Βαρσοβία κατά Μόσχας για την τραγωδία του Tu-154 στο Σμολένσκ

Η Ρωσία φέρει ευθύνη για την συντριβή του πολωνικού προεδρικού αεροσκάφους το 2010 κοντά στο Σμολένσκ, δηλώνει ο Πολωνός υπουργός Άμυνας Αντόνι Ματσιερέβιτς, αναζωπυρώνοντας την υποβόσκουσα πολιτική αντιπαράθεση με την Μόσχα. Ο Πολωνός υπουργός υποστήριξε ότι το προεδρικό Tu-154Μ που μετέφερε τον τότε πρόεδρο της χώρας, Λεχ Κατσζύνσκι, σε επίσημο ταξίδι, κατεστράφη «από δύο εκρήξεις».
Οι δηλώσεις Ματσιερέβιτς έρχονται μετά την απόρριψη από τον πρόεδρο Πούτιν στην καθιερωμένη ετήσια μεγάλη συνέντευξη Τύπου προς τους εκπροσώπους των ρωσικών και διεθνών ΜΜΕ των «θεωριών συνομωσίας» σύμφωνα με τις οποίες το πολωνικό VIP αεροσκάφος συνετρίβη συνέπεια έκρηξης. «Τέτοιες λέξεις από τα χείλη του ηγέτη μιας χώρας που είναι υπεύθυνη για την τραγωδία στο Σμολένσκ είναι πραγματικά σοκαριστικές…» δήλωσε ο Πολωνός υπουργός Άμυνας στο Polskie Radio 24, προσθέτοντας ότι ο Ρώσος πρόεδρος «θα έπρεπε να έχει το σθένος να πάρει την ευθύνη για ότι συνέβη».

Οι βαρείς πολωνικοί υπαινιγμοί για το περίεργο (;) δυστύχημα της 10^ης Απριλίου 2010 απειλούν να οδηγήσουν σε μια επιδείνωση του «ψυχροπολεμικού» κλίματος που ήδη χαρακτηρίζει τις σχέσεις των δύο χωρών. Ο ίδιος ο πρόεδρος Πούτιν, στην συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης που έδωσε, άφησε να εννοηθεί ότι οι «πολιτικοί υπαινιγμοί» θα περιέπλεκαν περαιτέρω της ρωσο-πολωνικές σχέσεις.
Επιλέγοντας μια πιο… διπλωματική διατύπωση από τον συνάδελφό του της Άμυνας, ο υπουργός Εξωτερικών, Μπαρτός Τσιχότσκι, είπε πως η κυβέρνηση της Βαρσοβίας θα συνεχίσει με αποφασιστικότητα την έρευνα για την πλήρη διαλεύκανση των αιτίων και συνθηκών της καταστροφής. Τον Αύγουστο, η πολωνική κυβερνητική υποεπιτροπή που έχει αναλάβει την διερεύνηση των αιτιών του πολύνεκρου δυστυχήματος είχε κάνει λόγο για «ίχνη έκρηξης» στα συντρίμμια του προεδρικού αεροσκάφους. «Η κατεστραμμένη αριστερή πτέρυγα του Tu-154M φέρει ίχνη εκρήξεως» ανέφερε ανακοίνωση της επιτροπής μετά την τελευταία συνεδρίασή της στις 25 Ιουλίου.

Σύμφωνα με το πρακτορείο TASS, η ανακοίνωση δεν διευκρίνιζε αν εντοπίσθηκαν υπολείμματα εκρηκτικών υλών, ούτε έκανε υποθέσεις για το τί θα μπορούσε να προκαλέσει μια τέτοια έκρηξη. Τα συντρίμμια του προεδρικού Tu-154M φυλάσσονται στην Ρωσία και δεν υπήρχαν πρόσφατες αναφορές για νέα εξέτασή τους, σημείωνε τότε σχετικό δημοσίευμα του ρωσικού πρακτορείου.
 
Νέα έρευνα από την (νέα) επιτροπή

Η δεύτερη επιτροπή διερεύνησης που συγκρότησε το κυβερνών συντηρητικό Κόμμα του Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS) είχε ανακοινώσει τον Απρίλιο ότι το τζετ πιθανώς καταστράφηκε από έκρηξη στον αέρα και ότι οι Ρώσοι ελεγκτές εναερίου κυκλοφορίας εσκεμμένως παραπλάνησαν τους Πολωνούς πιλότους για την ακριβή τους θέση καθώς το Tu-154M προσέγγιζε το αεροδρόμιο του Σμολένσκ υπό δυσμενείς συνθήκες ορατότητος. Υπενθυμίζεται ότι το PiS ηγείται από τον Γιέροσλαφ Κατσζύνσκι –δίδυμο αδελφό του θανόντος στο δυστύχημα προέδρου της χώρας– και είχε επανειλημμένως αμφισβητήσει την πρώτη έκθεση των αιτίων της αεροπορικής τραγωδίας στο Σμολένσκ.
Η έκθεση της αρχικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων επεσήμαινε σειρά σφαλμάτων και παραλείψεων, τόσο από πολωνικής πλευράς, όσο και από τους Ρώσους ελεγκτές στον πύργο ελέγχου του στρατιωτικού αεροδρομίου του Σμολένσκ. Αντιθέτως, η ρωσική έκθεση για το δυστύχημα επέρριπτε την ευθύνη αποκλειστικά στους Πολωνούς χειριστές.

Το πολωνικό αεροσκάφος συνετρίβη σε δασώδη περιοχή κοντά στην πόλη Σμολένσκ στις 10 Απριλίου 2010 με αποτέλεσμα τον θάνατο και των 96 επιβαινόντων, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου Λεχ Κατσζύνσκι και πολλών ανωτάτων κυβερνητικών αξιωματούχων και στρατιωτικών. Το πλήρωμα του αεροσκάφους επέλεξε να επιχειρήσει προσγείωση παρά την περιορισμένη ορατότητα και την απουσία οπτικής επαφής με το έδαφος. Τα συνεργεία διάσωσης ανακάλυψαν τα συντρίμμια του πολωνικού κυβερνητικού αεροπλάνου μόλις μερικά μέτρα από το κατώφλι του διαδρόμου προσγείωσης.
Από την πλευρά του, ο πρώην επικεφαλής της επιτροπής διερεύνησης αεροπορικών ατυχημάτων Μάσιετζ Λάτσεκ που συμμετείχε το διάστημα 2010-1011 στην έρευνα για τα αίτια της συντριβής υποστηρίζει ότι η θεωρία περί έκρηξης αποτελεί προπαγάνδα και «αποκυήματα φαντασίας ατόμων που δεν έχουν ποτέ τους διερευνήσει τέτοια περιστατικά». Αβάσιμο θεωρεί το σενάριο της έκρηξης και ο Πολωνός αστροφυσικός Πάβελ Αρτιμόβιτς καθώς επισημαίνει πως ο καταγραφέας πτήσης δεν μπορούσε να μην είχε καταγράψει τον ήχο έκρηξης και το επακόλουθο ωστικό κύμα.
Αλέξανδρος Θεολόγου