H Λιβύη έχει μπει σε έναν δρόμο ομαλότητας, μετά από χρόνια εμφυλίου πολέμου. Η κατάσταση ωστόσο παραμένει ρευστή και η χώρα εξακολουθεί να είναι διαιρεμένη, με όλους τους σημαντικούς “παίκτες” να τηρούν στάση αναμονής.
Βάσει του σχεδίου το οποίο έχει ανακοινώσει η ίδια η προσωρινή κυβέρνηση της χώρας, έχουν προγραμματιστεί εθνικές εκλογές για τον προσεχή Δεκέμβριο. Αυτή την ώρα όμως, κάτι τέτοιο φαντάζει μάλλον απίθανο. Οι πρώτες διαφωνίες εμφανίστηκαν για τις προβλέψεις του εκλογικού νόμου και τα ενδιαφερόμενα μέρη δεν φαίνονται διατεθειμένα να συμφωνήσουν. Πόσο μάλλον να προχωρήσουν σε μία συμφωνία για την υιοθεσία του νέου Συντάγματος της χώρας, η οποία δεν έχει κυβέρνηση κοινής αποδοχής σε όλη την επικράτεια της από το 2012.
Κατά συνέπεια, η προσωρινή κυβέρνηση του Αμπντέλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά, η οποία δημιουργήθηκε με τη σύμφωνη γνώμη του ΟΗΕ για να διοργανώσει ελεύθερες εκλογές, παραμένει στην εξουσία μέχρι νεωτέρας. Μάλιστα, έχει ξεκινήσει και παίρνει κάποιες διεθνείς πρωτοβουλίες ενώ αξιοποιεί πόρους της χώρας, γεγονός για το οποίο οι αντίπαλοι της την κατηγορούν ότι δεν έχει τη νομιμοποίηση να το κάνει, καθώς είναι προσωρινή και “ειδικού σκοπού”.
Οι αντίπαλες πλευρές και οι ξένοι μισθοφόροι
Στην πραγματικότητα, μπορεί επισήμως τα όπλα να έχουν σιγήσει αλλά πέρα από τις πολυάριθμες ένοπλες ομάδες και φατρίες, στα εδάφη της Λιβύης συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται ξένοι μισθοφόροι, κάτι το οποίο σίγουρα δεν βοηθάει μια χώρα να βρει ελεύθερα το βηματισμό της και να διεξάγει αδιάβλητες εκλογές.
Στα ανατολικά της χώρας, ο Στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ δηλώνει ότι θα είναι υποψήφιος στις εκλογές, διεξάγοντας ήδη προεκλογική εκστρατεία. Είναι όμως αποδυναμωμένος, καθώς οι φυλές οι οποίες τον υποστήριζαν καθόλη τη διάρκεια του εμφυλίου, πλέον τον αμφισβητούν γιατί θεωρούν ότι “θυσίασαν τόσους άνδρες χωρίς λόγο”. Οι ξένοι πάτρωνες δεν φαίνονται επίσης ιδιαίτερα “ζεστοί” να τον βοηθήσουν. Έτσι ο ίδιος, παραμένει μεν υπολογίσιμος παίκτης και ελέγχει την κατάσταση στη Βεγγάζη και την ανατολική Λιβύη αλλά θεωρείται δύσκολο να επικρατήσει σε μία εκλογική μάχη.
Βασικός αντίπαλος του είναι ο προσωρινός πρόεδρος Ντμπεϊμπά, ο οποίος ανέλαβε τη θέση του πρωθυπουργού της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης με τη δέσμευση ότι δεν θα κατέλθει υποψήφιος στις εκλογές. Τώρα φαίνεται να το ξανασκέφτεται, όπως δείχνουν και οι “φιλολαϊκές” κινήσεις της κυβέρνησης του με παροχές στους νέους κ.α. Ήδη έχει δεχθεί δριμεία κριτική στο εσωτερικό της χώρας από τους αντιπάλους του, αλλά ο ίδιος δεν πτοείται, αντλώντας αυτοπεποίθηση από την ισχυρή – όπως φαίνεται – υποστήριξη που συγκεντρώνει στο πρόσωπο του.
Ο πρόεδρος Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης που εδρεύει στα ανατολικά της χώρας (Τομπρούκ) Αγκίλα Σάλεχ, θεωρείται σημαντική πολιτική προσωπικότητα της χώρας και πληροφορίες τον θέλουν να εξετάζει και αυτός την υποψηφιότητα του στις εκλογές. Ο Σάλεχ έχει επισκεφθεί και τη χώρα μας κάνοντας μάλιστα και σκληρή κριτική στη στάση της Άγκυρας στη Λιβύη, χαρακτηρίζοντας άκυρο το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Αλλοι πιθανοί υποψήφιοι πρόεδροι είναι ο γιος του Καντάφι, Σαΐφ αλ-Ισλάμ καθώς και ο πρώην υπουργός Εσωτερικών, Φάτι Μπασάγκα.
Τα σενάρια για το μέλλον της Λιβύης και η σκληρή καθημερινότητα
Κύκλοι της προσωρινής κυβέρνησης της Λιβύης προτείνουν στον ΟΗΕ και τους διεθνείς συνομιλητές τους να ασκήσουν πιέσεις στις αντίπαλες πλευρές -κυρίως στα ανατολικά της χώρας – προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι εκλογές τον Δεκέμβριο. . Θεωρούν ότι αυτή τη στιγμή το momentum τους ευνοεί και θέλουν να το εκμεταλλευτούν μένοντας στην εξουσία.
Στην αντίπερα όχθη, ο Στρατάρχης Χαφτάρ αλλά και άλλοι υποψήφιοι θεωρούν ότι οι εκλογές πρέπει οπωσδήποτε να αναβληθούν, προκειμένου να πραγματοποιηθεί πρώτα η συμφωνία για τον εκλογικό νόμο και το Σύνταγμα.
Η κατάσταση αυτή φανερώνει τον κίνδυνο η πλευρά η οποία δεν θα μείνει ικανοποιημένη – και είναι πολλές αν συνυπολογίσουμε και τις πολυάριθμες οπλισμένες φυλές – να ξαναπάρει τα όπλα και η χώρα να ξανακυλήσει στον εμφύλιο. Μια χώρα πραγματικά ρημαγμένη, με τους πολίτες της να αναζητούν ένα καλύτερο μέλλον, αντιμετωπίζοντας βασικά θέματα επιβίωσης, όπως τα μεγάλα προβλήματα στην υδροδότηση και την ηλεκτροδότηση των αστικών περιοχών.
Τέλος, κανείς δεν πρέπει να παραβλέπει και την απειλή της ισλαμικής ριζοσπατικοποίησης μεγάλων περιοχών της χώρας, καθώς, παρακλάδια του ISIS είναι ενεργά εδώ και χρόνια στη Λιβύη και βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στους εξαθλιωμένους κατοίκους της.
