Ένα πολύ ενδιαφέρον δημοσίευμα του γαλλικού περιοδικού Mer Et Marine, του συντάκτη Vincent Groizeleau, αποκαλύπτει πολύ σημαντικά στοιχεία για την διαμόρφωση των μελλοντικών γαλλικών φρεγατών. Φυσικά δίνει και μια πρώτη εικόνα του πως θα είναι και οι ελληνικές φρεγάτες FTI/Belh@rra, αν τελικά “ευοδωθούν” οι συζητήσεις, και δυο τουλάχιστον από τα πλοία σηκώσουν την ελληνική σημαία στον ιστό τους.
Βασικό χαρακτηριστικό της FTI/Belh@rra θα είναι ο ιστός PSIM (Panoramic Sensors and Intelligence Module, Πανοραμικοί Αισθητήρες και Μονάδα Πληροφοριών) που αναπτύχθηκε από την Group Naval. Η εταιρεία έχει σχεδιάσει ένα ιστό με την λογικής της αυτόνομη μονάδας, κατασκευασμένη ανεξάρτητα από την πλατφόρμα του πλοίου, και εκεί συγκεντρώνει, στο ίδιο δομικό στοιχείο, τον ιστό με τους περισσότερους αισθητήρες και μέσα επικοινωνίας, modules διοίκησης. Αυτό περιλαμβάνει συστήματα ραντάρ και ηλεκτρονικού πολέμου (ECM, ESM) με δυνατότητα κάλυψης 360 μοιρών περιμετρικά. Με αυτό τον τρόπο γίνεται πολύ εύκολη η ενσωμάτωση του εξοπλισμού και αποφεύγονται οι ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές μεταξύ των αισθητήρων και των συστημάτων.
Το PSIM τοποθετήθηκε για πρώτη φορά στις κορβέτες κλασης Gowind. Συγκεριμένα, η πρώτη τοποθέτηση έγινε το 2017 στην Elfateh, την πρώτη από τις τέσσερις κορβέτες του Αιγυπτιακού Ναυτικού. Καθώς τα άλλα τρία πλοία της κλάσης θα κατασκευαστούν στην Αλεξάνδεια, σημειώνεται πως η Naval Group συνεχίζει να κατασκευάζει το PSIM, το οποίο παράγεται στο Lorient και μεταφέρεται με πλοίο στην Αίγυπτο, όπου ενσωματώνεται στη συνέχεια στα σκάφη των κορβέτων σε αιγυπτιακό ναυπηγείο.
Με αυτό τον τρόπο όλα τα συστήματα μπορούν να είναι δοκιμασμένα πριν την καθέλκυση, και οι μελλοντικοί χρήστες μπορούν να δοκιμάσουν, ακόμη και να εκπαιδευτούν στο CMS πριν ακόμη το πέρας της κατασκευής! Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια αξιόλογη εξοικονόμηση χρόνου καθώς η ενσωμάτωση των σύνθετων ηλεκτρονικών συστημάτων του PSIM.
Στην Gowind το βάρους 80 τόνων PSIM είναι κατασκευασμένο από χάλυβα, με θωρακισμένο τμήμα για κρίσιμα κομμάτια, όπως στο Σύστημα Διοίκησης. Στην κορυφή είναι τοποθετημένο ένα περιστρεφόμενο ραντάρ SMART-S, ενώ κομμάτια είναι κατασκευασμένα από διηλεκτρικά υλικά για τα διάφορα ηλεκτρονικά συστήματα.
Το PSIM της FTI/Belh@rra θα είναι προφανώς μεγαλύτερο, καθώς οι νέες φρεγάτες θα έχουν μήκος 121 μέτρα και εκτόπισμα 4300 τόνους, έναντι 102 μέτρων και 2600 τόνους στην αιγυπτιακή Gowind και 111 μέτρα και 3100 τόνους για την Gowind της Μαλαισίας).
Στην FTI/Belh@rra το PSIM θα είναι κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από χάλυβα, εκτός από την κορυφή του, όπου εκεί η κατασκευή είναι από αλουμίνιο, ενώ θα περιλαμβάνει επιπλέον και την γέφυρα του σκάφους. Κάτω από την κορυφή του ιστού με μια κωνική βάση θα είναι το δωμάτιο που θα φιλοξενεί τις τέσσερις σταθερές κεραίες του ραντάρ Sea Fire. Στο κατώτερο επίπεδο θα στεγάζεται ένας χώρος για ένα από τα δύο κέντρα δεδομένων.
Οι νέες φρεγάτες της οικογένειας FTI/Belh@rra είναι πράγματι οι πρώτες ψηφιοποιημένες γαλλικές μονάδες Στόλου. Μέχρι στιγμής, σε όλα τα πλοία, κάθε μείζον ηλεκτρονικό σύστημα, όπως το σύστημα ελέγχου πυρός (CMS) ή το σύστημα διαχείρισης πλοίου (PMS), διαθέτει τους δικούς του υπολογιστές, με αποκλειστικές και ανεξάρτητες ηλεκτρονικές υποδομές (διαφορετικοί υπολογιστές) και λογισμικό.
Στις Belh@rra, όλα αυτά αντικαθίστανται από δύο κέντρα μεταφοράς δεδομένων που συγκεντρώνουν όλη την υπολογιστική ισχύ. Αυτή η ριζική αλλαγή στην αρχιτεκτονική υπολογιστών των φρεγατών αντιμετωπίζει το πρόβλημα της σημαντικής αύξησης των ροών δεδομένων και των αναγκών συνδεσιμότητας, από την ψηφιοποίηση του εξοπλισμού (όπως του συστήματος ECM και του ραντάρ). Αυτό συμβαίνει, όταν για παράδειγμα, το Sea Fire, το οποίο εκπέμπει σχεδόν μόνιμα, απαιτεί έτσι έναν ισχυρό συντονισμό με τα μέσα ESM έτσι ώστε να μην μειωθούν οι δυνατότητες των παθητικών ηλεκτρονικού πολέμου λόγω παρεμβολών.
Επίσης, στον ανθυποβρυχιακό πόλεμο, η FTI/Belh@rra με χρήση τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να πετύχει “σύντηξη” (ναι, κι εδώ μιλάμε για Fusion) όλων των δεδομένων που προσφέρουν οι αισθητήρες του πλοίου, αλλά και τα διάφορα άλλα μέσα (ελικόπτερο, ΑΦΝΣ, άλλα πλοία), βελτιώνοντας έτσι δραματικά τις ικανότητες εντοπισμού υποβρυχίων.
Για την περίπτωση πλήγατος, οι φρεγάτες θα έχουν τα δύο κέντρα δεδομένων να βρίσκονται σε προστατευόμενες και απομακρυσμένες εγκαταστάσεις, το ένα στο PSIM και το άλλο, πολύ μακρυά, στο πίσω μέρος των φρεγατών. Τονίζεται πως αυτή η αρχιτεκτονική έχει σχεδιαστεί επίσης για να αντέχει τις επιθέσεις hackers από τον κυβερνοχώρο, με διάφορα παθητικά και ενεργητικά μέτρα, καθώς και την ενσωμάτωση του συστήματος διαχείρισης ασφάλειας Cyal (CYMS) που αναπτύχθηκε από το Naval Group.
Στο PSIM, κάτω από το επίπεδο που φιλοξενεί το Κέντρο Δεδομένων, θα υπάρχει μια αίθουσα με κονσόλες, και μια αίθουσα συναντήσεων, που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διάφορους σκοπούς. Αυτός ο χώρος θα βρίσκεται ακριβώς πίσω από τη γέφυρα. Στο χαμηλότερο επίπεδο του PSIM θα βρίσκεται το Κέντρο Μάχης, εξοπλισμένο με 15 κονσόλες πολλαπλών λειτουργιών, στις οποίες οι χειριστές θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στις διάφορες εφαρμογές του CMS και άλλων συστημάτων.
Ο κεντρικός ιστός θα συγκεντρώσει τους περισσότερους αισθητήρες και τα συστήματα επικοινωνιών της φρεγάτας, όπως το Sea Fire και το σύστημα Sentinel που έχουν ήδη αναφερθεί. Το σύστημα Bluegate (Thales),θα τοποθετηθεί επίσης στη κωνική βάση του ιστού. Στην ίδια περιοχή του PSIM θα ενσωματωθεί ένα πανοραμικό δίκτυο οπτικής επιτήρησης. Αυτό θα είναι το Paseo XLR (eXtra Long Range) της Safran, με δυνατότητα αναγνώρισης στόχων ημέρα ή νύχτα και, σύμφωνα με την Safran, ακόμη και σε εξαιρετικά δυσμενείς καιρικές συνθήκες.
Το Paseo XLR θα είναι σε θέση να προσφέρει δεδομένα πυρός για τα πυροβόλα, και να συνεισφέρει στην δυνατότητα αυτοάμυνας των φρεγατών, ιδιαίτερα εναντίον ασύμμετρων απειλών.
Οι ασύμμετρες απειλές είναι είνα αντικείμενο που έχει τύχει ιδιαίτερης προσοχής κατά την ανάπτυξη της FTI/Belh@rra. Αυτές οι φρεγάτες θα είναι οι πρώτες που θα ενσωματώσουν ένα Κέντρο Ασύμμετρου Πολέμου (AWC). Στο Κέντρο αυτό θα φτάνουν δεδομένα από όλες τις πηγές, ενώ η παρουσίαση της κατάστασης γύρω από τη φρεγάτα μπορεί να ενισχυθεί με τη χρήση της επαυξημένης εικονικής πραγματικότητας, για να βοηθήσει τους χειριστές με πληροφορίες από διαφορετικούς αισθητήρες ή βάσεις δεδομένων.
Ακόμη και από το AWC, το οποίο θα στελεχώνεται από πέντε άτομα, θα ελέγχει ενεργά μέσα αυτοάμυνας της φρεγάτας όπως τα δυο τηλεχειριζόμενα όπλα τύπου Narwhal των 20 χιλιοστών (Nexter). Επίσης η FTI/Belh@rra θα είναι εξοπλισμένη και με μη θανατηφόρα μέσα, όπως με strobo lights, έτσι ώστε να μπορεί να κάνει προειδοποιήσεις, ή να “τυφλώνει” τον πιλότο ή τον χειριστή ενός ταχυπλόου που πλησιάζει επικίνδυνα. Επίσης θα είναι εξοπλισμένη με ηχητικά συστήματα τύπου LRAD.
Είναι στο τέλος του 2019 ότι η Naval Group πρέπει να ξεκινήσει την κατασκευή του πρώτου πλοίου από τα πέντε FTI που παραγγέλθηκαν για το Γαλλικό Πολεμικό Ναυτικό και η παράδοση του πρώτου σχεδιάζεται για το 2023. Τα υπόλοιπα τέσσερα πλοία πρέπει να ακολουθήσουν μέχρι το 2030 για να αντικαταστήσουν τις πέντε φρεγάτες La Fayette, που μπήκαν σε υπηρεσία μεταξύ του 1996 και του 2001. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι οι 2 FTI/Belh@rra και οι 5 LaFayette (3 εκσυγχρονισμένες και 2 μη εκσυγχρονισμένες, που θα λάμβαναν συστήματα συμβατά με τις FTI) θα ήταν η ιδανική αντικατάσταση των 3+6 Kortenaer, αλλά μάλλον θα πυροδοτούσε εκ νέου πάθη!
Η FTI/Belh@rra στελεχώνεται με πλήρωμα 125 ατόμων (συμπεριλαμβανομένων των 15 που αποτελούν το αεροπορικό απόσπασμα υποστήριξης του ελικοπτέρου), με τη δυνατότητα επιβίβασης είκοσι επιπλέον (άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων). Η μέγιστη ταχύτητά της είναι 27 κόμβοι, ενώ με 15 μίλια ταχύτητα μπορεί να διανύσει απόσταση 5000 μιλίων χάρη στην πρόωση CODAD. Η τελευταία αποτελείται από τέσσερις πετρελαιοκινητήρες MTU 16V 8000 M91L με ισχύ 8000 kW. Αν και δεν διαθέτει σιωπηλή ηλεκτρική λειτουργία, όπως οι FREMM, η FTI είναι αρκετά “σιωπηλή”, όσο απαιτείται για επιχειρήσεις ASW.
Σε ότι αφορά τον οπλισμό, σε γαλλική υπηρεσία η FTI/Belh@rra θα διαθέτει 8 Exocet MM40 Block3c ενώ θα είναι εξοπλισμένη με δύο εκτοξευτές Sylver A50 για 16 βλήματα Aster 15 και Aster 30. Θα υπάρχει χώρος για μια σειρά ακόμη εκτοξευτών, κι έτσι θα μπορεί στο μέλλον να γίνει δύο επιπλέον Sylver για να διπλασιαστούν τα μεταφερόμενα βλήματα. Σημειώστε ότι αυτός ο κενός χώρος έχει μέγεθος ικανό για να φιλοξενήσει το Sylver A50, αλλά και το Sylver A70 και τα MdCN. Ένα όπλο το οποίο εξοπλίζει προς το παρόν μόνο τις FREMM αλλά το οποίο θα είναι σε θέση, εάν είναι απαραίτητο, να ενσωματωθεί και στην FTI.
Η Naval Group προτείνει την πώληση δυο φρεγατών FTI/Belh@rra στην Ελλάδα
Ο οπλισμός των ελληνικών Belh@rra
Σύμφωνα λοιπόν με το MerEtMarine, η εταιρεία έχει προτείνει στην Ελλάδα μια Belh@rra που προορίζονται για εξαγωγή, με τρία Sylver A50 (για 24 Aster 15/30) και ένα Sylver A70 . Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι θα ήταν τεχνικά εφικτό να ενσωματωθούν βλήματα VL Mica στο πίσω μέρος της υπερκατασκευής, κι αυτό έχει προταθεί στην ελληνική πλευρά προκειμένου να ολοκληρωθεί η άμυνα που προσφέρει ο Aster και να αυξηθούν οι δυνατότητες αυτοάμυνας του πλοίου. Μια διαμόρφωση αντίστοιχη με αυτή που είχε προταθεί παλαιότερα για την “ελληνική” FREMM, όπως την προωθούσε η Γαλλία στο Πολεμικό Ναυτικό. Σημειώνουμε πως προφανώς στους Sylver A50 θα είχε αξία η τοποθέτηση 24 Aster 30, που θα ήταν μια άνευ προηγουμένου αναβάθμιση της αντιαεροπορικής/αντιπυραυλικής ασπίδας της Ελλάδος.
Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποια άλλη αναφορά για τις ελληνικές Belh@rra, αλλά μόνο για τις γαλλικές. Οι τελευταίες θα φέρουν πυροβόλο 76mm, τα δύο τηλεχειριζόμενα πυροβόλα των 20mm και τέσσερις σωλήνες για τορπίλες MU90, δύο σε κάθε πλευρά. Στο πίσω μέρος μπορεί να φιλοξενηθεί ένα ταχύπλοο 9 μέτρων τύπου ECUME .
Οι ικανότητες ανθυποβρυχιακού πολέμου βασίζονται στο προηγμένο σόναρ KingKlip Mk2 της Thales, καθώς και με μια συμπαγή έκδοση του συρόμενου sonar Captas 4 που έχει ήδη τοποθετηθεί στις FREMM. Αυτό το σύστημα είναι 20% ελαφρύτερο σε σχέση με το ίδιο των FREMM (24 τόνοι αντί 32) και ένα δανεισμό στη γέφυρα μειώνεται κατά το ήμισυ.
Το περιοδικό αναφέρει πως η FTI/Belh@rra θα είναι ανώτερης ικανότητας από τις πολύ μεγαλύτερες FREMM σε 10 από τα 15 βασικά κριτήρια επιχειρησιακής απόδοσης.
Ιδιαίτερα αξιοσημείωτη είναι η πληροφορία του Γάλλου δημοσιογράφου για την ύπαρξη του 8πλου Sylver 70, δεδομένου ότι (εάν επιβεβαιωθεί) αυτό σημαίνει την ύπαρξη στον οπλισμό των ελληνικών πλοίων Scalp Naval. Οι Sylver 70 με διαστάσεις 2×2,3 μέτρων, από τα στοιχεία που έχουν αποδεσμευτεί, προορίζονται αποκλειστικά για την φιλοξενία του γαλλικού βλήματος κρουζ της MBDA.
Επί του θέματος υπάρχει βέβαια το ζήτημα της αποδέσμευσής του προς εξαγωγή δεδομένου ότι οι πύραυλοι αυτοί αναφέρονται να έχουν πολύ μεγάλο βεληνεκές. Κάποιες εκτιμήσεις υποστηρίζουν ότι ίσως ξεπερνά 500 χιλιόμετρα ενώ μερικές (πιο ευφάνταστες ) πηγές θεωρούν ότι ίσως φτάνουν και τα 1000 χιλιόμετρα. Σε μια τέτοια περίπτωση η εξαγωγή του πυραυλικού συστήματος απαγορεύεται από την συμφωνία MTCR (Missile Technology Control Regime ) του 1987 (την οποία τόσο η Γαλλία όσο και η Ελλάδα έχει υπογράψει) και προορίζεται να περιορίσει την διάδοση οπλικών συστημάτων με βεληνεκές άνω των 300 km αλλά και των συναφών τεχνολογιών.
Το… λεπτό σημείο στην προκειμένη περίπτωση είναι το πώς ένα σύστημα καθορίζεται ότι ξεπερνά το όριο του βεληνεκούς (ειδικά όταν δεν είναι εύκολο να επιβεβαιωθεί ή βρίσκεται στο όριο). Από πολλά παραδείγματα που υφίστανται, φαίνεται να είναι θέμα “δήλωσης” της χώρας κατασκευής (και των αντιρρήσεων που μπορούν να προβληθούν σχετικά). Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του αεροεκτοξευόμενου Scalp EG, για τον οποίον υπάρχουν πολλές εικασίες ότι (κάτω από κατάλληλες συνθήκες άφεσης) ίσως φτάνει και τα 400 km. Το Παρίσι όμως υποστηρίζει ότι το μέγιστο βεληνεκές του δεν ξεπερνά τα 180 km και έτσι το έχει εξάγει σε πολλές χώρες, ανάμεσά τους και την Ελλάδα.
Η υπόθεση του Scalp Naval/MdCN (Missile De Croisière Naval) εξελίσσεται αντίστοιχα. Η Γαλλία έχει αρνηθεί να αποκαλύψει τα χαρακτηριστικά του πυραύλου, που ακόμη και αν διατηρεί κάποια στοιχεία του Scalp EG, έχει επανασχεδιαστεί για την ναυτική του χρήση (πέραν της ενσωμάτωσης του απαραίτητου επιταχυντή).
Η άρνησή της να πουλήσει τον Scalp Naval/MdCN στην Αίγυπτο, όταν της προμήθευσε την (έτοιμη) FREMM (από την οποία μάλιστα αφαιρέθηκε η σχετική υποδομή) δεν σημαίνει τίποτε σε σχέση με την δυνητική εξαγωγή του οπλικού συστήματος. Να υπενθυμίσουμε επίσης ότι η εξαγωγή του Scalp Naval έχει καλλιεργηθεί και από επίσημα χείλη από την εποχή της συμφωνίας για τις 6 FREMM Hellenique κάτι που συνεχίζεται έκτοτε, χωρίς ποτέ να έχει απορριφθεί ή επιβεβαιωθεί. Ίσως τελικά η αποκάλυψη του Γάλλου συναδέλφου να είναι η πρώτη πραγματική επιβεβαίωση!
