Σημερινό δημοσίευμα του Associated Press καταγράφει αναφορές για πάνω από 200 θανάτους Ουκρανών στρατιωτών σε ρωσική αιχμαλωσία, κυρίως λόγω κακομεταχείρισης αλλά και βασανιστηρίων που περιλαμβάνουν ξυλοδαρμό, ηλεκτροσόκ, εικονικές εκτελέσεις, σεξουαλική κακοποίηση κ.α. Αντίστοιχη εικόνα δίνουν πρόσφατες αναφορές της Διεθνούς Αμνηστίας και της Human Rights Watch, ενώ τονίζεται πως δεν είναι γνωστό πόσοι ακριβώς Ουκρανοί κρατούνται αιχμάλωτοι στη Ρωσία, είτε στρατιώτες, είτε πολίτες από τις κατεχόμενες περιοχές, καθώς είναι χιλιάδες οι αγνοούμενοι.

Στο ίδιο πλαίσιο, ανησυχητική αύξηση των επιτόπου εκτελέσεων Ουκρανών αιχμαλώτων από τη ρωσική πλευρά διαπίστωσε έκθεση (το Μάρτιο φέτος) του Παρατηρητηρίου του ΟΗΕ στην Ουκρανία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, καθώς σε έκθεση του αναφέρει πως από τα τέλη Αυγούστου 2024, η Αποστολή κατέγραψε 79 τέτοιες εκτελέσεις σε 24 ξεχωριστά περιστατικά. Η Αποστολή τεκμηρίωσε επίσης την εκτέλεση ενός τραυματισμένου Ρώσου στρατιώτη από τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις το 2024.

Για τα 24 περιστατικά, η Αποστολή ανέλυσε βίντεο και φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν από ουκρανικές και ρωσικές πηγές, ενώ διεξήγαγε λεπτομερείς συνεντεύξεις με μάρτυρες. Τα γεωεντοπισμένα και χρονολογημένα περιστατικά δείχνουν ότι οι εκτελέσεις έλαβαν χώρα σε περιοχές όπου διεξάγονταν ρωσικές επιθετικές επιχειρήσεις. Οι αναφορές κρίθηκαν αξιόπιστες.

«Αυτά δεν συνέβησαν μεμονωμένα. Δημόσια πρόσωπα στη Ρωσική Ομοσπονδία έχουν καλέσει ρητά για απάνθρωπη μεταχείριση, ακόμη και εκτέλεση, αιχμαλώτων Ουκρανών στρατιωτών», δήλωσε η Ντανιέλ Μπελ, επικεφαλής της Αποστολής. «Σε συνδυασμό με νομοθεσίες αμνηστίας, τέτοιες δηλώσεις μπορούν να υποκινήσουν ή να ενθαρρύνουν παράνομες συμπεριφορές».

Σύμφωνα με τις δικαστικές αρχές της Ουκρανίας, η διερεύνηση από την αρχή του πολέμου γίνεται για συνολικά 268 εκτελεσμένους Ουκρανούς αιχμαλώτους πολέμου, ως εξής: 8 συμβάντα το 2022 με 57 στρατιώτες, 8 το 2023 με 11 στρατιώτες, 39 συμβάντα το 2024 με 149 και 20 συμβάντα το 2025 (έως τώρα) με 51 στρατιώτες.
Η ρωσική πλευρά αρνείται όλα τα παραπάνω και τα χαρακτηρίζει εχθρική προπαγάνδα, ενώ κατηγορεί την ουκρανική πλευρά πως αυτή ασκεί βασανιστήρια σε Ρώσους αιχμαλώτους, και πως έχουν γίνει και εκτελέσεις τους στο πεδίο της μάχης. Και εδώ υπάρχουν στοιχεία και βίντεο που δείχνουν ουκρανική βία, με πολύ λιγότερες όμως αναφορές.
Σε κάθε περίπτωση, η εκτέλεση αιχμαλώτων αποτελεί έγκλημα πολέμου, όπως και η κακομεταχείριση και ο βασανισμός τους κατά την κράτηση τους.