Η αμερικανική πλευρά είχε προειδοποιήσει με ανεπίσημο έγγραφο την Κροατία για τις επιπλοκές που θα είχε η επιλογή των μεταχειρισμένων ισραηλινών ή ελληνικών μαχητικών F-16 από τον Ιανουάριο του 2018, αποκαλύπτει ο κροατικός Τύπος. Το πρόβλημα είναι ωστόσο ότι η κροατική πλευρά επίσημα το αρνείται. Ίσως γι’ αυτό εύθυνεται ότι η προειδοποίηση είχε σταλεί στις 7 Ιανουαρίου 2018 με μορφή non paper, του οποίου την ύπαρξη τα μέλη της επιτροπής αξιολόγησης αγνοούσαν…
Στο περιεχόμενό του το ανεπίσημο έγγραφο έκανε μνεία και για τα ελληνικά F-16C/D Block 30, αφού συμμετείχαν στον κροατικό διαγωνισμό. Σύμφωνα με το non paper, τα ισραηλινά και ελληνικά μαχητικά ήταν φυσικά περισσότερο ταλαιπωρημένα από τα F-16 Block 70/72 V, που οι ΗΠΑ προσέφεραν καινούρια στο Ζάγκρεμπ, και η παράδοσή τους θα ξεκινούσε τον Ιανουάριο του 2021. Αντίστοιχα τα πρώτα αμερικανικά F-16 Block 70/72 V θα μπορούσαν να φθάσουν στην Κροατία μεταξύ Δεκεμβρίου 2021 και Ιουλίου 2022.
Στο ίδιο κείμενο, που έφερε στο προσκήνιο το “Obris.org”, γινόταν λόγος για τους κινδύνους που έκρυβε η επιλογή των ισραηλινών ή ελληνικών μαχητικών. Όπως αναφέρεται, οι ΗΠΑ συμβούλεψαν την κροατική κυβέρνηση να στείλει LoR στην Ουάσινγκτον, ώστε να ενημερωθεί γύρω από το δομικό εκσυγχρονισμό (SLEP) που θα απαιτούσαν τα ισραηλινά και τα ελληνικά F-16C/D Block 30. Πέρα από το πρόγραμμα SLEP οι ΗΠΑ θα έδιναν πληροφορίες για την αναβάθμιση των μαχητικών, που θα συμπεριλάμβανε νέο υπολογιστή αποστολής, συσκευές επικοινωνιών, σύστημα IFF και ζεύξη δεδομένων Link 16, ανάλογα με τις επιθυμίες της Κροατικής Αεροπορίας.
Επιπλέον, οι ΗΠΑ τόνιζαν ότι θα κάνουν γνωστό το συνολικό κόστος της κάθε επιλογής, αν και αυτό απαιτούσε πρώτα την απάντηση του Ισραήλ και της Ελλάδας σε μια σειρά ερωτήσεων γύρω από την κατάσταση και τον εναπομείναντα ωφέλιμο βίο των προσφερόμενων αεροσκαφών. Οι ερωτήσεις ήταν σχετικές με το αν τα μαχητικά είχαν υποστεί κάποιο πρόγραμμα δομικού εκσυγχρονισμού στο παρελθόν, πόσες ώρες χρήσης ήταν ακόμη διαθέσιμες, αν υπήρχε κάποια προσφερόμενη συλλογή αναβάθμισης μαζί τους, αν τα αεροσκάφη είχαν υποστεί δομική κόπωση, ποιες σκέψεις υπήρχαν για τον εκσυγχρονισμό / την αναβάθμισή τους και που θα γίνονταν οι συγκεκριμένες εργασίες και από ποιον. Παρόμοιες ερωτήσεις γίνονταν για την κατάσταση των ηλεκτρονικών, των κινητήρων, του εξοπλισμού εδάφους και των ανταλλακτικών, χωρίς να παραλείπεται το ζήτημα κατάρτισης του προσωπικού.
Στη συνέχεια το Ισραήλ και η Ελλάδα όφειλαν να ενημερώσουν τις ΗΠΑ για να εκδοθεί το αναγκαίο πιστοποιητικό τελικής χρήσης για τα μαχητικά και τα υποσυστήματα. Τέλος, θα ακολουθούσε η προσφορά των ΗΠΑ για τις εργασίες βελτίωσης των αεροσκαφών. Σε αυτή την περίπτωση, η Κροατία θα είχε εξασφαλίσει την έγκριση των ΗΠΑ, αλλά η ίδια κινήθηκε διαφορετικά. Σε αυτό το σημείο και σύμφωνα με το “Defender”, να υπενθυμίσουμε ότι το κόστος πώλησης των 12 ελληνικών F-16C/D Block 30 έφθανε τα $154 εκατ., ποσό που θα αυξανόταν κατά $450 εκατ. με την προμήθεια του συνοδευτικού πακέτου εξοπλισμού, όπλων και λοιπών υλικών. Το αντίστοιχο ποσό για τα ισραηλινά μαχητικά F-16C/D Block 30 “Barak” προσέγγιζε τα $135 εκατ., όπως ανέφερθηκε στο Αμερικανικό Κογκρέσο. Σαν την ελληνική περίπτωση, το κόστος των ισραηλινών μαχητικών θα κατέληγε στα τουλάχιστον $500 εκατ., με την προσθήκη λοιπών δαπανών.
Κροατία, πόσο θα πλήρωνε για τα ελληνικά F-16C/D Block 30 και γιατί τα απέρριψε
Από τη στιγμή που οι ΗΠΑ δεν επιτρέπουν τη μεταβίβαση των ισραηλινών “Barak” στην Κροατία, θεωρούνται πιθανά τρία σενάρια: (α) η προκήρυξη νέου διαγωνισμού, (β) η απευθείας προμήθεια του F-16 Block 70/72 V ή (γ) η προμήθεια μεταχειρισμένων αμερικανικών F-16C/D Block 25 και η υλοποίηση προγράμματος αναβάθμισης CCIP.
