Το Westland Wasp ήταν ένα βρετανικό ελικόπτερο με καθήκοντα κυρίως ανθυποβρυχιακού πολέμου (ASW, Anti-Submarine Warfare), το οποίο αναπτύχθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1950 και εισήχθη σε υπηρεσία στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Σχεδιάστηκε για να επιχειρεί από τα πλοία του Βρετανικού Ναυτικού, με κύριο στόχο την αντιμετώπιση των σοβιετικών υποβρυχίων.
Η ανάπτυξη του ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1950, ως μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος του Βρετανικού Υπουργείου Άμυνας για τη δημιουργία ενός ελαφρού ναυτικού ελικοπτέρου. Το πρόγραμμα ανέλαβε η Westland Aircraft, μια από τις κορυφαίες βρετανικές εταιρείες αεροσκαφών, η οποία είχε ήδη εμπειρία στην παραγωγή ελικοπτέρων, όπως το Whirlwind. Το Wasp βασίστηκε στο Westland Scout, ένα ελικόπτερο γενικής χρήσης για το Στρατό, αλλά διαφοροποιήθηκε για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των ναυτικών επιχειρήσεων.
Το ελικόπτερο έπρεπε να είναι ικανό να μεταφέρει οπλισμό, όπως τορπίλες και βόμβες βυθού. Επιπλέον, μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για αναγνωριστικές αποστολές (αναγκαίες μετά την υιοθέτηση των αντιπλοϊκών πυραύλων τύπου MM.38 Exocet), μεταφορά προσωπικού και εφοδίων, καθώς και για έρευνα και διάσωση. Η ευελιξία στη χρήση το έκανε ένα πολύτιμο εργαλείο για το Βασιλικό Ναυτικό, ιδιαίτερα σε απομακρυσμένες περιοχές όπου η υποστήριξη από άλλα αεροσκάφη ήταν περιορισμένη.
Το αεροσκάφος ήταν μονοκινητήριο με κύριο ρότορα 4 πτερύγων και ουραίο 2 πτερύγων. Το μήκος του ήταν 12,3 μέτρα, το ύψος 2,7 και η διάμετρος του κύριου ρότορα 9,8 μέτρα. Το κενό βάρος του ήταν περίπου 1.570 κιλά, ενώ το μέγιστο βάρος απογείωσης έφτανε τα 2.500, δηλαδή ήταν συνολικά ένα μικρό αλλά ευέλικτο αεροσκάφος. Προτιμήθηκε μια απλή και στιβαρή δομή, ικανή ώστε να αντέχει τις καταπονήσεις αλλά και να προσφέρει ευκολία επισκευών, εν πλω.
Ο κινητήρας ήταν ένας turboshaft, Nimbus Mk.103, ο οποίος παρείχε ισχύ 710 ίππων, γνωστός για την αξιοπιστία του και την ικανότητά του να λειτουργεί σε δύσκολες συνθήκες, όπως την έντονη υγρασία πάνω σε πλοία. Η μέγιστη ταχύτητα του Wasp ήταν περίπου 193 km/h, ενώ η εμβέλειά του έφτανε τα 488 χιλιόμετρα. Το ελικόπτερο μπορούσε να πετάει σε ύψος έως και 3.700 μέτρα.
Βασικό όπλο ήταν δύο τορπίλες, Mk.44 ή Mk.46. Μπορούσε επίσης να μεταφέρει και ελαφριούς πυραύλους αέρος-επιφανείας αρχικά Nord SS.11, και αργότερα τους AS.12, καθώς και πολυβόλα.
Το Westland Wasp εισήχθη σε υπηρεσία στο Βρετανικό Ναυτικό το 1964, μετά από μια σειρά δοκιμών και αξιολογήσεων. Συνολικά, κατασκευάστηκαν 133 αντίτυπα, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν και σε άλλες ναυτικές δυνάμεις, όπως της Νέας Ζηλανδίας, της Νότιας Αφρικής, της Βραζιλίας, της Ολλανδίας και της Ινδονησίας. Παρέμεινε σε βρετανική υπηρεσία για περισσότερες από δύο δεκαετίες, συμβάλλοντας σημαντικά στις επιχειρήσεις του Βασιλικού Ναυτικού κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Η πολεμική του δράση
Ο Πόλεμος των Falklands, που διεξήχθη μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Αργεντινής το 1982, αποτέλεσε τη στιγμή για να αποδείξει το Wasp την αξία του. Παρά το γεγονός ότι τότε ήταν ήδη ένα ξεπερασμένο τεχνολογικά αεροσκάφος, βοήθησε σημαντικά σε ανθυποβρυχιακές περιπολίες. Επιπλέον, χρησιμοποιήθηκε για αναγνωριστικές αποστολές και την παρακολούθηση των κινήσεων του εχθρού. Η ευελιξία του και η ικανότητά του να απογειώνεται και να προσγειώνεται σε μικρά καταστρώματα έκαναν το Wasp ιδανικό για τέτοιες αποστολές. Επίσης βοήθησε στην ανεύρεση και τη διάσωση πιλότων και ναυτικών που είχαν πέσει στη θάλασσα, αλλά και μετέφερε προσωπικό και εφόδια στις βρετανικές δυνάμεις που είχαν αποβιβαστεί.
Μία από τις πιο γνωστές δράσεις του Wasp ήταν η συμμετοχή του στην επίθεση εναντίον του αργεντίνου υποβρυχίου ARA Santa Fe, στις 25 Απριλίου 1982. Αυτό είχε εισέλθει στο λιμάνι του Grytviken στο νησί της Νότιας Γεωργίας, νότια των Falkands, αλλά εντοπίστηκε και δέχθηκε επίθεση από βρετανικά ελικόπτερα, συμπεριλαμβανομένου ενός Wasp από τη φρεγάτα HMS Plymouth, όπως και άλλων δύο Wasp από το σκάφος αρκτικής περιπολίας HMS Endurance. Τα μικρά Wasp εξαπέλυσαν πυραύλους AS.12, καταφέρνοντας να πλήξουν το υποβρύχιο, ενώ πολυβολισμούς έκαναν ελικόπτερα Wessex και Lynx. Έτσι το Santa Fe δεν μπόρεσε να καταδυθεί λόγω ζημιών και παρέμεινε δεμένο στο λιμένα, όπου η τοπική αργεντίνικη φρουρά αναγκάστηκε να παραδοθεί την επόμενη μέρα.
Το τελευταίο Wasp αποσύρθηκε από το Βασιλικό Ναυτικό το 1988, τερματίζοντας μια επιτυχημένη καριέρα που διήρκεσε σχεδόν τρεις δεκαετίες, όπου έδειξε την απλότητα της κατασκευής του, την αξιοπιστία του και την ικανότητα του να αναλαμβάνει κάθε είδους αποστολή.
