Περισσότερα στοιχεία για την αμερικανική επίθεση στο Ιράν, έδωσε χθες το Πεντάγωνο, με παρουσία τόσο του υπουργού Αμύνης Πιτ Χεγκσεθ, όσο και του επικεφαλής του Μικτού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων, Στρατηγού Dan Caine.
Ο Στρατηγός Caine ανέφερε ότι δύο αξιωματικοί της Υπηρεσίας Μείωσης Απειλών Άμυνας (Defense Threat Reduction Agency, DTRA), είχαν μελετήσει από το 2009 την τοποθεσία Φορντό στο Ιράν, νότια της Τεχεράνης, που προοριζόταν για εμπλουτισμό ουρανίου για πυρηνικά όπλα. Η DTRA, ειδική σε πλήγματα θωρακισμένων και υπόγειων στόχων, διαπίστωσε ότι οι ΗΠΑ δεν διέθεταν όπλο ικανό να καταστρέψει την συγκεκριμένη εγκατάσταση που τότε κατασκευαζόταν. Έτσι, ανέπτυξαν τη βόμβα GBU-57, δοκιμάζοντάς την εκατοντάδες φορές για να εξασφαλίσουν την αποτελεσματικότητά της.
Με βάση αυτές τις πληροφορίες, την εξέλιξη ειδικών όπλων και την συνεχή παρακολούθηση και ενημέρωση, στην Επιχείρηση Midnight Hammer, στις 21 Ιουνίου, αμερικανικά βομβαρδιστικά B-2 Spirit από τη βάση Whiteman, στο Μιζούρι έριξαν 12 βόμβες GBU-57 στο Φορντό και άλλες δύο στην αντίστοιχη υποδομή στο Νατάνζ. Η ρίψη ολοκληρώθηκε σε 25 λεπτά, ξεκινώντας από τις 2:10 το πρωί (ώρα Ιράν), ενώ μετά εξαπολύθηκαν οι πύραυλοι Tomahawk από αμερικανικό υποβρύχιο, που χτύπησαν την τρίτη πυρηνική υποδομή, στο Ισφαχάν. Στην αεροπορική επιχείρηση συμμετείχαν κάπου 125 αεροσκάφη, δηλαδή τα 7 βομβαρδιστικά Β-2, τα ιπτάμενα τάνκερ, τα ιπτάμενα ραντάρ και τα μαχητικά συνοδείας. Σε όλη την δράση δεν υπήρξε καμμία αντίδραση της ιρανικής αεράμυνας, δεν εμφανίστηκαν μαχητικά ούτε εξαπολύθηκαν αντιαεροπορικοί πύραυλοι.
O Caine εξήγησε πως λίγες μέρες πριν, το Ιράν είχε προσπαθήσει να κατασκευάσει τσιμεντένια καλύμματα πάνω από τα ανοίγματα εξαερισμού της υπόγειας εγκατάστασης ώστε να ενισχύσει την αντοχή τους (σ.σ. έτσι εξηγείται και η δορυφορική εικόνα που έδειχνε πολλά φορτηγά να είναι δίπλα στο Φορντό, τα οποία είχε θεωρηθεί πως έκαναν εκκένωση της εγκατάστασης). Για αυτά τα καλύμματα, είπε ο Caine, “γνωρίζαμε τις διαστάσεις τους, δεν μας εμπόδισαν όμως γιατί είχαμε προβλέψει τέτοια ζητήματα στην κρούση”.
Τα πλήγματα στόχευσαν ακριβώς τα δύο κύρια ανοίγματα εξαερισμού της υπόγειας εγκατάστασης. Εδώ εξηγήθηκε πως αυτοί οι αεραγωγοί ήταν “τριπλοί”, δηλαδή υπήρχε ο κεντρικός στη μέση, που έφθανε σε βάθος στην εγκατάσταση, ο οποίος όμως σε κάποιο βάθος από την επιφάνεια, διακλαδιζόταν σε δύο ακόμη. Οι βόμβες GBU-57 έπληξαν όμως μόνο τον κεντρικό αεραγωγό και στα δύο ανοίγματα, οπότε οι εκρήξεις που ακολούθησαν “πέταξαν” στον αέρα τα καλύμματα και των εκατέρωθεν κλάδων του. Έτσι εμφανίζεται η εικόνα τριών γειτονικών μικρών κρατήρων σε κάθε άνοιγμα.
Η πρώτη GBU-57 σε κάθε πλήγμα διέρρηξε το τσιμεντένιο κάλυμμα του κεντρικού αεραγωγού, και μετά ακολούθησαν οι επόμενες, με τους πυροκροτητές τους ρυθμισμένους ώστε να εκραγούν σε διαδοχικά βάθη. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί ένα ισχυρό ωστικό κύμα εντός της υπόγειας εγκατάστασης, το οποίο εκτιμάται πως διαχύθηκε στα τούνελ και τις αίθουσες, προκαλώντας πολύ μεγάλες ζημιές.
Οι πτήσεις, διάρκειας 36 ωρών και απόστασης 13.000 μιλίων, πραγματοποιήθηκαν από πληρώματα τόσο της Αεροπορίας όσο και της Αεροπορίας της Εθνοφρουράς του Μιζούρι. Ανάμεσα στα πληρώματα, με βαθμούς από Λοχαγού έως και Συνταγματάρχη, ήταν τουλάχιστον και μια αξιωματικός (εδώ έγινε και μια μικρή “κόντρα” μεταξύ Χεγκσεθ και δημοσιογράφων, που τον ρώτησαν γιατί περιγράφει τα πληρώματα μόνο ως “boys” και αυτός απάντησε πως θεωρεί κακόβουλη την παρατήρηση και πως η φράση του είναι κοινότυπη).
Συνολικά η αποστολή χαρακτηρίζεται πρωτοφανής ως προς την πολυπλοκότητα της, τη μυστικότητα που επετεύχθη, την πρώτη χρήση ενός πολύ ειδικού όπλου, της GBU-57, της μεγάλης διάρκειας πτήσης με υπεραντλατικό πέρασμα και βέβαια του όποιου αποτελέσματος σε ένα πολύ δύσκολο και θωρακισμένο στόχο.
Πόσο μεγάλη ήταν η καταστροφή;
Στο σημαντικό θέμα του αν τελικά η εγκατάσταση στο Φορντό καταστράφηκε ολοσχερώς ή όχι, η ασάφεια παραμένει. Ο Χέγκσεθ ήταν απόλυτος, πως η καταστροφή ήταν πλήρης και ότι έχει μείνει έχει θαφτεί κάτω από το βουνό, άρα το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν έχει υποχωρήσει για “χρόνια”. Ο Caine, δήλωσε πως η τελική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του βομβαρδισμού θα αργήσει, πιστεύει όμως ο ίδιος πως το πλήγμα ήταν συντριπτικό.
Για το ίδιο θέμα υπάρχει πολιτική αντιπαράθεση στις ΗΠΑ, καθώς Μέσα Ενημέρωσης έφεραν στην δημοσιότητα εκθέσεις υπηρεσιών πληροφοριών, που έλεγαν πως η ζημιά στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν δεν ήταν τόσο μεγάλη και πως η καθυστέρηση στην εξέλιξη του ήταν λίγων μηνών. Σε αυτά τα δημοσιεύματα ο Τραμπ αντέδρασε με μεγάλη οργή, ζήτησε μάλιστα δημόσια την απόλυση “σαν το σκυλί” της δημοσιογράφου Natasha Bertrand του CNN, ενώ κατηγόρησε -όπως συνηθίζει- τα παραδοσιακά ΜΜΕ ότι “δεν σέβονται τους ήρωες πιλότους μας”.
Το τι βέβαια πραγματικά συμβαίνει στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι δύσκολο να διαπιστωθεί χωρίς επιτόπια έρευνα, που μπορεί να κάνει η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, η οποία έχει την σχετική εμπειρία και αρμοδιότητα. Και βέβαια, ανεξαρτήτως καταστροφής σε Φορντό, Νατάνζ, και Ισπαχάν, παραμένει ανοιχτό το ζήτημα που βρίσκεται το απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν, πόσες ακόμη μυστικές εγκαταστάσεις υπάρχουν, τι επιστημονικό δυναμικό είναι διαθέσιμο και τι τεχνογνωσία έχει αποκτηθεί. Ζητήματα που απαιτούν μια σοβαρή μακροχρόνια πολιτική λύση συνεχούς επίβλεψης και ελέγχου, που θα αποδεχθεί το Ιράν και με διεθνή συνεργασία.
