Λίγη υπομονή ποτέ δεν έβλαψε κανέναν. Όταν έχουμε ζήσει τις αληστου μνήμης εποχής του «θα το ρισκάρουμε», είναι μάλλον υπερβολικό να συζητάμε για «καθυστερήσεις», όταν μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, το ΓΕΕΘΑ με την αμέριστη συμπαράσταση του ΥΕΘΑ, προσπαθεί να συνεφέρει τις Ένοπλες Δυνάμεις μας. Η κριτική που έχει ασκηθεί στο ΥΠΕΘΑ για τις οποίες καθυστερήσεις στο πρόγραμμα των Block 50 είναι κάτι περισσότερο από κακόπιστη. Ότι έγινε, έγινε, και η Βουλή ενέκρινε την εισήγηση του ΥΕΘΑ. Προχωράμε!
Ας δούμε όμως πως διαμορφώθηκε το πρόγραμμα, πως ήταν το 2021, και πως εξελίχθηκε το 2022. Αλλά και γιατί. Καταρχάς το πρόγραμμα εξελίχθηκε από ένα πρόγραμμα Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής, σε ένα πλήρες πρόγραμμα ανακατασκευής. Ας προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε, αν και το είχαμε γράψει πριν δυο χρόνια.
Η αρχική ιδέα της ΠΑ το 2017, ήταν να καταφέρει να βρει λίγα χρήματα, προκειμένου να βάλει στα F-16C/D Block 50 τα απάρτια από τα F-16C/D Block Block 52+/52+Advanced. Με αυτό τον τρόπο, θα αποκτούσε 38 μαχητικά που θα ολοκλήρωναν τη ζωή τους με ανώτερα ηλεκτρονικά από τότε που μπήκαν σε υπηρεσία. Και να ήθελε να κάνει περισσότερα, δεν μπορούσε, ήταν η περίοδος των ισχνών αγελάδων, αλλά μόνο για τις Ένοπλες Δυνάμεις. Και το ΓΕΑ σχεδίαζε με ότι είχε, όχι με ότι ήθελε.
Συνεκπαίδευση τουρκικών F-16 και αζέρικων MiG-29, Su-25 στο Ικόνιο
Όταν ήρθε στη Βουλή για πρώτη φορά ο εκσυγχρονισμός των Block 50, είχε τη μορφή και το σχεδιασμό του 2017, αλλά διαφορετικό προϋπολογισμό. Είχαν προστεθεί πολλά που ήταν απολύτως απαραίτητα, όπως για παράδειγμα αρχική πρόβλεψη για δομικό εκσυγχρονισμό. Επίσης είχε γίνει επιτέλους πρόβλεψη για πιστοποιήσεις όπλων που έχει η ΠΑ (για τα F-16V), SNIPER targeting pods και υποδομές. Αλλά στο μυαλό των επιτελών το σχέδιο ήταν μεγαλύτερο.
Τα F-16C/D Block 50 είναι σε εξαιρετική κατάσταση, και θα ήταν πραγματικό κρίμα να γίνει απλά αντικατάσταση υπολογιστή και ραντάρ. Το αεροσκάφος, ασχέτως του αν θα γίνει ή όχι Block 70, παραμένει ικανότατο. Συνεπώς η ΠΑ, έχοντας το πράσινο φως από την πολιτική ηγεσία θα φέρει τα Block 50 λίγο πιο πάνω από όσο είχε σχεδιαστεί αρχικά.
Αν και για λίγο υπήρξε η ιδέα να γίνουν και τα Block 50, F-16V με ραντάρ SABR AESA, εντούτοις αποφασίστηκε η τοποθέτηση του AN/APG-68v9. To AN/APG-68v9 θα υπάρχει σε… αφθονία στην ΠΑ, καθώς σύντομα θα έχει 84 αντίτυπα στις αποθήκες της. Και μιας και τα εκσυγχρονισμένα Block 50 θα μπορούν να παίρνουν τακτική εικόνα από τα F-16V, αλλά και τα Rafale F3R, θα μπορούσαν να υπηρετήσουν με χαμηλό κόστος συντήρησης ειδικά για τα ραντάρ τους.
Έτσι από πλευράς ηλεκτρονικών, τα 38 «50άρια» θα γίνουν κάτι λίγο καλύτερο από Block 50+Adv. Σε περίπτωση δε που αποφασιστεί ή χρειαστεί και αποφασιστεί, τα αεροσκάφη μπορούν να λάβουν το SABR AESA αε επίπεδο ΜΣΒ. Σε κάθε περίπτωση, θα είναι μάλλον τα καλύτερα F-16C/D σε υπηρεσία με legacy radar παγκοσμίως. Δεν είναι όμως όλα ραντάρ. Μην ξεχνάμε πως το μαχητικό είναι μια περίπλοκη μηχανολογική κατασκευή, που την πετά άνθρωπος. Και έχει όριο ωρών πτήσης, και στην άτρακτο αλλά ΚΑΙ στον κινητήρα.
Ετσι, δεν μιλάμε για απλή μεταμόσχευση απαρτίων στο αεροσκάφος, αλλά για αλλαγές ολόκληρων δομικών κομματιών έτσι ώστε οι να προστεθούν ώρες πτήσης. Δεν μιλάμε για κάποιες ενισχύσεις, μιλάμε για δομικό εκσυγχρονισμό. Έτσι θα έχει μεγαλύτερη αξία και επιστροφή της επένδυσης η δαπάνη της ΠΑ. Δεν γνωρίζουμε, αλλά το ελπίζουμε, τα Block 50 να καταφέρουν να δεχτούν και CFT, όπως τα επόμενα μοντέλα. Δύσκολο, αλλά το ελπίζουμε.
Παραπάνω κάναμε ξεκάθαρη νύξη για άλλο ένα σημείο που μάλλον θα πρέπει να επανέλθουμε. Στους κινητήρες των αεροσκαφών, το πλέον περίπλοκο μηχανολογικό κομμάτι που χρήζει εργοστασιακής επισκευής και συντήρησης. Οι κινητήρες F-110 είναι αυτοί που θα καθόριζαν το όριο ζωής των αεροσκαφών, όπως επίσης και την απόδοσή τους. Και η ΠΑ αυτή τη φορά αποφάσισε να επενδύσει σοβαρά πάνω στα αεροσκάφη και να ξαναφέρει τους κινητήρες στην αρχική κατάσταση.
Έτσι, το συνολικό κόστος του εκσυγχρονισμού ανεβαίνει αρκετά πάνω από τα 700 εκ που είχε προϋπολογιστεί το 2021. Αλλά πάλι παραμένει πολύ κάτω από ένα δις ευρώ, λιγότερα κι από 900 εκ. που είναι πραγματικά τιμή ευκαιρίας για 38 μαχητικά που θα υπηρετήσουν στην πρώτη γραμμή του Αιγαίου μέχρι το 2045 με 2050. Τα αεροσκάφη μάλλον θα δεχτούν κι αναβαθμισμένα Link 16, έτσι ώστε να μπορούν να συνεργαστούν άνετα με τα F-16V αλλά και τα Rafale F3R. Και προφανώς, με τα μελλοντικά F-35H που θα αποκτήσει προς το τέλος της δεκαετίας η ΠΑ.
Με λίγα λόγια. Δεν γράφουμε την είδηση σήμερα για έναν ακόμη εκσυγχρονισμό, αλλά για μια πλήρη επένδυση σε 38 μαχητικά αεροσκάφη, που θα είναι στην αιχμή του δόρατος της ΠΑ για ακόμη 25 έτη. Καθώς κάποιοι θα θωρήσουν πως το τελικό αποτέλεσμα θα είναι ανάλογο των τουρκικών F-16 CCIP, θα είμαστε σαφείς. Δεν θα είναι. Τα ελληνικά F-16C/D Block 50+Adv θα είναι ανώτερα.
