Το δεξαμενόπλοιο Qendil, έπληξαν προχθές το απόγευμα ουκρανικά μη επανδρωμένα εναέρια μέσα υπό την καθοδήγηση των μυστικών υπηρεσιών του Κιέβου, SBU, σε διεθνή ύδατα, στο Λιβυκό Πέλαγος κοντά στην Κρήτη.
Το τάνκερ εκτοπίσματος 62.000 τόνων υπό σημαία Ομάν, θεωρείται πως ανήκει στον λεγόμενο “σκιώδη στόλο”, μια ομάδα πλοίων που εξυπηρετούν τα συμφέροντα της Ρωσίας μεταφέροντας πετρέλαιο, παρακάμπτοντας τις σχετικές κυρώσεις κατά της Μόσχας, ενώ τα ίδια έχουν συγκεχυμένο ιδιοκτησιακό καθεστώς και αλλάζουν συχνά σημαία.
Η Ουκρανία έχει στο παρελθόν στοχοποιήσει τέτοια σκάφη εντός Μαύρης Θάλασσας με πυραύλους και drone και η Ρωσία έχει ανταποδώσει με πλήγματα σε ουκρανικά αλλά και τρίτων χωρών που κάνουν εμπόριο με το Κίεβο. Στόχος των ουκρανικών επιθέσεων είναι να πληγούν τα ρωσικά έσοδα από τη διακίνηση πετρελαίου, αλλά είναι η πρώτη φορά που τέτοιο χτύπημα λαμβάνει χώρα 2.000 χιλιόμετρα μακριά από την Ουκρανία.
Η επίθεση πραγματοποιήθηκε από drones στις 19 Δεκεμβρίου στις 15:30 (ώρα Ελλάδος), τα οποία έπληξαν τμήμα του καταστρώματος, προκαλώντας έκρηξη αλλά μάλλον περιορισμένες ζημιές, αν και οι Ουκρανοί ισχυρίζονται πως ήταν “κρίσιμες”.
Το Qendil ήταν κενό φορτίου και βρισκόταν στη Μεσόγειο κινούμενο προς το ρωσικό λιμάνι του Ust Luga στη Βαλτική Θάλασσα έχοντας ξεκινήσει από το Sikka στην Ινδία. Το τάνκερ τώρα πλέει με χαμηλή ταχύτητα στο Αιγαίο, με κατεύθυνση τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη του Αλιάγα στην Τουρκία.
Η επίθεση έλαβε χώρα ενώ ο Ρώσος πρόεδρος Βλ. Πούτιν ήταν έτοιμος να εκφωνήσει τον ετήσιο απολογισμό του για το 2025. Ο ίδιος δεν σχολίασε φήμες για την έκταση των ζημιών ή τους ισχυρισμούς για νεκρό ανώτατο αξιωματικό στο πλοίο, αλλά ανέφερε το περιστατικό κατά την ομιλία του συνδέοντάς το με άλλα ουκρανικά χτυπήματα σε ρωσικά πλοία στη Μαύρη Θάλασσα. Προειδοποίησε δε, ότι τέτοιες πρακτικές αποτελούν «πρωτοφανή κλιμάκωση και θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε σύγκρουση».
Άξιο απορίας είναι το πώς οι ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες κατόρθωσαν να πραγματοποιήσουν τέτοιο χτύπημα νότια της Κρήτης (σαφώς πρωτότυπο), ενώ οργιάζουσες φήμες έκαναν λόγο ακόμα και για εμπλοκή της Ελλάδος μέσω της χρήσης του FIR της.
Μέχρι τώρα μπορούμε να καταγράψουμε τα εξής, σχολιάζοντας τα όσα έχουν ακουστεί:
- Η επίθεση όντως έγινε από εναέρια μέσα, ενώ ένα ακόμη την κατέγραφε, κατά τη συνηθισμένη πρακτική Ρώσων και Ουκρανών. Δεν υπήρξε και περαιτέρω χτύπημα τορπιλών ή μη επανδρωμένων επιφανείας, όπως ακούστηκε. Το Qendil ήταν περί τα 100 μίλια Νοτιοδυτικά της Κρήτης και 250 μίλια από τις ακτές της Λιβύης, σε διεθνή ύδατα.
- Είναι πρακτικά σχεδόν αδύνατο τα drone να εκτέλεσαν το χτύπημα με απογείωση από την Ουκρανία. Πιθανότερο είναι να χρησιμοποιήθηκε κάποιο παραπλέον πλοίο με ουδέτερο νηολόγιο, το οποίο εξαπέλυσε σχετικά μικρού μεγέθους μη επανδρωμένα με καταπέλτη, χωρίς δηλαδή να χρειάζεται κατάστρωμα ή άλλη “φανερή” υποδομή. Το πλοίο αυτό μπορεί να έπλεε σε απόσταση δεκάδων μιλίων, σε μια περιοχή που έτσι κι αλλιώς έχει σημαντική εμπορική κίνηση.
- Η φημολογία πως τα drone “πετούσαν εντός ελληνικού FIR για ώρες, όπως και άλλων χωρών” δεν τεκμηριώνεται και δεν έχει και επιχειρησιακό νόημα. Το να διασχίσει ένα drone απόσταση χιλιάδων μιλίων, πάνω ή κοντά από 3-4 χώρες, δεν προσφέρει κάτι, αντίθετα πολλαπλασιάζει το ρίσκο αστοχίας και εντοπισμού. Ενώ η εξαπόλυση σε χαμηλό ύψος πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, μικρών μη επανδρωμένων, κατασκευασμένα από συνθετικά υλικά, τα κάνει δύσκολα εντοπίσιμα από ραντάρ αεράμυνας ή πολιτικής αεροπορίας. Και βέβαια τέτοια drone είναι τεχνικά αδύνατο να φθάσουν σε ύψη όπου κινούνται επιβατηγά αεροσκάφη.
- Ελλειψη γεωπολιτικού νοήματος έχει και η φημολογία πως τα drone “απογειώθηκαν από την Κρήτη με ελληνική ανοχή ή και συμμετοχή” ή πως “απογειώθηκαν από την αμερικανική βάση στη Σούδα”! Δηλαδή πως η Ελλάδα ενεργά μετείχε σε ένα χτύπημα σε ένα εμπορικό πλοίο τρίτης χώρας για να κερδίσει… τι ακριβώς; Να εκτεθεί σε μια πράξη που είναι και προκλητική και παράνομη σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο; Ρισκάροντας και να παράγει ένα ακόμη σκάνδαλο, διεθνές αυτή τη φορά (πέρα από τα όσα εσωτερικά ταλαιπωρούν την τρέχουσα κυβέρνηση). Αντίστοιχα, η αμερικανική πλευρά ήδη κάνει σοβαρές επαφές με την Ρωσία και έχει διαφανεί η διάθεση της για προσέγγιση – ως νέα αντίληψη Τραμπ στην διεθνή πολιτική- με τη Μόσχα. Θα τα διακινδύνευε αυτά η Ουάσιγκτον, που τώρα μάλιστα κάνει διαπραγματεύσεις απευθείας με τους Ρώσους για ειρήνευση στο Ουκρανικό, ώστε να στήσει μια κακότεχνη προβοκάτσια δίπλα στην Κρήτη; Με ποιο στόχο και με ποια βεβαιότητα ότι κάτι τέτοιο δεν θα αποκαλυφθεί;
- Άλλα, τεχνικώς αδόκιμα αυτή τη φορά επιχειρήματα/συμπεράσματα, που ακούγονται στη δημόσια σφαίρα, είναι πως “στη Μεσόγειο δορυφορική καθοδήγηση και επισκόπηση για τέτοια χτυπήματα έχουν μόνο οι ΗΠΑ, άρα αυτές είναι υπεύθυνες”. Στην Μεσόγειο δορυφορική εικόνα, τηλεπικοινωνίες και σχετικές δυνατότητες έχουν οι… πάντες. Οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Ινδία, το Ισραήλ, το Ιράν, η Γαλλία κ.ο.κ. Οπότε κανείς δεν μπορεί να απομονώσει κάποιο “υπαίτιο”, αυτή τη στιγμή τουλάχιστον, πόσο μάλλον αν δεν χρειάστηκε για το χτύπημα καν δορυφορική καθοδήγηση.
- Ένα προβληματικό που ακούστηκε είναι πως είναι “φοβερά δύσκολο να χτυπηθεί ένα σκάφος στην ανοιχτή θάλασσα, ως κινούμενος στόχος”, άρα μόνο μια “μεγάλη χώρα/μεγάλη δύναμη μπορεί να εκτελέσει κάτι τέτοιο”. Να θυμίσουμε εδώ πως το τάνκερ είχε ανοικτό τον πομπό θέσης του άρα συνεχώς εξέπεμπε το ίδιο το στίγμα του. Και ναι μεν κινούνταν αλλά με μικρή ταχύτητα, όπως όλα τα αντίστοιχα πλοία. Άρα το να εντοπιστεί και χτυπηθεί ήταν τεχνικά εύκολο.
- Μια ακόμη “ανάλυση” που κυκλοφορεί είναι η πιο απλουστευτική: Πως η Ελλάδα “όργανο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, μετείχε σε χτύπημα κατά της Ρωσίας, οπότε τώρα είμαστε εκτεθειμένοι σε αντεπίθεση και ρωσικά αντίποινα”. Ανάμικτη δηλαδή κινδυνολογία, αντιδυτικισμός και συνωμοσιολογία ώστε να καταδικαστεί η χώρα μας που “δεν συντάσσεται με το ξανθό γένος”! Παραγνωρίζοντας βέβαια πως και η Ρωσία, ασκεί κανονικά το ιμπεριαλιστικό της παίγνιο με την εισβολή στην Ουκρανία, και πιθανότατα βαδίζει σε κάποια συναίνεση με τις επίσης ιμπεριαλιστικές ΗΠΑ, για διεθνή διαμοιρασμό ισχύος. Ενώ η Ρωσία, αν θέλει να αντιπαρατεθεί με όποιον διαφωνεί μαζί της (το ίδιο και οι ΗΠΑ, η Κίνα κ.ο.κ.), δεν έχει ιδιαίτερη ανάγκη για προβοκάτσιες και επιθέσεις εντυπωσιασμού (όπως ήταν αυτή κατά του Qendil), ενώ ήδη σε όλη την Ευρώπη καταγράφονται πολλά φαινόμενα “ασύμμετρων επιθέσεων” που παράγουν χάος και ανησυχία.
Συνολικά διαπιστώνουμε πως η Ουκρανία έκανε ένα εντυπωσιακό χτύπημα πολύ μακριά από το έδαφος της, όπου συνεχίζει να πλήττει τα ρωσικά έσοδα και συμφέροντα όπως μπορεί. Αυτό έγινε κοντά στην Ελλάδα, χωρίς όμως να μπορεί να τεκμηριωθεί πειστικά, επιχειρησιακά, πολιτικά και λογικά κάποια δική μας ευθύνη ή συμμετοχή. Και χωρίς να υπάρχει καν στην Ελλάδα πολιτικό περιεχόμενο και προσωπικό που να μπορεί να τολμήσει κάτι τόσο υψηλού ρίσκου… Το ότι το χτύπημα όμως θα δώσει τροφή σε συνωμοσιολογία, παραλογισμούς, ρωσολαγνεία αλλά και ρωσοφοβία, είναι όμως αναμενόμενο και το διαπιστώνουμε ήδη.
