Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής στη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε ρωτήθηκε για τα ζητήματα της ευρωπαϊκής άμυνας, τη Λευκή Βίβλο για αυτή, καθώς και τη ρήτρα διαφυγής.
Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την ελπίδα η ρήτρα διαφυγής να ενεργοποιηθεί το συντομότερο δυνατόν και να αφορά το έτος 2025. Σημείωσε ότι η πρόταση της Κομισιόν αφορά τετραετή περίοδο, κάτι που χαρακτήρισε λογικό, «καθώς χρειαζόμαστε χρόνο και προβλεψιμότητα προκειμένου να αυξήσουμε τις αμυντικές μας δαπάνες».
«Σε κάθε περίπτωση αισθάνομαι ότι είναι μια δικαίωση αυτή η συμπερίληψη στη Λευκή Βίβλο μιας πάγιας θέσης της ελληνικής κυβέρνησης η οποία έρχεται τώρα και δικαιώνεται και αναμένουμε το τελικό και οριστικό κείμενο για να γνωρίζουμε το βαθμό της δημοσιονομικής ευελιξίας», πρόσθεσε.
Σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας
Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε αν έχουν προγραμματιστεί το Ανώτατο Συμβούλιο με την Τουρκία και συνάντησή του με τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καθώς και για τις τελευταίες εξελίξεις στη γειτονική χώρα με τη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης και ηγέτη της αντιπολίτευσης Εκρέμ Ιμάμογλου.
Εξέφρασε «ανησυχία» για «τις εξελίξεις στην Τουρκία»: «Ο σεβασμός των πολιτικών ελευθεριών αποτελεί βασικό συστατικό μιας δημοκρατίας. Να θυμίσω ότι η Τουρκία στα χαρτιά τουλάχιστον είναι χώρα υπό ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μια χώρα η οποία φιλοδοξεί να συνάψει πιο στενές σχέσεις με την Ένωση. Προφανώς αυτό θα μπορεί να γίνει μόνο μέσα στο πλαίσιο των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όπως αυτές που έχουμε διαπραγματευτεί τα τελευταία χρόνια. Τώρα για το πρώτο σκέλος, όχι δεν υπάρχει ακόμα καμία προγραμματισμένη ημερομηνία για επίσκεψη μου στην Άγκυρα», ανέφερε.
Μεταναστευτικό
Ερωτηθείς αν σκληραίνει η στάση της Ευρώπης και της Ελλάδας και αν ελήφθη κάποια απόφαση για το μεταναστευτικό στην άτυπη συνάντηση των ηγετών στην οποία έλαβε μέρος στις Βρυξέλλες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε: «Η Ελλάδα ήταν στην πρώτη γραμμή αυτής της αλλαγής της ευρωπαϊκής πολιτικής στο μεταναστευτικό. Θέλω να θυμίσω ότι από το 2020 υιοθετούμε μια σκληρή αλλά δίκαιη πολιτική η οποία προτάσσει την εξωτερική φύλαξη των συνόρων. Και τότε θα έλεγα ότι ήμασταν λίγοι αυτοί που υιοθετούσαμε αυτή την πολιτική. Τώρα αποτελεί ουσιαστικά κοινό τόπο ότι δεν μπορούμε να έχουμε μια συνεκτική μεταναστευτική πολιτική χωρίς αποτελεσματική φύλαξη των εξωτερικών συνόρων και χωρίς να περιορίζουμε τις ροές όσων εισέρχονται παράνομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και χαίρομαι γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται να κατευθύνεται και προς μία δεύτερη προτεραιότητα η οποία δεν είναι άλλη από τις αποτελεσματικές επιστροφές. Η αλήθεια είναι ότι σήμερα 8 στους 10 παράνομους μετανάστες που βρίσκονται στην ΕΕ, στην Ευρώπη, δηλαδή άνθρωποι που δεν δικαιούνται άσυλο δεν επιστρέφουν, μένουν στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Και αυτό προφανώς είναι κάτι το οποίο πρέπει να αλλάξει. Το σχέδιο κανονισμού όπως προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ένα σημαντικό βήμα στη σωστή κατεύθυνση. Η Ελλάδα συμμετέχει σε μια κλειστή ομάδα χωρών που θα έλεγα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των συζητήσεων για πιο καινοτόμες ιδέες γύρω από το μεταναστευτικό. Αναμένουμε άμεσα τη δημοσίευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της λίστας των ασφαλών χωρών προέλευσης, θα ακολουθήσουν οι ασφαλείς τρίτες χώρες και πρέπει (…) να σκεφτούμε πέρα από το συνηθισμένο για να δούμε πώς θα αντιμετωπίσουμε αυτό το θέμα. Η πολιτική της κυβέρνησης σε αυτό είναι πολύ σαφής. Όποιος δικαιούται άσυλο στην χώρα μας είναι ευπρόσδεκτος να παραμείνει στην Ελλάδα. Όποιος δεν δικαιούται άσυλο θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τον γυρίσει στη χώρα από την οποία ξεκίνησε τη η διαδρομή του».
Σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ
Ρωτήθηκε ακόμη περί για το ενδεχόμενο συνάντησης του Ντόναλντ Τραμπ με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και αν αυτή θα επηρέαζε δική του συνάντηση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ.
«Δεν γνωρίζω να υπάρχει κάποιο προγραμματισμένο ραντεβού του προέδρου Ερντογάν με τον πρόεδρο Τραμπ, ούτε υπάρχει κάποια δικιά μου προγραμματισμένη συνάντηση με τον πρόεδρο Τραμπ. Εκτιμώ ότι θα γίνει κάποια στιγμή, αλλά δεν έχω κάτι συγκεκριμένο να σας πω. Σε κάθε περίπτωση θέλω να τονίσω, το έχω πει πολλές φορές, ότι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι σταθερές, έχουν βάθος, στηρίζονται σε κοινά συμφέροντα, δεν ετεροπροσδιορίζονται από τη σχέση των ΗΠΑ με την Τουρκία. Η Ελλάδα είναι ένας παράγοντας, ένας πυλώνας σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και μια χώρα η οποία πιστεύω ότι σε αυτό το ευμετάβολο γεωπολιτικό περιβάλλον, μπορεί να είναι και πολύ χρήσιμη. Ως μια χώρα αξιόπιστη στην Μέση Ανατολή, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέλος του ΝΑΤΟ μπορεί σε αυτή την καινούργια θεώρηση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής να είναι εξαιρετικά χρήσιμη», επέμεινε.
