Διαλύεται μετά από μάχη, το αντιστασιακό σώμα του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων από δυνάμεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.
Από τις πολλές μικρές αντιαστασιακές οργανώσεις που ξεπήδησαν μέσα από την Κατοχή, το 5\42 έγραψε μια σύντομη και τραγική ιστορία, στενά δεμένη με την προσωπικότητα του ιδρυτή της, συνταγματάρχη Δημητρίου Ψαρρού. Γεννημένος το 1893, ξεκίνησε να σπουδάζει στη Νομική σχολή Αθηνών όταν το 1912 με το ξέσπασμα του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου εντάχθηκε στον στρατό ως εθελοντής και πολέμησε με ηρωϊσμό. Στη συνέχεια αναφέρεται η εισαγωγή του στη Σχολή Ευελπίδων από όπου αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός πυροβολικού. Έλαβε μέρος στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στις εκστρατείες στην Ουκρανία και στη Μικρά Ασία ενώ μετεκπαιδεύτηκε και στη Σχολή Πολέμου της Γαλλίας (École de Guerre) μεταξύ 1920 και 1921.
Υπήρξε ένας αεικίνητος συνδυασμός δράσης και οργανωτικού σχεδιασμού, μαζί με δεκαετή πολεμική εμπειρία σε μονάδες πρώτης γραμμής και ως επιτελάρχης πυροβολικού σε επίπεδο μεραρχίας. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, υπήρξε ένας από τους αξιωματικούς που βοήθησαν τον Στρατηγό Πάγκαλο να συνεφέρει τα ρακένδυτα υπολείμματα της μισοδιαλυμένης Στρατιάς της Μικράς Ασίας για να σχηματίσει την Στρατιά του Έβρου. Ακόμη δίδαξε στην Ανωτάτη Σχολή Πολέμου και έλαβε μέρος στην οργάνωση του υπουργείου Αεροπορίας το 1930, που μετουσιώθηκε στην Πολεμική Αεροπορία.
Ο Ψαρρός φαίνεται πως πολιτικοποιήθηκε, όπως και πολλοί ακόμα αξιωματικοί της γενιάς του, με τα γεγονότα του Εθνικού Διχασμού και της Μικρασιατικής εκστρατείας και Καταστροφής. Στενά δεμένος με αξιωματικούς όπως ο Ιωάννης Τσιγάντες, με τον οποίο συνδεόταν και οικογενειακά και με τον Νικόλαο Πλαστήρα, ήταν υπέρ της Βενιζελικής παράταξης προτιμώντας μια διακυβέρνηση φιλελεύθερη, δημοκρατική και αβασίλευτη. Το 1935 έλαβε μέρος στο βενιζελικό κίνημα που κατέληξε σε αποτυχία. Ακολουθώντας τη μοίρα των υπολοίπων πρωτεργατών, συνελήφθη, δικάστηκε, φυλακίστηκε για λίγους μήνες και αποτάχθηκε. Παρά τις εκκλήσεις του να επανέλθει σε υπηρεσία με την έναρξη του πολέμου το 1940, δεν έγινε δεκτός.
Με την κατάρρευση του μετώπου και την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα, ο Ψαρρός δημιούργησε κάποιους πυρήνες αντιστασιακής δράσης ήδη από τον Ιούνιο του 1941, όταν καμία ή σχεδόν καμία άλλη οργάνωση δεν είχε ακόμα συγκροτηθεί. Γνωρίζοντας καλά την περιοχή της Κεντρικής και Βόρειας Ελλάδας, από όπου καταγόταν και είχε περάσει μεγάλο μέρος της στρατιωτικής του καριέρας, ίδρυσε την οργάνωση “Ελευθερία“, σε συνεργασία ή συννενόηση με το μακεδονικό γραφείο του ΚΚΕ. Με τη βοήθειά τους και χάρη στην εμπειρία του και στρατιωτικές γνώσεις, που το ΚΚΕ δεν κατείχε, ίδρυσε πυρήνες στρατολόγησης σε περιοχές της Μακεδονίας, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας. Ωστόσο, η δράση του προδόθηκε στις κατοχικές αρχές και σταμάτησε, επιστρέφοντας στην Αθήνα.
Η συνέχεια στο Military History
