Καίνε το Κοράνι στη Σουηδία και η Τουρκία κερδίζει;

«Σπορ» αλλά πολύ επικίνδυνο έχει γίνει η επιδεικτική καύση του Κορανίου στην Σουηδία τον τελευταίο καιρό, η οποία συνδέεται με την άνοδο της ακροδεξιάς στη χώρα. Καθώς καταγράφονται ήδη περίπου 10 περιστατικά τα τελευταία 3 χρόνια, με κάποια να «αναγγέλλονται» σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να γίνονται ανεκτά ως «εκδήλωση ελευθερίας έκφρασης», οπότε προφανώς εξαγριώνουν και την τοπική μουσουλμανική κοινότητα, αλλά κυρίως το λαϊκό στοιχείο σε πολλές μουσουλμανικές χώρες.

Μάλιστα οι καύσεις του Κορανίου γίνονται με στόχο την μεγαλύτερη δυνατή δημοσιότητα, π.χ. στις 28 Ιουνίου κάηκε ένα έξω από το κεντρικό τζαμί στη Στοκχόλμη. Και σε ημέρα που ήταν και ειδικής σημασίας για τον Ισλαμικό κόσμο, ως πρώτης του “Ιντ αλ-αντχά”, μιας θρησκευτικής εορταστικής περιόδου. Η μουσουλμανική αντίδραση είναι προφανώς πολύ έντονη και σε επίσημο επίπεδο, με δεκάδες χώρες να διαμαρτύρονται και να καταγγέλλουν τη Σουηδία, και κάποιες όπως το Μαρόκο έχουν αποσύρει τον εκεί πρέσβη τους. Ενώ ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας με 57 κράτη-μέλη, ζήτησε να παρθούν μέτρα για να σταματήσει το ιερόσυλο αυτό φαινόμενο.

Σήμερα είχαμε νέο «γύρο»: Ο ίδιος Ιρακινός μετανάστης, χριστιανός το θρήσκευμα αλλά δηλώνει “άθεος”, -ονόματι Salwan Momika- που είχε κάψει το Κοράνι τον Ιούνιο (όπου πρώτα το είχε σκίσει, κλωτσήσει, δηλαδή ότι πιο προσβλητικό για τους Μουσουλμάνους), είχε πάρει ξανά άδεια για «διαδήλωση» έξω από την ιρακινή πρεσβεία στη Στοκχόλμη.

Οπότε πριν καν γίνει η διαδήλωση στη Σουηδία, στο Ιράκ, νωρίς το πρωί, πλήθος εισέβαλε στη Σουηδική πρεσβεία στη Βαγδάτη και την πυρπόλησε, με την Ιρακινή αστυνομία να είναι ανήμπορη να τους σταματήσει. Η ένταση δεν σταμάτησε εκεί: Η Ιρακινή κυβέρνηση – σε μια ραγδαία διαδοχή γεγονότων- καταδίκασε μεν την εισβολή στην πρεσβεία, αλλά απέλασε την Σουηδή πρέσβειρα, απέσυρε τον δικό της επιτετραμμένο στη Σουηδία και δήλωσε πως επανάληψη «καύσης Κορανίου» στην σκανδιναβική χώρα θα σημάνει διακοπή διπλωματικών σχέσεων. Όσο για τη διαδήλωση στη Σουηδία αυτή έγινε, πάλι με προσβολή -αλλά όχι κάψιμο αυτή τη φορά- του Κορανίου. Ευτυχώς από τις ταραχές στην Σουηδική πρεσβεία (είχαν γίνει κι άλλες τον Ιούνιο) δεν υπήρξαν τραυματισμοί ή χειρότερα, καθώς είχε εγκαίρως εκκενωθεί.

Πίσω στη Σουηδία η πολιτική κατάσταση είναι μπλεγμένη: Από τις εκλογές πέρυσι, τη χώρα κυβερνά ένας κεντροδεξιός συνασπισμός 3 κομμάτων, των Χριστιανοδημοκρατών (5,3%), των «Μετριοπαθών» (19,1%) και των Φιλελεύθερων (4,6%) έχοντας όμως την κοινοβουλευτική στήριξη των εθνικιστών «Σουηδών Δημοκρατών» (20,5%).

Το κόμμα των «Σουηδών Δημοκρατών» έχει μια σκληρή αντιμεταναστευτική και αντι-ισλαμική ατζέντα και πάνω σε αυτή έχτισε την άνοδο του από περιθωριακός πολιτικός σχηματισμός στις αρχές του 2000, σε δεύτερο κόμμα σε ψήφους στη χώρα. Το αποτέλεσμα είναι πως σε πολλά ζητήματα η πολιτική καθημερινότητα είναι μια διαρκής διαπραγμάτευση και συμβιβασμός. Ειδικά στο θέμα της προσβολής του Κορανίου, οι ακτιβιστές που κάνουν κάτι τέτοιο, υποβάλλουν αίτηση για «διαμαρτυρία», παίρνουν τη σχετική άδεια από την Αστυνομία, ή αν υπάρχει άρνηση προσφεύγουν στα δικαστήρια, μετά ακολουθεί το… τελετουργικό κάψιμο ή οποιαδήποτε άλλη σχετική προσβολή, το οποίο όμως, αφού συμβεί, η Σουηδική κυβέρνηση το καταδικάζει ως «αντι-ισλαμική και ρατσιστική πράξη»! Αντίστοιχα σκηνικά έχουν γίνει και με προσβολή εβραϊκών συμβόλων σε μια γενικότερη θρησκευτική “αταξία”.

Προφανώς αυτοί οι νομικοί-πολιτικοί ακροβατισμοί δεν βγάζουν κανένα νόημα στον Ισλαμικό κόσμο. Και εκεί έχει αρπάξει την ευκαιρία ο Ερντογάν να προβληθεί ως ο νέος «προστάτης της θρησκείας». Έτσι την πολύμηνη άρνηση της Άγκυρας να εγκρίνει την είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ο Ερντογάν την στήριζε και σε αυτά τα συμβάντα, καταδικάζοντας τα, ως «ξενοφοβική και ισλαμοφοβική τρομοκρατία». Με ανάλογες διαδηλώσεις στήριξης να οργανώνονται σε μεγάλες πόλεις της Τουρκίας όπως και με διάδοση της εικόνας του Ερντογάν, ως ευσεβούς μουσουλμάνου, στον αραβικό κόσμο.

Είναι βέβαια πολύ δύσκολο να αποτιμήσει κανείς αυτή την πολιτική Ερντογάν και τι ακριβώς του αποφέρει. Ο μακροπρόθεσμος στόχος του είναι σαφής και «ομολογημένος», να κερδίσει μια άτυπη πατρωνία στη Μέση Ανατολή ως κύριος, έστω κεντρικός εκπρόσωπος ενός ισλαμικού πλήθους. Το οποίο, εν μέρει ριζοσπαστικοποιημένο, αισθάνεται πως η θρησκευτική του πίστη και ο πολιτισμός του είναι εκτεθειμένα σε ένα νέο ιδιότυπο κύκλο αποικιοκρατίας, η οποία δεν έχει τα βίαια χαρακτηριστικά της παλιάς, αλλά δομείται αλλιώς, ως μια διαρκής προσβολή «ηθών» και περιφρόνηση τους και εκμαυλισμό τους.

Το ίδιο από την ανάποδη βέβαια, παράγεται ως αντίληψη και στη Δύση. Που βλέπει τα κύματα μουσουλμάνων μεταναστών και να πυκνώνουν και να μην ενσωματώνονται, με μερίδες τους, τις πιο επηρεασμένες από τον τρέχοντα ισλαμικό φονταμενταλισμό, να διεκδικούν μια παράδοξη «αυτονομία» και με πολύ επιθετικό τρόπο που φθάνει έως τον εναγκαλισμό της τρομοκρατίας και την κοινωνική αντιπαράθεση. Κάτι που φαίνεται στη Γαλλία έντονα, αλλά και σε άλλες χώρες.

Μιλάμε εδώ για μια δικαίωση του Samuel P. Huntington, ως ανάδυση της «Σύγκρουσης των πολιτισμών»; Μπορεί αλλά όχι μονοσήμαντα. Καθώς δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως ο Ερντογάν, ο ιρακινός σιίτης κληρικός Muqtada al-Sadr που οργάνωσε την διαδήλωση έξω από την Σουηδική πρεσβεία σήμερα, ο Βλαντιμίρ Πούτιν (που κι αυτός εμφανίστηκε να δηλώνει πως το «Κοράνι είναι ιερό και ποτέ στη Ρωσία δεν θα επιτρέψουμε την προσβολή του»), η ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας, είναι μια ομάδα πολιτικών ηγετών της «καθ’ ημάς Ανατολής» που συμπληρώνονται από τη Δύση, με την Ιταλίδα Μελόνι, τον Ούγγρο Ορμπάν, τον Αυστριακό Κούρτς, γιατί όχι τον Γάλλο Μακρόν και πολλούς ακόμη. Όπου όλοι εντοπίζουν την δύναμη τους στην καλλιέργεια μιας υπαρκτής πολύπλευρης κρίσης, οικονομικής, μεταναστευτικής, δημιουργίας νέων μηχανισμών ισορροπίας ισχύος, τεχνολογικής, γενικότερα μετασχηματιστικής και ανατρεπτικής, ως ακόμη μιας αλλαγής παραδείγματος. Χωρίς να προτείνουν λύση άλλη, παρά την περιχαράκωση.

Ο Ερντογάν πάντως στην περιοδεία του στη Μέση Ανατολή που κάνει αυτές τις μέρες, απολαμβάνει μια καλή «συλλογή» υποστήριξης. Πωλήσεις προϊόντων, πολλών και αμυντικών, εξασφάλιση επενδύσεων, διαβεβαιώσεις φιλίας. Και την ίδια στιγμή έχοντας δεχθεί – ή έστω υποσχεθεί σε μέλλοντα χρόνο – την είσοδο της έως χθες «ιερόσυλης» Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, έχει πάρει και πίστωση χρόνου και ανοχής από τη Δύση. Άλλοι δηλαδή καίνε το Κοράνι και άλλοι κάνουν «δουλειές»….