“Αν δεν μπορείς να δεις το αστείο, τότε μάλλον εσύ είσαι το αστείο”. Αυτός ο απλουστευτικός αφορισμός βρίσκει την εφαρμογή του στις ΗΠΑ του σήμερα, όπου μετά από ένα κύμα αντισυστημισμού, κοινωνικής απογοήτευσης για το χλώμιασμα του “αμερικανικού ονείρου”, με δεκαετίες παγωμένα εισοδήματα και προοπτικές για την μικρομεσαία τάξη, με τεράστια άνοιγμα της ψαλίδας εισοδημάτων και ευκαιριών, με μια αποκομμένη από την πραγματικότητα πολιτική σκηνή, μεγάλο μέρος των πολιτών ψήφισαν τον εμφανώς ασταθή, νάρκισσο, αδαή και διανοητικά σε κατάπτωση, Ντόναλντ Τραμπ.
Αλλά ακόμη και αυτή η πομπώδης περσόνα με τα εμφανή της δραματικά ελαττώματα ήταν -τουλάχιστον για πολλά εκατομμύρια Αμερικανούς- προτιμότερη από την συνέχιση μιας γκρίζας και αφασικής πολιτικής διαχείρισης, τύπου αποσυναρμολογημένου Μπάιντεν. Που ίσως και να βελτίωνε κάποιους “δείκτες” αλλά σαφώς δεν έφερνε ούτε ελπίδα ούτε την, μυθολογική για τις ΗΠΑ, πραγμάτωση της “αναζήτησης της ευτυχίας” (Pursuit of Happiness), μιας φράσης κομβικής που αναφέρεται στην Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της χώρας, κάπου στο μακρινό 1776.
Είναι εύκολο από θέση αφ΄υψηλού να καταδικάζουμε το σώμα των πολιτών μιας χώρας, για την καταβύθιση στο τραγικό και στο γελοίο (και πάντα πολιτικό) μέσω εκλογών, όταν δηλαδή εντός δημοκρατικής λειτουργίας ανεβαίνουν στην εξουσία περσόνες σαν τον πορτοκαλί πρόεδρο. Αλλά αν δεν μετρήσεις την αγωνία του πολιτικού υποκείμενου για μια καλύτερη ημέρα, την απόλυτη ανάγκη όλων μας να πιστέψουμε πως η ζωή μας έχει κάποιο νόημα και ικανότητα εξέλιξης, και δεν θα βαδίζει για πάντα σε κάποιο μονόδρομο φόβου και ανασφάλειας, τότε δεν μπορείς να καταλάβεις το πως ακόμη και το φανερά εξωφρενικό, μπορεί να διαφανεί ως “υποσχόμενο”.
Έτσι, με μια αμερικανική (ευρωπαική κ.ο.κ.) κοινωνία σε ελεύθερη πτώση προοπτικής, σε εσωτερικό υπόκωφο εμφύλιο, όπου οι “πολλοί” νιώθουν απειλούμενοι διαρκώς και για τα ελάχιστα που έχουν και σε διαρκή αναζήτηση εχθρού, η εκρηκτική επιλογή είναι ίσως η μόνη λύση.
Το αποτέλεσμα; Όπως συνήθως -κατά το ιστορικό παράδειγμα- η επιλογή του τρομακτικού και του γελοίου δεν αργεί να δείξει τον πραγματικό του εαυτό. Οπότε στις ΗΠΑ από χθες, διεξάγεται ένα απίστευτο και πολιτικά αιματηρό σκηνικό αγώνα κατς, μεταξύ Τραμπ και Ίλον Μασκ αλλά στην μεταμοντέρνα μορφή του. Δια ανταλλαγών χτυπημάτων μέσω… Twitter/X/Truth Social κ.ο.κ., δηλαδή το ψηφιακό παραμορφωτικό μεγάφωνο της εποχής μας, που συνδυάζει το μεγαλόφωνο του περιφερόμενου παλιατζή με το διαλυμένο ημιφορτηγό, τον στατικό θόρυβο του χαλασμένου μικροφώνου “έφθασε εις στην πόλη μας το διάσημο τσίρκο Μεντράνο”, και βέβαια την απόκοσμη, κάπου στο βάθος, ηχητική πολιτική διαφήμιση “να γιατί πρέπει να ψηφίσωμεν Παπάγο”, όπως εκπληκτικά απεικονίζει στην έναρξη του “Θιάσου” ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος.
Οι αλληλοκατηγορίες και τα χτυπήματα σε πυκνή διαδοχή: “Ο Τραμπ είναι στα κιτάπια του παιδόφιλου Επστάιν”, “ο Τραμπ πρέπει να παραπεμφθεί στη Δικαιοσύνη, να εκπέσει και να αναλάβει ο αντιπρόεδρος”, “η χώρα χρειάζεται νέο κόμμα να εκφράζει το μεσαίο χώρο”, “είναι ψεύτης και αστείος”, “που είναι ο άνθρωπος που πίστεψα”, είναι λίγα από τα μηνύματα που εκπέμπει ο ιδιοφυής αλλά επίσης πολιτικά ακατάλληλος και υπέρμετρα εγωπαθής και περιπαθής Μασκ, ο οποίος χρειάστηκε μόλις μια εβδομάδα από το να μετατραπεί από αγαπημένος αποχωρών κλόουν της βασιλικής αυλής σε βασιλοκτόνο.
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) May 31, 2025
Η απάντηση του γυμνού Βασιλιά; Πιο αμήχανη, αλλά επίσης καυστική, σε μια αψιμαχία με έντονα τα στοιχεία της “αμοιβαίας ερωτικής απογοήτευσης”, όπου μετά το first date σε κάποιο ρεστοράν όπου σερβίρεται η τεμαχισμένη “Αμερική” (με τον Μασκ να πληρώνει τον λογαριασμό, κάπου 275 εκατ. δολάρια προεκλογικής στήριξης), και τα επόμενα ραντεβού μέθεξης, να καταλήγει σε αμφότερο ξεκατίνιασμα με κοινό 325 εκατομμύρια ψηφιακούς followers και δισεκατομμύρια να κοιτούν από τη βιτρίνα.
“Ο Μασκ τα έχει χάσει”, “σταμάτησα τις επιδοτήσεις για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και τρελάθηκε”, “θα του κόψω τα δισεκατομύρια κρατικές επιδοτήσεις και συμβόλαια”, είναι οι τραμπικοί μονόλογοι, ενώ το περιβάλλον του ήδη ζητά να “απελαθεί ο μετανάστης από τη Νότια Αφρική Μασκ και να ερευνηθεί το ποιόν του”, δηλαδή σε μια ακόμη κυβερνητική καταδίωξη κατά προσώπων/περσόνας/προσωποποιημένης αντίθεσης, που ήδη έχει γίνει πάγια πρακτική της τραμπικής διοίκησης.
Έχει δίκιο ο Μάσκ; Ο Τραμπ; Κανείς προφανώς και το γελοίο της υπόθεσης είναι και το αδύνατο της πρόβλεψης της επόμενης φάσης. Δεν είναι απίθανο να τα ξαναβρούν, ή να εκτραχυνθεί ακόμη περισσότερο η αντιπαράθεση, οπότε να διαδεχθούν τους αφιονισμένους αριστερόφρονες ακτιβιστές που έκαιγαν τις αντιπροσωπείες της Tesla, οι σκληροτράχηλοι rednecks των “τραμπικών Πολιτειών”. Και όλα αυτά όμως άνευ νοήματος και ουσίας, παρά μόνο ως νέα εκδήλωση της αποτυχίας του πολιτικού λόγου και διαλόγου να δομήσει ένα νέο πεδίο επαφής και μια-δεδομένα- υψηλής έντασης αντιπαράθεση που να καταλήγει όμως σε κάποιο δημιουργικό αποτέλεσμα, μια νέα διατύπωση κοινής πορείας, και ας έχει το ψευδεπίγραφα οραματικό ενός Κένεντι, ενός Ομπάμα, ενός Ρούσβελτ, ή ενός Ρίγκαν.
Ως κατακλείδα, γιατί όλα τα παραπάνω φαινόμενα (στην πολλοστή επανάληψη τους), είναι ιστορικά, κοινωνιολογικά, πολιτικά και ηθικά αναλυμένα από κορυφαίους διανοητές, που τα έχουν διαπιστώσει και τεμαχίσει, χωρίς χρήση αλυσοπρίονου. Το γελοίο και το τραγικό (ενός μακιγιαρισμένου πορτοκαλί Τραμπ, δηλαδή με αυτοπαραδοχή ότι ο ίδιος αποτελεί στοιχείο θεατρικό και αναπαράστασης και όχι αυθεντικού λόγου, ενός ανοϊκού Μπάιντεν που δεν ήξερε καν που είναι η έξοδος από τη σκηνή της ιστορίας, αλλά και διαφόρων ευρωπαίων μιμητών τους, είτε κανονικό καρμπόν, είτε πιο κομψευόμενοι του νεοποτισμού και κρυπτόμενοι πίσω από δημοσιοσχεσίτικες κουρτίνες ωραιοποίησης), καταλήγει πάντα σε απογοήτευση, σε νέο σοκ της κοινωνίας και σε εκπαραθύρωση της ελπίδας για μεταλλαγή. Εξωθώντας μας σε ακόμη μεγαλύτερη ιδιωτεία, μοναξιά και αποσύμπλεξη από τον κοινωνικό μας περίγυρο, άρα έρμαια των ακόμη χειρότερων που θα τα δεχθούμε ως “θεία τιμωρία”.
Όπως έχει πει η Χάνα Αρέντ “…η ολοκληρωτική διακυβέρνηση ασφαλώς δεν θα μπορούσε να υπάρξει χωρίς να καταστρέψει τη δημόσια σφαίρα της ζωής, δηλαδή χωρίς να καταστρέψει τις πολιτικές ικανότητες των ανθρώπων, απομονώνοντας τους. Αλλά η ολοκληρωτική κυριαρχία…είναι κάτι το καινούργιο κατά το ότι δεν αρκείται σε αυτή την απομόνωση αλλά καταστρέφει και την ιδιωτική ζωή. Βασίζεται στην μοναξιά, στην εμπειρία του να μην ανήκεις, καθόλου στον κόσμο, η οποία είναι από τις πιο ριζικές και απελπιστικές εμπειρίες του ανθρώπου”.
[“Οι απαρχές του Ολοκληρωτισμού, τρίτο μέρος”].
