Σημαντικές επιπτώσεις έχει η κίνηση των ΗΠΑ να στείλουν στην Ουκρανία για ενίσχυση της, 11 μεταγωγικά ελικόπτερα Mi-17 V5 ρωσικής κατασκευής. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Ρωσίας, η αποστολή είναι παράνομη γιατί δεν έχει ζητηθεί η άδεια της Μόσχας για την εξαγωγή τους.
Ποια η ιστορία πίσω από αυτά τα ελικόπτερα; Είχαν αγοραστεί το 2011 από τις ΗΠΑ για να προσφερθούν στην τότε κυβέρνηση του Αφγανιστάν, ως ένα μέρος της προμήθειας στρατιωτικού υλικού που υποτίθεται θα ισχυροποιούσε τα κυβερνητικά στρατεύματα της χώρας. Η επιλογή των ρωσικών ελικοπτέρων έγινε γιατί κρίθηκαν μακροπρόθεσμα φθηνότερα και καταλληλότερα για το Αφγανιστάν.
Με την κατάρρευση όμως του Αφγανιστάν και την έξοδο των Αμερικανών, συνολικά 16 Mi-17 βρέθηκαν εκτός χώρας καθώς είχαν σταλεί για συντήρηση. Και κατά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τα 5 από αυτά βρίσκονταν ήδη εκεί, καθώς είχε αναλάβει τη συντήρηση τους ουκρανική εταιρία! Έτσι οι ΗΠΑ παραχώρησαν επιτόπου αυτά τα 5 στους Ουκρανούς, και μετά ανακοίνωσαν και την αποστολή των υπόλοιπων 11, που ήταν αποθηκευμένα στην βάση Davis-Monthan, στην Αριζόνα.
Το ζήτημα είναι πως η αρχική αγορά των ελικοπτέρων από τη Ρωσία συνοδευόταν από πιστοποιητικό «τελικού χρήστη», όπως γίνεται σε κάθε επίσημη αγορά όπλων. Δηλαδή η Ρωσία (όπως και κάθε εξαγωγέας οπλικών συστημάτων) δήλωνε κατά την πώληση τους, πως τα συγκεκριμένα προορίζονταν μόνο για την Αφγανική κυβέρνηση, κάτι που συνυπέγραψε η αμερικανική πλευρά. Και για οποιαδήποτε αλλαγή χρήστη, δηλαδή παράδοση σε τρίτη χώρα, απαιτείται η ρωσική συναίνεση. Κάτι που φυσικά δεν έχει γίνει πλέον με την παράδοση τους στην Ουκρανία. Μάλιστα το σχετικό συμφωνητικό που υπέγραψαν οι ΗΠΑ, το δημοσιοποίησαν οι Ρώσοι:
Η προέκταση λοιπόν είναι εμφανής: Η «παράκαμψη» αυτή του πιστοποιητικού ανοίγει το δρόμο για την αποστολή κάθε είδους ρωσικής κατασκευής και εξαγωγής οπλισμού που βρίσκεται σε άλλη χώρα, προς την Ουκρανία. Καθώς οι ΗΠΑ δίνουν πλέον το παράδειγμα παραβίασης των σχετικών συμφωνιών εξαγωγής. Η εξέλιξη αυτή εντός ΝΑΤΟ, έχει και ελληνικό ενδιαφέρον, καθώς οι πιέσεις προς τη χώρα μας, ώστε να στείλει το δικό της ρωσικό-σοβιετικό αμυντικό υλικό στην Ουκρανία συνεχίζονται. Και το ελληνικό επιχείρημα ότι “αυτά τα όπλα έχουν αγοραστεί ή παραχωρηθεί με συγκεκριμένες άδειες τελικού χρήστη που δεν μπορούν να αγνοηθούν” χωλαίνει πλέον…
