Μια χαρακτηριστική της αμερικανικής λογικής ανάλυση, κάνει χθεσινό δημοσίευμα της εφημερίδας Wall Street Journal όπου περιγράφει το αμερικανικό κυβερνητικό ενδιαφέρον για επένδυση στα Ναυπηγεία Ελευσίνας ως αντίβαρο της κινεζικής οικονομικής επέκτασης. Μάλιστα, το άρθρο των Stu Woo και Daniel Michaels, αναδεικνύει το ρόλο της International Development Finance Corp. (DFC), μιας κρατικής αναπτυξιακής τράπεζας των ΗΠΑ, η οποία έχει ως στόχο την προώθηση των αμερικανικών συμφερόντων με συνέργειες με τον ιδιωτικό τομέα παγκοσμίως, έχοντας ένα αποθεματικό 60 δις δολαρίων.
Η DFC παρομοιάζεται έως και σαν αναβίωση του Σχεδίου Μάρσαλ, τη μεταπολεμική δηλαδή παροχή πιστώσεων και κεφαλαίων στις φιλικές προς τις ΗΠΑ ευρωπαϊκές χώρες για ανάπτυξη τους αλλά και για σταματήσει η «κομμουνιστική επιρροή». Στην Ελλάδα του σήμερα πάντως, η DFC θεωρείται εργαλείο για να μπλοκαριστεί η κινεζική επένδυση -μέσω COSCO- στο λιμάνι του Πειραιά, όπου, με πρόταση του Αμερικανού πρεσβευτή Τζ. Πάιατ μπορεί να βοηθήσει στην αναβίωση των Ναυπηγείων Ελευσίνας. Όπως καταγράφει το ρεπορτάζ «Έλληνες αξιωματούχοι είπαν πως μπορεί κινέζοι επενδυτές να προσπαθήσουν να πάρουν τα ναυπηγεία, αλλά αυτοί προτιμούν Αμερικανούς». Σε αυτό συναινεί και ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης που δηλώνει πως «είναι σημαντικό για εμάς η παρουσία των ΗΠΑ σε αυτή την περιοχή να είναι αξιόλογη» προσθέτοντας πως «δεν μπορούμε να τα δώσουμε όλα στους Κινέζους».
Πάντα όπως λέει η WSJ, ο κ. Πάιατ έκανε από το 2019 επαφές στο Κογκρέσο ώστε να συμπεριληφθεί η Ελλάδα στους στόχους της DFC και έφερε σε επαφή τον Adam Boehler, τον πρώτο επικεφαλής της τράπεζας, με Έλληνες αξιωματούχους και με την εταιρία Οnex, μια ελληνοαμερικανική που ήθελε να αγοράσει τα Ναυπηγεία. Με τον επικεφαλής της Onex, Πάνο Ξενοκώστα, να δηλώνει πως “χρειάζεται την αμερικανική βοήθεια” για να αντιμετωπίσει την κινεζική χρηματοδοτική ισχύ. Προς το παρόν όμως, παρά την είσοδο της Onex στα Ναυπηγεία Ελευσίνας, η DFC ακόμη συζητά τη δική της συμμετοχή μέσω μακροπρόθεσμου δανείου ύψους δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων, μιας και το όλο project παραμένει αβέβαιο ως προς την οικονομική του βιωσιμότητα.
Το δικό μας σχόλιο πάνω στο δημοσίευμα είναι πως καταγράφεται μια γνωστή πλέον αμερικανική αντίληψη, που επιδιώκει εδώ και καιρό να μετασχηματίσει την πολιτική και αμυντική επιρροή των ΗΠΑ σε συγκεκριμένες ευρωπαϊκές χώρες και σε οικονομική. Εξελίσσοντας δηλαδή μια πιο μακροχρόνια και απτή σχέση συνάφειας, με στρατηγική «ήπιας ισχύος». Κάτι όμως που στην Ελλάδα γίνεται μάλλον «πυροσβεστικά», ως ανάχωμα παρεμφερών κινεζικών επιδιώξεων, οι οποίες μάλιστα έχουν προηγηθεί αρκετά και συνεχίζονται αμείωτες. Έτσι η Αμερικανική Πρεσβεία στην Αθήνα και ο δραστήριος επικεφαλής της, κάνουν προσπάθειες να στηρίξουν επενδυτικά σχήματα, για να αναλάβουν κρίσιμες τοπικές βιομηχανίες (ή ότι έχει απομείνει από αυτές) τις οποίες εποφθαλμιά η Κίνα.
Τα ερωτήματα όμως είναι πολλά. Για την ικανότητα των τοπικών επενδυτών να επιλύσουν τον νομικό κυκεώνα των Ναυπηγείων, για τη χρηματοδοτική τους αντοχή και επάρκεια μπροστά σε ένα project εξυγίανσης και επαναλειτουργίας που φαίνεται ολοένα και πιο δύσκολο, αλλά για την σταθερότητα της ίδιας της αμερικανικής συμμετοχής, εφόσον υλοποιηθεί.
Πάντως, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ της WSJ και η νέα αμερικανική κυβέρνηση, του Τζο Μπάιντεν, πιστεύει στον δυναμικό ρόλο της DFC ως εργαλείο διεθνούς ανάπτυξης και βοήθειας, με έμφαση σε τομείς υγείας, τεχνολογίας, κλιματικής αλλαγής και ισότητας των φύλων. Το πως θα χωρέσει όμως σε όλα αυτά το Ναυπηγείο Ελευσίνας είναι ενδιαφέρον να το δούμε στους επόμενους κρίσιμους μήνες. Όταν ήδη για τα γειτονικά ναυπηγεία, αυτά του Σκαραμαγκά, δόθηκε πριν λίγες μέρες μια επίλυση με την είσοδο του εφοπλιστή Γ. Προκοπίου. Κάτι που ακυρώνει το μεγαλόπνοο σχέδιο περί ενοποίησης και των τριών μεγάλων ελληνικών ναυπηγείων υπό μια επενδυτική ομπρέλα που κάποτε είχε περιγραφεί.
Σε κάθε περίπτωση θα είναι ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε αυτή τη τοπική «μάχη» διεθνών επενδυτών με κρατική υποστήριξη, περιμένοντας το σημαντικό εγχώριο όφελος, όταν και αν αυτό υπάρξει. Και με εύλογη την περιέργεια για το πως αυτή η… εν αναμονή επένδυση μπορεί να επηρεάσει (ή και να καθορίσει αποφασιστικά) μεγάλα αμυντικά προγράμματα της χώρας, με πρώτο αυτό των νέων φρεγατών.
