Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο επιτρέπεται η εξόρυξη μετάλλων από τη Σελήνη και αστεροειδείς. Η απόφαση είναι ιστορική στην αμερικανική ιστορία επιβεβαιώνοντας ένα πάγιο αίτημα στις ΗΠΑ για την εξεύρεση νέων μορφών και πηγών μεταλλευμάτων. Δεδομένης, μάλιστα, της ανακοίνωσης των ΗΠΑ πως θα επιστρέψουν με επανδρωμένες πτήσεις στη Σελήνη από το 2024, η παραπάνω εντολή λαμβάνει περισσότερη ουσία.
Αντίστοιχα, ζωηρό ενδιαφέρον για την εξόρυξη μεταλλευμάτων από τον δορυφόρο της Γης έχει δείξει και η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (E.S.A.).
To ενδιαφέρον πολλών χωρών να βρουν νέες πηγές μεταλλευμάτων για τις επιχειρήσεις τους έρχεται σε αντίθεση με μια σειρά διεθνών συνθηκών. Από τη δεκαετία του 1960 πολλές χώρες προώθησαν την ιδέα του Διαστήματος ως χώρο ανταγωνσιμών.
Το 1967 η “συνθήκη των Αξιών που διέπουν τις δραστηριότητες των κρατών περί της εξερεύνησης και χρήσης του Εξω-Διαστήματος”, περιλαμβάνουσα τη Σελήνη κι άλλα αστρικά σώματα, έθεσε τις βασικές αρχές συμπεριφοράς των κρατών στο Διάστημα, που πλέον γινόταν χώρος όπου η ανθρωπότητα είχε πρόσβαση. Σε γενικές γραμμές, όλα τα κράτη της εποχής συμφώνησαν πως οι άνθρωποι πρέπει να συμπεριφέρονται ειρηνικά, ως εκπρόσωποι του ανθρωπίνου είδους στο συμπαντικό στερέωμα και να αποφύγουν την αποικιοποίηση και διεκδίκηση κτήματος περιοχών του Διαστήματος. Έκτοτε, νεώτερες συνθήκες και συμφωνίες υπογράφηκαν σχετικά με τη συμπεριφορά και δικαιώματα στο Διάστημα.
Η συνθήκη του 1967 προσπάθησε να θέσει κάποια όρια στις διεκδικήσεις των εθνικών κρατών πριν η κατάκτηση του Διαστήματος γίνει πραγματικότητα για να μην επαναληφθεί το φαινόμενο της Ανταρκτικής. Η τελευταία ήπειρος της Γης που εξερευνήθηκε, έγινε στόχος εθνικών ανταγωνισμών μεταξύ πολλών κρατών και ήδη 12 χώρες διατηρούν ακόμα αιτήματα εδαφικών διεκδικήσεων και οικονομικής εκμετάλλευσης του Νοτίου Πολού. Το 1959, η Συνθήκη της Ανταρκτικής έθεσε την ήπειρο σε ένα καθεστώς αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης και χώρας χωρίς κυριαρχία αλλά κοινό τόπο επιστημονικών ερευνών και διεθνούς συνεργασίας. Παρόλα αυτά, κάποιες χώρες εξακολουθούν να έχουν διεκδικήσεις στο έδαφος της Ανταρκτικής.
Προς τί, τώρα, το ενδιαφέρον των χωρών για τη Σελήνη; Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία ενδιαφέρεται για την εξόρυξη Ρηγολίθου, ενός πετρώματος από σκόνη αστεροειδών και άλλων ετερογενών κοιτασμάτων που βρίσκεται στην επιφάνεια της Σελήνης, του Άρεως κι άλλων πλανητών. Το Αμερικανικό ενδιαφέρον, ωστόσο, είναι πιο μακροπρόθεσμο και περιλαμβάνει την οργάνωση εγκαταστάσεων μόνιμης διαμονής στην επιφάνεια του δορυφόρου. Το πρόγραμμα Artemis προβλέπει, μεταξύ άλλων, την κατασκευή οικιστικών εγκαταστάσεων και την έρευνα για νερό και ορυκτά.
Ο τεράστιος πύραυλος ARTEMIS της NASA αφήνει την γραμμή συναρμολόγησης για δοκιμές
Το Artemis αναμένεται να γίνει πραγματικότητα ως το τέλος της δεκαετίας του 2020 και συνεχίζει με την οργάνωση επανδρωμένων ταξιδιών στον Άρη. Πώς θα γίνουν πραγματικότητα όλα αυτά σε τόσο μικρό χρόνο; Οι ΗΠΑ βασίζουν πολλά στην ιδιωτική πρωτοβουλία, θεωρώντας πως εταιρίες όπως η SpaceX θα βρουν λύσεις και χρηματοδότηση.
Η αδειοδότηση εξορύξεων διαστημικών υλών για το εμπόριο και για την κατασκευή εγκαταστάσεων ικανών να συντηρήσουν ζωή σε άλλους πλανήτες, να βρουν νερό και να εξασφαλίσουν καύσιμα και ενέργεια είναι μέσα στα σχέδια για αυτό και όλες οι χώρες που εμπλέκονται σε διαστημικά ταξίδια (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Ιαπωνία και Ευρωπαϊκή Ένωση) δεν υπογράφουν την νεώτερη συνθήκη του 1979 που θέλει να καταστήσει τα διαστημικά σώματα εκτός εκμετάλλευσης και συναγωνισμού, όπως την Ανταρκτική.
Ο Ίλον Μασκ παρουσίασε το «Αστρόπλοιο» που θα ταξιδέψει σε Σελήνη και Άρη
Αυτή τη στιγμή, πολλές ιδιωτικές εταιρίες και κρατικοί οργανισμοί επενδύουν πολλά στην διαστημική προσπάθεια και οι προσδοκίες είναι εξίσου μεγάλες -αν όχι μεγαλύτερες- των επενδύσεων. Μόλις το διαστημικό ταξίδι γίνει ξανά πραγματικότητα, θα αφοσιωθούν στο να το κάνουν περισσότερο οικονομικό και λιγότερο επικίνδυνο. Όταν αυτό γίνει πραγματικότητα, και από ότι φαίνεται δεν θα αργήσει, τότε η διαστημική πολιτική θα πρέπει να αναθεωρηθεί εκ βάθρων για να αποφύγουμε μία ακόμη κλασσική κούρσα ανταγωνισμών. Όλα δείχνουν πως είμαστε ακόμα στην αρχή μερικών πολύ ενδιαφερουσών εξελίξεων.
Πηγή
