Γιατί η Τουρκία “κόπτεται” και κάνει λόγο για επερχόμενη “ανθρωπιστική κρίση” στην Ιντλίμπ

Τα τελευταία 24ωρα, παρατηρούμε πως Τούρκοι αξιωματούχοι και ΜΜΕ, κάνουν λόγο για επερχόμενη “ανθρωπιστική κρίση” στην Ιντλίμπ. Μήπως ο Ρ. Τ. Ερντογάν περνάει “ανθρωπιστική” φάση, ή υπάρχει κάτι άλλο;
Αυτή τη στιγμή στη Μέση Ανατολή, υφίσταται ένα παράδοξο. Από τη μια πλευρά, Ρωσία, Τουρκία και Ιράν έχουν σχηματίσει μια ιδιότυπη συμμαχία για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους στη περιοχή. Από την άλλη, Ρωσία, Ιράν και Συρία, έχουν επίσης συμμαχήσει για να κρατήσουν τον Άσαντ στην εξουσία και να ελέγξουν τη περιοχή. Ο “παράταιρος” της υπόθεση είναι η Άγκυρα, που εχθρεύεται τον Άσαντ (δηλαδή τον σύμμαχο των συμμάχων της), σε μια προσπάθεια να ελέγξει το μέλλον της επαρχίας της Ιντλίμπ, που ενδεχομένως να θέλει να “προσαρτήσει” όπως έκανε με το Αφρίν.
Η πρόσφατη σύνοδος κορυφής μεταξύ Ρωσίας, Τουρκίας και Ιράν, κατέληξε σε αδιέξοδο αναφορικά με το θέμα του τι μέλλει γενέσθαι για την Ιντλίμπ, με την Τουρκία να μην παίρνει αυτά που θέλει.
Αυτό δεν σημαίνει πως ο άξονας Ρωσίας-Τουρκία κλονίστηκε όπως κάποιοι έσπευσαν να ισχυριστούν, αλλά σίγουρα η Άγκυρα προβάλει προσκόμματα.
Σε σημερινό άρθρο του Ρ. Τ. Ερντογάν στην WSJ, ο Τούρκος πρόεδρος προειδοποιεί την διεθνή κοινότητα για την επαπειλούμενη ανθρωπιστική κρίση από την αναμενόμενη γενική έφοδο των στρατευμάτων του Άσαντ στην Ιντλίμπ.
Έχει πράγματι τέτοιες “ανησυχίες” ο Ερντογάν, ή μήπως μας κρύβει κάτι;
Η αλήθεια πιθανότατα είναι πολύ πιο “πεζή”. Στην Ιντλίμπ ζουν περίπου 1,5 εκατομμύρια άνθρωποι, που σε περίπτωση γενικής εισβολής του Άσαντ, θα πρέπει να λογίζονται ως δυνητικοί πρόσφυγες, η μόνη διέξοδος των οποίων είναι η Τουρκία, που ήδη φιλοξενεί περί τα 3,5 εκατομμύρια Σύριους και τους παρέχει υποτυπώδη βοήθεια (και με χρήματα της ΕΕ). Μια περαιτέρω άφιξη εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων, αποτελεί προφανώς πονοκέφαλο για την Άγκυρα που ήδη αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα.
Επιπλέον
Σήμερα όλοι γνωρίζουν πως η Τουρκία εκτέλεσε την επιχείρηση «Κλάδος Ελαίας», η οποία στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία και πλέον το καντόνι του Αφρίν στη βόρεια Συρία βρίσκεται υπό τον έλεγχό της. Λιγότεροι όμως γνωρίζουν πως η Άγκυρα δε σταμάτησε εκεί και πλέον «ελέγχει» ένα μέρος της επαρχίας του Ιντλίμπ (μέσω φυλακίων), ενώ φιλοδοξεί να κινηθεί και προς τα βορειοανατολικά της χώρας. Μήπως ο Ερντογάν σκοπεύει να προσαρτήσει τη βόρεια Συρία;
Τα φυλάκια
Η Ιντλίμπ είναι ένας μεγάλος θύλακας στα βορειοδυτικά της Συρίας που ακόμη βρίσκεται υπό τον έλεγχο αντικαθεστωτικών δυνάμεων (βλέπε FSA και Ahrar al-Sham). Ρωσία, Τουρκία και Ιράν, συμφώνησαν το περασμένο Μάρτιο στην Αστάνα και κατόπιν στην Άγκυρα στις αρχές Απριλίου, να συνεργαστούν για τη δημιουργία ζωνών «αποκλιμάκωσης» των συγκρούσεων στην επαρχία Ιντλίμπ της βορειοδυτικής Συρίας. Στη πραγματικότητα ωστόσο, πρόκειται για μια απόπειρα «νομιμοποίησης» της παρουσίας τους στη Συρία και καλύτερου συντονισμού των μεταξύ τους επιθετικών επιχειρήσεων. Η Τουρκία έχει ήδη στήσει 12 φυλάκια στη Ιντλίμπ και σκοπεύει να ενισχύσει ακόμη περισσότερο στη παρουσία της στη περιοχή, αναλαμβάνοντας το ρόλο μιας από τις τρεις «εγγυήτριες δυνάμεις» για το τι μέλλει γενέσθαι στη Συρία.
Υπενθυμίζουμε πως στην προχθεσινή συνάντηση Πούτιν, Ρουχανί, Ερντογάν στην Τεχεράνη, δεν βγήκε “λευκός καπνός”, δηλαδή δεν υπήρξε συμφωνία από τις 3 πλευρές για ένα κοινό σχέδιο δράσης για το μέλλον της Ιντλίμπ.
Οι ανωτέρω κινήσεις ίσως υποδηλώνουν την επιθυμία της Άγκυρας για μια πιο μόνιμη παρουσία στη περιοχή της βορειοδυτικής Συρίας. Το μόνο σίγουρο είναι πως πλέον ελέγχουν πλήρως το Αφρίν και σε ένα βαθμό την Ιντλίμπ. Επόμενος στόχος της Τουρκίας είναι η βορειοανατολική Συρία (Μανπίτζ), κάτι που όμως σκοντάφτει στη παρουσία ισχυρής κουρδικής δύναμης και κυρίως σε αυτή αμερικανικών και γαλλικών στρατευμάτων.
Γιατί ο Ερντογάν δεν θέλει τον Άσαντ στην Ιντλίμπ;
Επομένως μπορούμε να δούμε δυο πολύ καταφανείς λόγους για την “ανθρωπιστική” στροφή του Ερντογάν. Πρώτα απ όλα, οι πρόσφυγες που θα κατακλύσουν την Τουρκία από το φόβο αντιποίνων από τα στρατεύματα του Άσαντ.
Ο δεύτερος και σημαντικότερος λόγος, είναι πως η εδραίωση του Άσαντ στην Ιντλίμπ, θα ακυρώσει οποιαδήποτε τουρκική φιλοδοξία για “προσάρτηση” τύπου Αφρίν από την Τουρκία.
Οι εξελίξεις των επόμενων ημερών/εβδομάδων στην βορειοδυτική Συρία θα είναι καταιγιστικές και θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον να δούμε πως η Ρωσία θα πείσει τον Ερντογάν να βάλει νερό στα κρασί του (κάτι που τελικά θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο δεδομένης της διπλωματικής δεινότητας του Β. Πούτιν).