Την κατηγορηματική διαβεβαίωση ότι δεν υπάρχει πρόβλημα διατροφικής ασφάλειας στην Ευρώπη, συνεπεία του πολέμου στην Ουκρανία, έδωσε από τους Δελφούς, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς, επισημαίνοντας πως η ΕΕ είναι αυτάρκης και εξαγωγέας τροφίμων και «είναι εντελώς λάθος να δημιουργείται στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη η αίσθηση ότι υπάρχει τέτοιο θέμα».
Πρόσθεσε ότι το πρόβλημα (επισιτιστικής ασφάλειας) είναι υπαρκτό για τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, οι οποίες είναι 100% εξαρτημένες από το ρωσικό και ουκρανικό σιτάρι και για αυτό άλλωστε η ΕΕ έχει ήδη δεσμεύσει βοήθεια ύψους 2,5 δισ. ευρώ για τις χώρες της περιοχής (εκ των οποίων 500 εκατ. ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα πως κατευθύνονται στην υποσαχάρια Αφρική-Σαχέλ).
Όπως είπε, αυτά είναι μέτρα άμεσης παρέμβασης, αλλά η ελπίδα είναι ότι οι εξελίξεις γύρω από τον πόλεμο θα είναι τέτοιες, που δεν θα χαθεί η καλλιεργητική χρονιά που ξεκινά Σεπτέμβριο – Οκτώβριο, ώστε να μπορέσουν να σπείρουν σιτηρά και δημητριακά η Ρωσία και η Ουκρανία. Ο κ. Σχοινάς έκανε δε λόγο για διπλωματία του σιταριού: «Μετά τη διπλωματία των εμβολίων, θα δείτε τώρα τη διπλωματία του σιταριού και των δημητριακών» είπε χαρακτηριστικά, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με την ευκαιρία του 7ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.
Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν αναφέρθηκε και στα μέτρα που έχει λάβει μέχρι στιγμής η ΕΕ, για να οχυρωθεί περαιτέρω στον τομέα της αγροτικής παραγωγής και των τροφίμων: «Κινηθήκαμε αμέσως και στις 21 Μαρτίου κάναμε την πρώτη ανακοίνωση (…) για τη χαλάρωση προνοιών πράσινης μετάβασης, για να δώσουμε περισσότερο χώρο και δυνατότητα παραγωγής τους Ευρωπαίους αγρότες, να παράξουν ό,τι χρειάζεται σε αυτές τις δύσκολες στιγμές» είπε, αναφέροντας ενδεικτικά ότι έχουν αναθεωρηθεί όροι του λεγόμενου «set aside» (αγρανάπαυσης), αλλά και κάποιες διατάξεις για χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, ώστε να δοθεί χώρος στην ευρωπαϊκή γεωργία.
Για τον γενικότερο οικονομικό αντίκτυπο του πολέμου, ο κ. Σχοινάς υπενθύμισε πως η πρώτη πρόνοια της ΕΕ, ήδη από τις 23/3, ήταν η ενεργοποίηση «ευλυγισίας» στο ευρωπαϊκό καθεστώς κρατικών ενισχύσεων, η οποία επιτρέπει στα κράτη – μέλη να στηρίξουν επιχειρήσεις που υφίστανται δυσανάλογα μεγάλο οικονομικό αντίκτυπο από τον πόλεμο, χωρίς να έχουν ευθύνη.
Για το προσφυγικό κύμα από την Ουκρανία, ο κ. Σχοινάς εκτίμησε ότι «δεν πρέπει να μπούμε στη λογική ανησυχίας για τους αριθμούς των προσφύγων στην Ευρώπη», επισημαίνοντας πως τα πρώτα σημάδια είναι ενθαρρυντικά και ότι η ΕΕ όχι απλά θα αντέξει αυτές τις ροές, αλλά και πιθανώς θα ωφεληθεί. Για αυτό άλλωστε δεν θεωρεί ότι θα υπάρξει εκδήλωση λαϊκισμού στην Ευρώπη σε σχέση με το νέο κύμα, που πολλοί ηγέτες βλέπουν και ως ευκαιρία.
«Η Ευρώπη μπορεί να έχει οφέλη, πέρα από το δημογραφικό και στο κομμάτι της έλλειψης δυναμικού και δεξιοτήτων σε κρίσιμους τομείς (…) Αυτός ο πληθυσμός μπορεί να αποτελέσει σημαντική συνεισφορά σε προβλήματα της Ευρώπης και δεν προσλαμβάνουν οι κεραίες μου λαϊκιστική αντίσταση» είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε ακόμα πως σε αντίθεση με ό,τι έγινε στο παρελθόν με τα προσφυγικά κύματα, η ΕΕ πλέον «έχει κάπως μάθει. Καταλάβαμε ότι το μεταναστευτικό δεν πρέπει να είναι μια αέναη διαδικασία κρίσεων, αλλά πρέπει να αντιμετωπίζεται πιο συστημικά και δομικά. Δεν έχω την έγνοια ότι βαδίζουμε προς μια κατεύθυνση διαρραγής κοινωνικής συνοχής» είπε.
Υπενθύμισε την απόφαση που ελήφθη σε χρόνο ρεκόρ – όπως είπε – για τη χορήγηση καθεστώτος προσωρινής προστασίας σε όλους τους Ουκρανούς πρόσφυγες, μια οδηγία που είχε ετοιμαστεί στις αρχές του 21ου αιώνα για το ενδεχόμενο νέας μαζικής εξόδου στη Γιουγκοσλαβία, αλλά τελικά αξιοποιήθηκε 22 χρόνια μετά για την Ουκρανία.
«Βρισκόμαστε στη φάση που προσπαθούμε να μεταφέρουμε τη νομική εγγύηση προστασίας στην πραγματικότητα στο πεδίο» σημείωσε, ενώ – μεταξύ άλλων – αναφέρθηκε στην αξιοθαύμαστη ταχύτητα και προσαρμογή των μικρών Ουκρανών στα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένου του ελληνικού και στις άμεσες πρόνοιες υγείας με 10.000 διαθέσιμες κλίνες σε όλη την Ευρώπη.
Πρόσθεσε πως δεν υπάρχει μεγάλη πίεση στο στεγαστικό, γιατί οι περισσότεροι πρόσφυγες από την Ουκρανία έχουν συνδέσεις με ομογενείς τους στην Ευρώπη, ενώ συμπλήρωσε: «Δεν είμαστε ακόμα σε λογική επανεγκατάστασης, γιατί είναι πληθυσμοί που επανεγκαθίστανται μόνοι τους. Κι αυτό επειδή το καθεστώς προστασίας είναι οριζόντιο και αφορά όλη την ΕΕ, άρα δεν μένουν στις χώρες υποδοχής αλλά κινούνται αναλόγως με την οικογένεια, την εύρεση εργασίας ή φθηνής στέγης».
Ο κ. Σχοινάς αναφέρθηκε ακόμα στην ιδιαίτερη μέριμνα για την καταπολέμηση του trafficking γυναικών και παιδιών προσφύγων, επισημαίνοντας ότι ήδη πριν από τον πόλεμο η Ουκρανία ήταν η τέταρτη χώρα σε διακίνηση και εμπορία ανθρώπων, ενώ σημείωσε ότι υπάρχει διαρκής επικοινωνία με την Γιουροπόλ, την Ιντερπόλ και τις εθνικές αστυνομικές αρχές, προκειμένου τα ασυνόδευτα ανήλικα να μην πέσουν θύματα
trafficking.
Στο ερώτημα αν τα δύσκολα είναι μπροστά ή πίσω μας ως προς το ενεργειακό, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επισήμανε ότι αυτό θα το δούμε. «Το βασικό ζητούμενο είναι η διάρκεια του πολέμου και το κατά πόσο θα περάσουμε γρήγορα σε ένα είδος διευθέτησης ή αν αυτή η εισβολή θα εξελιχθεί σε frozen conflict (παγωμένη σύρραξη), που θα σέρνεται για πολλούς μήνες. Η ελπίδα μας είναι για το πρώτο» είπε.
Σε ό,τι αφορά τις απειλές της ρωσικής πλευράς ότι θα κλείσει τις στρόφιγγες του φυσικού αερίου, ο κ. Σχοινάς υπενθύμισε ότι τα ποσά από τις εξαγωγές του αποδίδουν το 40%-45% των εσόδων του ρωσικού προϋπολογισμού, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν ξέρω πόσο έξυπνο είναι να πυροβολείς τα πόδια σου, ελπίζοντας ότι τα θραύσματα θα πάρουν και τους γύρω σου».
