Με επίκεντρο την άμυνα και την ασφάλεια, τα περιφερειακά ζητήματα, την ενέργεια και την οικονομία έγινε παρουσία των υπουργών Εξωτερικών Νίκου Δένδια και Μάικ Πομπέο στην Αθήνα στις 7 Οκτωβρίου ο δεύτερος Στρατηγικός Διάλογος Ελλάδας-ΗΠΑ.
Οι 2 χώρες εξέφρασαν την επιθυμία τους να βελτιώσουν περισσότερο τη συνεργασία στην άμυνα και την ασφάλεια και υπογράμμισαν την φιλοδοξία τους να προωθήσουν τη σταθερότητα και την ευημερία στην Ανατολική Μεσόγειο και να απευθύνουν κοινές ανησυχίες για την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή.
Γι’ αυτόν τον σκοπό οι 2 πλευρές σκοπεύουν να βοηθήσουν η μία την άλλη, ώστε να παραμείνουν ισχυρές, ικανές και διαλειτουργικές στρατιωτικά. Οι ΗΠΑ εξέφρασαν την εκτίμησή τους για το ότι η Ελλάδα συνεχίζει να τηρεί το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα και ενθάρρυναν την Αθήνα να εργαστεί προς τη διάθεση του 20% του αμυντικού προϋπολογισμού στην απόκτηση οπλικών συστημάτων. Επιπλέον, οι 2 χώρες δήλωσαν ότι η MDCA αντανακλά την περαιτέρω βελτίωση και επέκταση της αμυντικής συνεργασίας, προς όφελος των 2 χωρών και προς την περιφερειακή σταθερότητα. Τέλος, οι 2 κυβερνήσεις αποφάσισαν να συνεχίσουν και να εξελίξουν την πολυεπίπεδη αμυντική σχέση, για να ανταποκριθούν καλύτερα οι ανάγκες των 2 χωρών και να απαντηθούν πιο αποτελεσματικά οι περιφερειακές και παγκόσμιες προκλήσεις ασφαλείας.
Στον τομέα της ασφάλειας, οι 2 κυβερνήσεις κατέγραψαν τις επιτυχίες της συνεργασίας τους στην επιβολή του νόμου και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας από τον πρώτο Στρατηγικό Διάλογο Ελλάδας-ΗΠΑ, το 2018, περιλαμβανομένης της κατάσχεσης περισσοτέρων από 5 τόνους χαπιών Captagon, τη μεγαλύτερη κατάσχεση χαπιών Captagon στα χρονικά. Η Αθήνα και η Ουάσινγκτον σημείωσαν ακόμη την πρόοδο που επιτεύχθηκε στην ανταλλαγή πληροφοριών και την ασφάλεια των συνόρων. Επίσης αναγνώρισαν τη σημαντική πρόοδο στην εφαρμογή της Κοινής Ανακοίνωσης του 2016 για τη συμμετοχή της Ελλάδα στο πρόγραμμα «Visa Waiver». Οι 2 κυβερνήσεις επιβεβαίωσαν την πρόθεσή τους να αυξήσουν τη συνεργασία τους στην Κυβερνοασφάλεια, να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στη συνοριακή ασφάλεια και να ενδυναμώσουν τη συνεργασία τους στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα.
Σχετικά με τα διεθνή ζητήματα και τα μείζονα θέματα που απασχολούν την ελληνική διπλωματία, η Ελλάδα και οι ΗΠΑ μοιράστηκαν απόψεις για την Ανατολική Μεσόγειο, τη Μαύρη Θάλασσα και τα Δυτικά Βαλκάνια, σημειώνοντας το κοινό τους όραμα για μια ειρηνική και ευημερούσα περιοχή. Οι 2 χώρες αναγνώρισαν ότι οι καλές σχέσεις και οι ειρηνικές διευθετήσεις των διαφορών είναι σημαντικές και επιβεβαίωσαν την πρόθεσή τους να στηρίξουν το δίκαιο και τους δημοκρατικούς θεσμούς στην περιοχή. Οι 2 πλευρές τάχθηκαν επίσης υπέρ της ενσωμάτωσης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στις Ευρω-Ατλαντικές δομές, σύμφωνα με τη βούληση των λαών τους. Οι 2 κυβερνήσεις δεσμεύτηκαν να προωθήσουν μια κουλτούρα συμβιβασμού και συμφιλίωσης και κατέδειξαν τις προσπάθειες της Ελλάδας σε αυτό, σημειώνοντας την ενεργοποίηση της Συμφωνίας των Πρεσπών, ενώ υπογράμμισαν τη σημασία της συνεπούς εφαρμογής της με καλή πίστη. Τέλος, σημείωσαν το κοινό ενδιαφέρον για ζητήματα στη Μαύρη Θάλασσα.
Για τα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου, οι 2 πλευρές χαρακτήρισαν δυναμική και κρίσιμη την περιοχή, με σημαντικές ευκαιρίες στους οικονομικούς και ενεργειακούς τομείς. Η Ελλάδα συζήτησε τις τριμερείς συνεργασίες της στην Ανατολική Μεσόγειο, που μπορούν να βοηθήσουν στην στερέωση περιφερειακής σταθερότητας και ασφάλειας, με τις 2 χώρες να τονίζουν την ανάγκη σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας των χωρών της περιοχής και να σημειώνουν με προβληματισμό παράνομες και προβοκατόρικες δράσεις, που αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή και ασκούν κακή επιρροή σε αυτή.
Οι 2 κυβερνήσεις υπογράμμισαν τη σημασία του σεβασμού του διεθνούς δικαίου και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών ως βασική αρχή για σχέσεις καλής γειτονίας και υποσχέθηκαν να βελτιώσουν τη στενή τους συνεργασία, χρησιμοποιώντας όλα τα κατάλληλα μέσα στη διάθεσή τους, για να διαφυλάξουν τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή. Οι 2 πλευρές επανέλαβαν την επιθυμία τους να συνεχίσουν και να ενισχύσουν τη συνεργασία τους σε διάφορους τομείς στο πλαίσιο του σχήματος 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ), το οποίο ξεκίνησε στην Ιερουσαλήμ τον Μάρτιο του 2019, καθώς αυτή η συνεργασία μπορεί να προσφέρει στην προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή. Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν επιπλέον τη συμμετοχή της Ελλάδας στην «Three Seas Initiative» και άλλες σχετικές προσπάθειες να ενισχυθεί η διασυνδεσιμότητα Βόρειας-Νότιας Ευρώπης.
Στην ατζέντα υπήρχαν ακόμη η οικονομική συνεργασία και η ενέργεια. Οι ΗΠΑ χαιρετίζουν τις πρόσφατες θετικές εξελίξεις στην ελληνική οικονομία και τη δυναμική για μία βιώσιμη ανάπτυξη, θεωρώντας την Ελλάδα σημαντικό οικονομικό εταίρο, με αυξανόμενο ρόλο σαν ενεργειακή, μεταφορική και εμπορική είσοδος στην περιοχή, και επαναβεβαιώνουν τη στήριξη στις προσπάθειες της Ελλάδας να βελτιώσει το επενδυτικό της κλίμα για να δοθεί ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη. Με τη σειρά της η Ελλάδα καλωσορίζει το αμερικανικό ενδιαφέρον σε επενδύσεις σε διάφορους τομείς όπως η ενέργεια, η πληροφορική, ο τουρισμός, το Διάστημα, η διασκέδαση και οι υποδομές. Οι ΗΠΑ καλωσορίζουν, τέλος, την έναρξη ιδιωτικοποιήσεων, σαν τις περιπτώσεις των ναυπηγείων και του λιμανιού σε Ελευσίνα και Αλεξανδρούπολη.
Οι δύο χώρες συζήτησαν την αυξανόμενη ενεργειακή συνεργασία και επανέλαβαν ότι η διαφοροποίηση αποτελεί κοινή προτεραιότητα. Επεσήμαναν τις πρώτες εισαγωγές αμερικανικού LNG στην Ελλάδα και εξέφρασαν την ετοιμότητά τους να υποστηρίξουν μελλοντικά έργα υποδομών για την ενέργεια, που σχεδιάζονται για τη διαφοροποίηση των ενεργειακών διαδρομών και προμηθειών και την επέκταση της περιφερειακής συνδεσιμότητας, σαν τον υπό σχεδίαση Τερματικό FSRU στην Αλεξανδρούπολη.
Η ελληνική και η αμερικανική κυβέρνηση παραδέχθηκαν τη δυνατότητα του προτεινόμενου αγωγού φυσικού αερίου EastMed να συνεισφέρει στην ενεργειακή ασφάλεια και τη διαφοροποίηση ενεργειακών πηγών και διαδρομών στην Ανατολική Μεσόγειο. Επίσης κουβέντιασαν την πρόοδο του αγωγού TAP και του IGB, αλλά και την πρόθεση της Ελλάδας να εξερευνήσει ευκαιρίες για περαιτέρω επεκτεινόμενα ενεργειακά δίκτυα με τους γείτονές της στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, συνεισφέροντας έτσι στην περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια και τη διασυνδεσιμότητα Βορρά-Νότου.
Η Ελλάδα και οι ΗΠΑ αναγνώρισαν ότι η ανακάλυψη και η μελλοντική εκμετάλλευση σημαντικών υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο είναι ζωτικής σημασίας για τη σταθερότητα της περιοχής και μπορεί ενεργά να συνεισφέρει στην ευρωπαϊκή στρατηγική διαφοροποίησης στην ενέργεια. Σημείωσαν, δε, τα αποτελέσματα του διαλόγου των «3+1» στην ενεργειακή συνεργασία ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ και τις ΗΠΑ και τα σχέδιά τους να την ακολουθήσουν, υποστηρίζοντας την περιφερειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο, εξερευνώντας ευκαιρίες να προσφέρουν υποστήριξη σε ενεργειακά έργα και ενθαρρύνοντας αναγκαίες επενδύσεις από τον ιδιωτικό τομέα. Οι ΗΠΑ καλωσόρισαν τις προσπάθειες της Ελλάδας να ιδιωτικοποιήσει ενεργειακές εγκαταστάσεις, υποστήριξαν τις προσπάθειες για την εξερεύνηση και αξιοποίηση των πιθανών ενεργειακών πόρων στις ελληνικές θαλάσσιες ζώνες και χειροκρότησαν την έγκριση του Κοινοβουλίου να εγκρίνει τα δικαιώματα εξερεύνησης 2 «οικοπέδων» κοντά στην Κρήτη σε εταιρικό σχήμα που συμμετέχει και μία αμερικανική ενεργειακή εταιρεία.
Το τεύχος 401 της Π&Δ Οκτωβρίου 2019 διαθέσιμο ηλεκτρονικά στο Joomag
