To MiG-21 δεν είναι απλά το πλέον διάσημο σοβιετικό μαχητικό του Ψυχρού Πολέμου, αλλά είναι και η βάση πάνω στην οποία εξελίχθηκαν επόμενες γενιές μαχητικών αεροσκαφών. Και οι παραλλαγές του, είτε μπήκαν σε υπηρεσία, είτε ως πρωτότυπα, είναι πάρα πολλές.
Μια από αυτές, το MiG-21L Analog, από τις λιγότερο γνωστές, σχεδιάστηκε για έρευνα και ανάπτυξη των πτερύγων του υπό σχεδίαση υπερηχητικού επιβατικού αεροπλάνου Tu-144.
Κατασκευάστηκαν μόλις δύο πρωτότυπα ως MiG-21L Analog. Το πρώτο επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη του συστήματος ελέγχου των elevon για αεροσκάφη χωρίς οριζόντιο ουραίο πτέρωμα, κάτι που δεν είχε ξαναγίνει σε σοβιετικό αεριωθούμενο. Τη μελέτη ανέλαβε το Ινστιτούτο Έρευνας Πτήσης Gromov.
Το δεύτερο είχε μια πρωτοποριακή σχεδίαση πτέρυγας, η οποία ξεκινούσε σχεδόν από το ρύγχος, με γωνία 78 μοιρών, για να φθάσει σε δέλτα φόρμα, στο πλήρες εκπέτασμα. Αυτό επέτρεπε την διερεύνηση της αεροδυναμικής συμπεριφοράς πολύ υψηλές ταχύτητες και μεγάλα υψόμετρα.
Πίσω από το cockpit, σε μια ειδική θήκη, όπως και στην κορυφή του οριζόντιου ουραίου, είχαν τοποθετηθεί κάμερες για την καταγραφή της ροής του αέρα και της συμπεριφοράς του αεροσκάφους υπό διάφορες συνθήκες πτήσης.
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά του MiG-21L Analog ήταν η χρήση ενός μηχανισμού μεταβολής του κέντρου βάρους. Συγκεκριμένα, στο ρύγχος και στην ουρά του αεροσκάφους είχαν τοποθετηθεί δύο έρματα, από 290 κιλά το καθένα, τα οποία μπορούσαν να μετακινηθούν για να αλλάξουν το κέντρο βάρους κατά την πτήση, βοηθώντας έτσι στην καλύτερη κατανόηση του πώς αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν την σταθερότητα και τον έλεγχο του αεροπλάνου.
Η πρώτη πτήση του MiG-21L Analog έγινε στις 18 Απριλίου 1968 από τον δοκιμαστή πιλότο O.V. Gudkov, σηματοδοτώντας την έναρξη ενός εξαιρετικά εκτεταμένου προγράμματος δοκιμών. Μέχρι το τέλος του 1969, είχαν πραγματοποιηθεί 140 πτήσεις, κατά τις οποίες το αεροσκάφος έφτασε σε υψόμετρο 19.000 μέτρων και ανέπτυξε ταχύτητες από 212 χιλιόμετρα την ώρα μέχρι και 2,06 Mach.
Το πρόγραμμα δοκιμών όμως δεν ήταν χωρίς απώλειες. Κατά την εκτέλεση πτήσεων με το πρώτο πρωτότυπο, ο δοκιμαστής πιλότος V. Konstantinov υπέστη καταστροφικό ατύχημα, γεγονός που οδήγησε στη διακοπή των περαιτέρω δοκιμών με αυτό το αεροσκάφος. Ωστόσο, το δεύτερο πρωτότυπο συνέχισε να χρησιμοποιείται, μέχρι που μεταφέρθηκε στο Μουσείο Αεροπορίας του Μονίνο μετά την ολοκλήρωση των δοκιμών και την εκπαίδευση των πιλότων του πρωτοτύπου του Tu-144.
Το MiG-21L Analog, πέρα από την άμεση συμβολή του στην ανάπτυξη του Tu-144, υπήρξε η βάση για περαιτέρω έρευνα στον τομέα των αεροσκαφών χωρίς ουραίο οριζόντιο πτέρωμα. Αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη του πρωτοτύπου MiG-21LSH, μιας παραλλαγής που σχεδιάστηκε με αποστολή επιθετικού αεροσκάφους.
