Προσοχή, ΜiG! Η κατάρριψη ενός κατασκοπευτικού EC-121 από βορειοκορεατικά μαχητικά

Θα ήταν μια ακόμη αποστολή ρουτίνας: το EC-121M του αμερικανικού Ναυτικού με χαρακτηριστικό κλήσης «Deep Sea 21» θα απογειωνόταν από την βάση Άτσουγκι στην Ιαπωνία για την εκτέλεση μιας περιπολίας SIGINT «Beggar Shadow» σε απόσταση 50 ναυτικών μιλίων ανοικτά των βορειοκορεατικών ακτών και θα προσγειωνόταν στο Οσάν της Νότιας Κορέας περίπου 8,5 ώρες αργότερα. Όμως η πτήση θα κατέληγε διαφορετικά.
Οι πρόσφατες απειλές της Πιόνγκγιάνγκ για κατάρριψη οποιουδήποτε αμερικανικού αεροσκάφους πλησιάσει στην Βόρεια Κορέα δεν είναι μόνο λόγια. Στις 15 Απριλίου 1969 ένα αναγνωριστικό EC-121Μ Warning Star έπεφτε φλεγόμενο από τα πυρά μαχητικών MiG-17 (κάποιες πηγές αναφέρουν MiG-21) της βορειοκορεατικής Αεροπορίας και 31 μέλη του πληρώματος σκοτώθηκαν, με τους συμβούλους του προέδρου Νίξον να εξετάζουν το ενδεχόμενο απάντησης με τακτικά πυρηνικά! Αυτή είναι η ιστορία της τελευταίας αποστολής του «Deep Sea Two One».

Σύμφωνα με την ενημέρωση, το EC-121M (BuNo 135749) της Μοίρας Αναγνώρισης VQ-1 «World Watchers» θα πετούσε με 31 άτομα πλήρωμα –συμπεριλαμβανομένων εννέα γλωσσολόγων του Ναυτικού (NAVSECGRU) και των Πεζοναυτών– με πορεία προς ένα σημείο ανοικτά της Χερσονήσου Μούσου, όπου θα εκτελούσε περιπολία πετώντας δύο pattern ελλειπτικής τροχιάς μήκους 120 μιλίων. Αποχαρακτηρισμένα άκρως απόρρητα έγγραφα της αμερικανικής Υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας (ΝSA) αποκαλύπτουν ότι εκείνη την ημέρα το αεροσκάφος απογειώθηκε με διπλάσιο αριθμό επιβαινόντων αντί του συνήθους πληρώματος των 10-15 ατόμων, επειδή στην πτήση θα συμμετείχαν και εκπαιδευόμενοι.
Τα αεροπλάνα της VQ-1 πετούσαν στην συγκεκριμένη περιοχή περιπολίας επί δύο χρόνια χωρίς να σημειωθεί κάποιο περιστατικό, γι’ αυτό και η αποστολή θεωρείτο «χαμηλού ρίσκου». Τους πρώτους τρείς μήνες του 1969, αναγνωριστικά αεροσκάφη της Αεροπορίας και του Ναυτικού είχαν πραγματοποιήσει περισσότερες από 190 παρόμοιες αποστολές ανοικτά των ακτών της Β. Κορέας και όλες πραγματοποιήθηκαν απρόσκοπτα. Όχι όμως αυτή.

Έξι ώρες μετά την απογείωση από το Άτσουγκι, το αεροσκάφος «PR 21» εξέπεμψε στις 13:00 μμ (τοπική ώρα) μια τυπική αναφορά δραστηριότητας και 50΄ αργότερα χάθηκε από τα ραντάρ, 90 μίλια νοτιοανατολικά του βορειοκορεατικού λιμένα Chongjin. Καθόλη την διάρκεια της πτήσης του, το τετρακινητήριο αναγνωριστικό παρακολουθείτο από τους επίγειους σταθμούς ραντάρ της USAF στην Ιαπωνία και την Κορέα καθώς και ηλεκτρονικώς από το 6918^th Security Sqn στην Χακάτα της Ιαπωνίας και το Απόσπασμα 1 (Det. 1) της 6922^nd Security Wing στην αεροπορική βάση Οσάν που παρακολουθούσαν τα ραντάρ ιχνηλάτησης της βορειοκορεατικής αεράμυνας.
Δεν υπήρχε περίπτωση να κάνουν λάθος. Στιγμές πριν εξαφανισθεί το EC-121M, δύο βορειοκορεατικά MiG πετούσαν προς το μέρος του. Ο σταθμός ακρόασης της USAF στο Οσάν που κατέγραφε την ανταλλαγή επικοινωνιών, τόσο φωνητικά όσο και σε Μορς, μεταξύ αεράμυνας και μαχητικών κατάλαβε πως τα MiG πήγαιναν για το άοπλο αναγνωριστικό. O δε σταθμός ακρόασης του Ναυτικού στην Κάμισέια «έπιασε» τα σοβιετικά ραντάρ να παρακολουθούν κι αυτά την πτήση του αμερικανικού αεροσκάφους.
Ο σταθμός του Οσάν προσπάθησε να προειδοποιήσει τον κυβερνήτη του Warning Star ότι ενδεχομένως δέχεται επίθεση στέλνοντας στις 13:44 μμ μέσω ασυρμάτου μήνυμα «Condition 3» όμως τα MiG ήταν πιο γρήγορα. Στις 13:47 μμ τα ίχνη των τζετ συνάντησαν αυτό του «Deep Sea 21» στην οθόνη του ραντάρ. Τα μαχητικά άνοιξαν πυρ την στιγμή που το EC-121M έστριβε παίρνοντας πορεία για την Νότια Κορέα. Κανείς δεν σώθηκε. Από τους επιβαίνοντες, μόνο δύο σοροί βρέθηκαν…

Μετά το σήμα CRITIC που εξέπεμψε ο σταθμός ακρόασης του Οσάν στις 05:44 πμ της 15^ης Απριλίου 1969, ο πρόεδρος Νίξον διέταξε την άμεση παύση όλων των αναγνωριστικών αποστολών στην Θάλασσα της Ιαπωνίας. Ωστόσο τρείς ημέρες αργότερα ανακάλεσε την διαταγή, ζητώντας όλες οι περιφερειακές αποστολές ανοικτά της Βορείου Κορέας να εκτελούνται αλλά με συνοδεία μαχητικών.
Η κρίση λίγο έλειψε να πάρει απρόβλεπτες διαστάσεις καθώς πέραν της αποστολής αεροπλανοφόρων και των συνοδών τους πολεμικών στην Θάλασσα της Ιαπωνίας σε μια επίδειξη ισχύος, οι σύμβουλοι του προέδρου εξέταζαν, μεταξύ άλλων πιθανών επιλογών, την ανάληψη στρατιωτικής δράσης έως και την χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων. Η Βόρειος Κορέα ισχυρίσθηκε ότι το αμερικανικό αεροπλάνο πετούσε εντός των 12 μιλίων, κάτι που η κυβέρνηση Νίξον διέψευσε επικαλούμενη στοιχεία που συνέλεξε η Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας.
Σύμφωνα με μια πηγή, η ανάλυση υποκλαπέντων επικοινωνιών μεταξύ του βορειοκορεατικού GCI και των μαχητικών από τον αμερικανικό σταθμό ακρόασης στο Οσάν έδειξε ότι η κατάρριψη έγινε μάλλον λόγω λάθους του επίγειου ελεγκτή. Άλλες αναχαιτισθείσες επικοινωνίες αποκαλύπτουν ότι οι Σοβιετικοί θορυβήθηκαν τόσο πολύ από την βορειοκορεατική ενέργεια, ώστε έστειλαν πολεμικά στην περιοχή όπου χάθηκε το EC-121M για να βοηθήσουν τα αμερικανικά πλοία στην έρευνα για τυχόν επιζώντες.

Η αποκάλυψη από τον πρόεδρο Νίξον ότι οι ΗΠΑ παρακολουθούσαν τόσο τις βορειοκορεατικές όσο και τις σοβιετικές επικοινωνίες του δικτύου αεράμυνας ώθησε τις δύο χώρες να αλλάξουν αμέσως όλες τις ραδιοσυχνότητες, τις επιχειρησιακές διαδικασίες και τους κρυπτογραφικούς κώδικες που χρησιμοποιούσαν ως τότε. Χρειάσθηκαν μήνες στους ειδικούς κρυπτογράφους της NSA να φθάσουν και πάλι στο σημείο όπου βρίσκονταν πριν την συνέντευξη Τύπου του προέδρου…
Αλέξανδρος Θεολόγου
Το παρόν άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2017