Πριν την έναρξη του εμφυλίου πολέμου, η Συρία διέθετε τον έκτο μεγαλύτερο “στόλο” αρμάτων μάχης. Η εκτεταμένη χρήση αντιαρματικών όπλων από τις αντικαθεστωτικές ομάδες, έχουν προκαλέσει τεράστιες απώλειες, γεγονός που αξίζει να μελετηθεί και να ληφθεί υπόψιν σε οποιοδήποτε μελλοντικό πεδίο μάχης.
Το Bellingcat έκανε μια λεπτομερέστατη καταγραφή της χρήσης αντιαρματικών όπλων κατά τη διάρκεια των επτά χρόνων του πολέμου.
Όπλα που χρησιμοποιήθηκαν
9K11 Malyutka (AT-3 Sagger)
9K111 Fagot (AT-4 Spigot)
9M113 Konkurs (AT-5 Spandrel)
9K115 Metis (AT-7 Saxhorn)
9K115-2 Metis-M (AT-13 Saxhorn-2)
9M133 Kornet (AT-14 Spriggan)
BGM-71E TOW
Για τις ανάγκες της έρευνας, το Bellingcat χρησιμοποίησε ανοιχτές πηγές όπως βίντεο από το Youtube και αναρτήσεις μέσω κοινωνικών δικτύων και συγκέντρωσε ένα μεγάλο όγκο δεδομένων τον οποίο κατηγοριοποίησε ανά έτος, αρχής γενομένης από το 2011, δηλαδή τη πρώτη χρονιά του εμφυλίου.
2011
Για το 2011, δεν υπάρχει καμία καταγραφή χρήσης αντιαρματικού όπλου (ATGM).
2012
Εκείνη την εποχή, οι αντικαθεστωτικές δυνάμεις καταλαμβάνουν αποθήκες οπλισμού του Συριακού Στρατού, με τις αναφορές να κάνουν λόγο για 478 επιθέσεις με ATGMs, εκ των οποίων μόλις 6 έχουν επιβεβαιωθεί.
2013
Για το 2013, ο αριθμός των επιβεβαιωμένων επιθέσεων με ATGMs αυξάνεται στις 95 (επιβεβαιωμένες). Εκείνη την εποχή, οι αντικαθεστωτικοί καταλαμβάνουν μεγάλες ποσότητες πιο σύγχρονων αντιαρματικών όπλων.
2014
Για πρώτη φορά οι ΗΠΑ παρέχουν στους αντικαθεστωτικού βλήματα TOW, με τη CIA να απαιτεί οπτική επιβεβαίωση κάθε χρήσης του όπλου σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί να καταλήξουν σε χέρια ακραίων ισλαμιστών. Οι αντικαθεστωτικοί για λόγους προπαγάνδας, ανεβάζουν τα εν λόγω βίντεο στο Youtube και τα κοινωνικά δίκτυα. Οι συνολικές επιβεβαιωμένες χρήσεις ATGMs για το 2014, ανέρχονται σε 153.
2015
Διάφορες αντικαθεστωτικές ομάδες, από το μετριοπαθή Ελεύθερο Συριακό Στρατό (FSA), μέχρι την ακραία al Nusra, συμμαχούν. Οι μάχες εντείνονται, όπως και η χρήση ATGMs, εναντίον αρμάτων μάχης. Καταγράφονται 497 χρήσεις αντιαρματικών όπλων.
2016
Η Ρωσία ενισχύει τον Άσαντ με πιο σύγχρονα άρματα μάχης όπως Τ-90 και βελτιωμένες εκδόσεις του Τ-72. Παρά τις συνεχόμενες νίκες του Συριακού Στρατού, η χρήση ATGMs αυξάνεται γεωμετρικά και για πρώτη φορά καταγράφεται ανεπιτυχής επίθεση εναντίον Τ-90 με τη χρήση TOW που απέτυχαν να το καταστρέψουν σε τουλάχιστον 3 περιπτώσεις. Οι Σύριοι επιστρατεύουν παρεμβολείς επί αρμάτων (Sarab 1/2/3) κυρίως κατά του TOW, με φτωχά όμως αποτελέσματα. Τη διαφορά όμως έκανε η χρήση ATGMs από πλευράς της Δαμασκού, τοποθετημένων στο μέτωπο για να αντιμετωπίσουν τις αντικαθεστωτικές ομάδες που χρησιμοποιούσαν επίσης ATGMs. Οι επιβεβαιωμένες χρήσεις αντιαρματικών από τους αντάρτες, ανέρχεται σε 621 για το 2016.
2017
Οι ΗΠΑ αποφασίζουν να σταματήσουν τη χορήγηση TOW στους αντικαθεστωτικούς. Οι επιβεβαιωμένες χρήσεις ATGMs μειώνονται στις 202.
2018
Οι επιβεβαιωμένες χρήσεις ATGMs μειώνονται μόλις στις 32 για τους πρώτους 4 μήνες.
Συνολικά, οι επιβεβαιωμένες χρήσεις αντιαρματικών όπλων κατά του Συριακού Στρατού από την αρχή του πολέμου μέχρι σήμερα, ανήλθαν στις 1673.
Απώλειες
Όπως επισημαίνει το Bellingcat, τα θωρακισμένα οχήματα του Συριακού Στρατού πριν την έναρξη του εμφυλίου το 2011, κατά προσέγγιση ήταν:
- Άρματα μάχη;ς
T-55: 2,000
T-62: 1,000
T-72: 1,500 - ΤΟΜΑ
BMP-1: 2,000
BMP-2: 1,00 - Οχήματα υποστήριξης
BVP-1 AMB-S: 100
ZSU-23-4 “Shilka”: 400 - Αυτοκινούμενα πυροβόλα
2S1 Gvozdika: 300
2S3 Akatsiya: 100
Αποτελέσματα
Τουλάχιστον 2037 οχήματα, από άρματα μάχης έως αυτοκινούμενα πυροβόλα κτλ, έχουν επιβεβαιωμένα καταστραφεί από την αρχή του εμφυλίου. Σε αυτά περιλαμβάνονται:
590 άρματα μάχης
153 πυροβόλα (από 23mm και πάνω)
104 BMPs (κυρίως BMP-1)
93 βαρέα μηχανήματα (πχ εκσκαφείς)
37 Shilka
20 Gvozdika
Το 2011, καταγράφηκαν 20 απώλειες τεθωρακισμένων οχημάτων (άρματα μάχης, ΤΟΜΑ, αυτοκινούμενα πυροβόλα κτλ), το 2012 καταγράφηκαν 393, το 2013 καταγράφηκαν 435 απώλειες, το 2014 καταγράφηκαν 294 απώλειες, το 2015 καταγράφηκαν 291 απώλειες, το 2016 καταγράφηκαν 321 απώλειες, το 2017 καταγράφηκαν 247 απώλειες και τέλος, το 2018 καταγράφηκαν 40 απώλειες. Οι αριθμοί είναι πιθανότατα μεγαλύτεροι εξαιτίας απουσία καταγραφής όλων των επιθέσεων.
Επίλογος
Είναι προφανές πως η χρήση σύγχρονων αντιαρματικών όπλων στο πεδίο της μάχης, είναι ένας ισχυρός αποτρεπτικός παράγοντας. Τα μαθήματα του εμφυλίου πολέμου στη Συρία και τα συμπεράσματα από τις εκατέρωθεν απώλειες, ήδη αλλάζουν το δόγμα του πολέμου, με πολλές χώρες να επενδύουν σε ενεργητική άμυνα των αρμάτων μάχης τους εναντίον ATGMs, αλλά και σε αλλαγές τακτικής όπως μεγαλύτερη υποστήριξή τους από δυνάμεις πεζικού με τη χρήση ATGM εναντίον ATGM.
