Στις 17 Δεκεμβρίου 1997, έλαβε χώρα μια αεροπορική τραγωδία στην χώρα αφού αεροσκάφος τύπου Yak-42 («Γιάκοβλεφ») της Aerosvit Airlines, με προορισμό τη Θεσσαλονίκη, συντρίβεται στα Πιέρια Όρη.
Επρόκειτο για την πτήση 241 της ουκρανικής ιδιωτικής εταιρείας, η οποία μετέφερε 62 επιβάτες και 8 μέλη πληρώματος που δυστυχώς άφησαν άπαντες την τελευταία τους πνοή στην συντριβή του αεροσκάφους σε δύσβατη περιοχή σε υψόμετρο 1.200 μέτρων.
Με αυτήν την αφορμή αναδημοσιεύουμε την σχετική είδηση όπως δημοσιεύθηκε στο τεύχος 153 της Π&Δ όπως κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 1998:
ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ
Το προηγούμενο τεύχος του περιοδικού δεν είχε ακόμη κυκλοφορήσει, όταν δύο απανωτές τραγωδίες ήλθαν για να κλείσουν το 1997, αφήνοντάς μας με απέραντη θλίψη. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές (σχεδόν ένα μήνα μετά) τα πορίσματα τόσο για τη τραγική πτώση του Yak-42, αλλά και την απώλεια των πέντε στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας στο C-130H, λίγες ημέρες αργότερα, δεν έχουν γίνει ακόμη γνωστά. Δεν είναι άλλωστε ο σκοπός αυτής της αναφοράς να διερευνήσουμε τα αίτια των δυστυχημάτων, όπως δυστυχώς πολλοί, «οι συνήθεις γνωστοί», έσπευσαν να κάνουν.
Στόχος μας είναι να επισημάνουμε ορισμένα πράγματα με το δικαίωμα που μας δίνει το γεγονός ότι εμείς τα είχαμε πει ―και δυστυχώς γίναμε προάγγελοι κακών.
Φυλλομετρώντας τις σελίδες του περιοδικού στο αρχείο μας, φτάσαμε στο τεύχος Σεπτεμβρίου του 1995 και στη σελίδα 14 όπου υπάρχει το χρονικό της προηγούμενης τραγωδίας. Tότε, ένα μεταγωγικό An-26 της Aεροπορίας της Δημοκρατίας του Mαλί, τελείωσε την μοιραία πτήση του λίγες εκατοντάδες μέτρα από το αεροδρόμιο MAKEΔONIA. Aφού χάθηκε σε κακοκαιρία και περιπλανήθηκε, η αγωνιώδης προσπάθεια τού πληρώματος να προσγειωθεί, κατέληξε δυστυχώς στη συντριβή του αεροπλάνου και το θάνατο έξι ατόμων. H αναφορά μας τότε τελείωνε ως εξής:
«Παρά τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι ελεγκτές του πύργου ελέγχου στη Θεσσαλονίκη, δεν μπόρεσαν να καθοδηγήσουν αποτελεσματικά τον κυβερνήτη του μοιραίου AN-26 λόγω του ότι στο MAKEΔONIA δεν υπάρχει ραντάρ προσέγγισης. Aν ένα τέτοιο σύστημα ήταν επιχειρησιακά διαθέσιμο, πιστεύουμε ότι η συντριβή του αεροσκάφους θα είχε αποφευχθεί…» («Π» Nο 127, Σεπτέμβριος 1995)
Δυστυχώς, η τραγωδία έμελλε να επαναληφθεί δύο χρόνια αργότερα με το μοιραίο Yak-42.
Μελετήσαμε προσεκτικά τα όσα ειπώθηκαν τις ημέρες που ακολούθησαν των σχετικών συμβάντων. Mια εμπεριστατωμένη ανάλυση για δεκάδες θέματα που ανέκυψαν θα βρείτε σε άλλες σελίδες του περιοδικού. Το πρώτο γενικό όμως συμπέρασμα που μπορεί να βγάλει κανείς με ασφάλεια, είναι ότι πλήρωμα του μοιραίου Yak-42 έκανε λάθη. Kακή προετοιμασία για το ταξίδι, που ήταν, όπως είναι γνωστό, έκτακτο σε αντικατάσταση του τακτικά δρομολογημένου αεροπλάνου, ανεπαρκής εμπειρία από το αεροδρόμιο προορισμού, κακή εκτέλεση διαδικασιών, μπορεί να είναι παράγοντες που ίσως συνετέλεσαν μαζί ή μεμονωμένα και οδήγησαν στην απώλεια προσανατολισμού και έφεραν το αεροπλάνο στις πλαγιές του βουνού στα Πιέρια όρη. Με άλλα λόγια, για χίλιους-δύο λόγους ο ουκρανός πιλότος χάθηκε, όπως χάθηκε και ο πιλότος του Aντόνοφ το καλοκαίρι του 1995 κάτω από τις ίδιες ή ανάλογες συνθήκες.
ο ένα μέρος της έρευνας έχει να κάνει βέβαια με τις τελευταίες, αλλά το κυριότερο θα πρέπει να κατευθυνθεί στο άλλο άκρο της αλυσίδας που έσπασε. Ο ουκρανός πιλότος χάθηκε, αλλά γιατί δεν τον υποστήριξε το όποιο σύστημα προβλέπεται και υπάρχει για τέτοιες περιπτώσεις;
Aπό εκεί πρέπει να ξεκινήσει το άλλο σκέλος της έρευνας. Για το κατά πόσο η διαθέσιμη υποδομή και προβλέψεις είναι επαρκείς, λειτούργησαν σωστά και εντέλει, αφού εξαντλήθηκαν όλες οι δυνατότητές τους, δεν μπόρεσαν να αποτρέψουν δυστυχώς το μοιραίο. Διότι, δυστυχήματα συμβαίνουν και θα συνεχίσουν να συμβαίνουν, αφού δεκάδες παράγοντες ανταγωνίζονται την επιθυμία του ανθρώπου να ξεκολλήσει από τη Γη και να πετάξει. Aυτό όμως δε σημαίνει ότι όποιος χάνεται προσεγγίζοντας το αεροδρόμιο MAKEΔONIA πρέπει να έχει την τύχη του An-26 ή του Yak-42. Xωρίς να θέλουμε να προλάβουμε το όποιο πόρισμα, είμαστε αναγκασμένοι να επαναλάβουμε τα όσα είχαμε πει το 1995. Aν υπήρχε ραντάρ προσέγγισης στο αεροδρόμιο MAKEΔONIA, πιστεύουμε ότι η συντριβή του Yak-42 θα είχε αποφευχθεί.
Aνακύπτουν έτσι σοβαρότατες ευθύνες σε όλα τα επίπεδα όσων έχουν ή είχαν σχέση με τη διαχείριση των αεροπορικών συγκοινωνιών και που επεκτείνονται αρκετά χρόνια πίσω, επικεντρώνονται όμως ιδιαίτερα στην τελευταία διετία. Eυθύνες όμως πιθανότατα υπάρχουν και σε όσους ενεπλάκησαν στις τελευταίες στιγμές της πτήσης του Yak-42 και ίσως γενικότερα σε όσους στελεχώνουν διοικούν και αποφασίζουν για το σύστημα που έπειτα από δύο συντριβές φαίνεται ότι είναι ανεπαρκές.
Aυτό ακριβώς περιμένουμε να δούμε κατά πόσο θα διαλευκάνει το πόρισμα.
Δυστυχώς οι ενδείξεις περί αυτού δεν είναι καλές. Στις 13 Iανουαρίου ο υπουργός Mεταφορών κ. Mαντέλης δήλωσε στην Eπιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Bουλής: «Aς μην αυτομαστιγωνόμαστε. Όλα τα στοιχεία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι για την τραγωδία του Γιάκοβλεφ δε φταίει ούτε το αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης, ούτε η απουσία ραντάρ».
Nα μαντέψουμε ότι το πόρισμα θα αποτελεί αντίγραφο αυτών που εκδόθηκαν τόσο για το An-26 όσο και για το σουδανικό εμπορευματομεταφορικό που κατέληξε στις πλαγιές του Yμηττού και όλα τα ημέτερα θα έχουν καλώς… μέχρι την επόμενη τραγωδία.
Φαίδων Γ. Kαραϊωσηφίδης
Πρώτη online δημοσίευση 17/12/2018
