για την ακρίβεια, όπου στο Αιγαίο επικρατεί μια παράξενη ηρεμία, μετά προφανώς τον καταστροφικό σεισμό που έγινε στην Τουρκία στις 6 Φεβρουαρίου. Η Τουρκική Αεροπορία, με μαχητικά, μη επανδρωμένα και αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας έχει εξαφανιστεί σε επιθετική δράση, με ουσιαστικά «μηδέν» δραστηριότητα σε παραβάσεις FIR Αθηνών και παραβιάσεις εθνικού εναερίου χώρου. Να δούμε τα στοιχεία ανά μήνα:
- Το Φεβρουάριο από τις 6 του μήνα (το ορόσημο) έως τις 28, είχαμε μόλις 21 παραβάσεις και 104 παραβιάσεις. Οι τελευταίες μπορεί να φαίνονται πολλές, αλλά είναι μαζεμένες σε μια εβδομάδα περίπου, έχουν γίνει από λίγα μη επανδρωμένα τα οποία έκαναν μέσα στη ίδια πτήση πολλές συνεχόμενες.
- Το Μάρτιο, όλο το μήνα είχαμε μόλις 3 παραβάσεις και 23 παραβιάσεις (όλα σε μια μέρα).
- Τον Απρίλιο μηδέν. Τίποτα απολύτως.
- Το Μάιο, έως χθες 4 του μήνα, 2 παραβάσεις.
Συνολικά σε 87 μέρες καταγράφονται μόλις 26 παραβάσεις και 127 παραβιάσεις. Και αν το «μόλις» ακούγεται παράξενο, αρκεί να γίνει η σύγκριση με τον Ιανουάριο φέτος. Όπου είχαμε 321 αεροσκάφη, να κάνουν 238 παραβάσεις, 978 παραβιάσεις, ενώ σημειώθηκαν 21 υπερπτήσεις ελληνικών νησιών και 74 εμπλοκές με ελληνικά μαχητικά! Μια φρενήρη δηλαδή επιθετική δράση, που ήταν η συνέχεια ενός εξίσου έντονου 2022.
Τουρκικές παραβιάσεις στο Αιγαίο: Εξωφρενική αύξηση που απαιτεί νέα πολιτική
Θα ξαναπούμε πως η ανάπαυλα είναι καλοδεχούμενη, και από την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία που μπόρεσε να ξεκουράσει πληρώματα, να επισκευάσει αεροσκάφη, να πάρει δηλαδή δυνάμεις. Και βέβαια να πέσει κατακόρυφα και το κόστος της κινητοποίησης και η φθορά των μαχητικών μας. Πόσο θα κρατήσει αυτή η ειδυλλιακή εικόνα; Εδώ ξεκινάμε τα στοιχήματα! Με τις εξής προβλέψεις από πλευράς μας:
- Μέχρι τις εκλογές στην Τουρκία στις 14 Μαΐου, και λίγες μέρες μετά.
- Μέχρι και το δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία, αν υπάρξει αυτός (άρα μετά τον Ιούνιο).
- Μέχρι να εγκρίνει η Τουρκική Βουλή την είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και γίνουν οι σχετικές δηλώσεις και εισπράξει η Άγκυρα τα «συγχαρητήρια» και πιθανά κάποια «δώρα».
- Μέχρι να ισορροπήσει η πολιτική σκηνή στην Τουρκία δηλαδή να σχηματιστεί σταθερή κυβέρνηση. Εδώ είναι πιο αόριστη η πρόβλεψη, αλλά ουσιαστικά ενσωματώνει το διεθνή προβληματισμό ότι η Τουρκία λόγω εκλογών πόλωσης και καθεστωτικής νοοτροπίας του Ερντογάν, μπορεί να μπει σε φάση αναταραχής, χωρίς σαφή χρόνο λήξης.
- Μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου. Καθώς έως τότε έχει δηλώσει ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ, ότι θα υπάρξει «μορατόριουμ στο Αιγαίο», καθώς είναι τουριστική περίοδος που ωφελεί και τις δύο χώρες. Μια δημόσια δέσμευση που ίσως τηρηθεί για λόγους τακτικής.
- Ε. Επ’ αόριστον γιατί η Τουρκία αποφάσισε να αλλάξει στάση. Είπαμε στοιχήματα βάζουμε, ας μπει και το πιο απίθανο.
Σε κάπως περισσότερο βάθος τώρα. Η ηρεμία στο Αιγαίο μπορεί να εξηγηθεί από την πολιτική εσωστρέφεια στην Τουρκία λόγω σεισμού, αλλά και από την ανάγκη να δείξει το «ευπρόσωπο», ειδικά προς τις ΗΠΑ. Κάνει εντύπωση πάντως ο μηδενισμός των πτήσεων, καθώς τα παραπάνω θα μπορούσαν να γίνουν και με μια έντονη μείωση της επιθετικής δραστηριότητας και όχι την πλήρη εξαφάνιση της. Εδώ καταγράφουμε ένα προβληματισμό, το ίδιο διάστημα που το λέμε «ανάπαυλα» για την Ελληνική Αεροπορία, είναι επίσης «ανάπαυλα» και για την Τουρκική. Υποθέτουμε δηλαδή το προφανές, πως στους ίδιους μήνες κάνει συντηρήσεις και επισκευές στα αεροσκάφη της, κάνει εκπαιδεύσεις, σαφώς κάνει ασκήσεις – γίνεται αυτές τις μέρες η πολυεθνική Anatolian Eagle 2023 με συμμετοχή Σαουδικής Αραβίας, Πακιστάν, Εμιράτων, Κατάρ, Αζερμπαϊτζάν και Βρετανίας.
Το πολιτικό στοιχείο πάντως πρωτεύει, την ίδια ώρα που η Τουρκική Αεροπορία «ευγενώς αποσύρεται» από το Αιγαίο έστω για 3 μήνες, οι δηλώσεις των Τούρκων πολιτικών παραμονές εκλογών αυξάνουν σε μεγαλοστομία. Ενώ είχαμε δηλαδή ύφεση ρητορικής μέχρι πριν περίπου 10 μέρες, τώρα τόσο Ερντογάν όσο και Κιλιντσάρογλου έχουν ανεβάσει τους τόνους. Ο Κιλιντσάρογλου σε προεκλογική του ομιλία έκανε την σύγκριση ότι «ο Ερντογάν λέει ότι ‘θα πάμε νύχτα’ αλλά εμείς (εννοώντας οι Κεμαλιστές) πήγαμε στην Κύπρο αμέσως όταν χρειάστηκε». Δηλαδή κατηγόρησε τον Ερντογάν πως θεωρητικολογεί σε απειλές έναντι της Ελλάδας ενώ το δικό του κόμμα, το αυθεντικά κεμαλικό, είναι «των πράξεων».
Ο Ερντογάν από την πλευρά του, κατηγορεί την αντιπολίτευση πως είναι «προδότες της πατρίδας και έτοιμοι να την ξεπουλήσουν» ενώ ο ίδιος φροντίζει για το μεγαλείο, τα εξωστρεφή οράματα της, το Mavi Vatan («Γαλάζια Πατρίδα») και την στρατιωτική ισχυροποίηση της, αιχμές δηλαδή που περιλαμβάνουν και την Ελλάδα. Άρα εντός των επόμενων 10 ημερών μέχρι τις εκλογές στη γειτονική χώρα, δεν θα μας παραξενέψει να ακούσουμε και πιο ευθείες απειλές.
Υπάρχει πιθανότητα η Τουρκία να συνεχίσει για πολύ χρόνο την ύφεση αυτή στο Αιγαίο; Κατά την άποψη μας όχι μεγάλη, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως υποχρεωτικά θα επιστρέψει και στον καταιγισμό παραβιάσεων/παραβάσεων του 2022 που δημιούργησε και διεθνώς εντύπωση. Άλλωστε η τουρκική τακτική είναι σταθερά διττή: και διεκδικεί διπλωματικά και πιέζει στρατιωτικά, εναλλάσσοντας την ένταση μεταξύ των δύο επιλογών, αλλά ουδέποτε -έως τώρα- εγκαταλείποντας τις. «Ανάπαυλες» έχουμε ξαναδεί, π.χ. είχε γίνει η σχετική συμφωνία Παπούλια-Γιλμάζ το 1988 που λίγο τηρήθηκε, υπήρξαν μεσοδιαστήματα χαλαρότητας, όπως στις επισκέψεις πολιτικών αρχηγών εκατέρωθεν στις δύο χώρες, αλλά δεν επηρεάσαν μακροπρόθεσμα τις ακανθώδεις διμερείς σχέσεις.
Τελευταίο ερώτημα: Στο μεσοδιάστημα ηρεμίας, των 3 μηνών και όσο παραπάνω τραβήξει, γίνεται -μακριά από το δικό μας εκλογικό “θόρυβο” – και η απαιτούμενη εξέταση της ελληνικής στάσης; Ώστε να δούμε αν μπορούμε να παραθέσουμε πιο πειστικές απαντήσεις όταν και όποτε η Τουρκική Αεροπορία “βγει από το κλουβί της”; Και οι απαντήσεις αυτές δεν είναι μόνο εξοπλιστικές, που προφανώς είναι απαραίτητες, αλλά είναι κυρίως δογμάτων και τακτικών, είναι επιλογές σρατηγικής και πολιτικής στόχευσης. Το βασικό είναι ένα, να σταματήσει η Ελλάδα να προσφέρει στην Τουρκία την πρωτοβουλία κινήσεων, είτε αυτές είναι αεροπορικές παραβιάσεις, είτε πολιτικές πιέσεις. Καθώς μια χώρα που διαρκώς αντιδρά, κάποια στιγμή γίνεται και μαριονέτα του αντιπάλου της.
