Χώρες της Λατινικής Αμερικής ζήτησαν από τις ΗΠΑ, χωρίς να τις κατονομάσουν, να αναθεωρήσουν την πολιτική τους για το μεταναστευτικό ζήτημα στη σύνοδο κορυφής στην Παλένκε, στο νότιο Μεξικό, που ήταν αφιερωμένη στην παράτυπη μετανάστευση προς την αμερικανική επικράτεια, μείζονα κρίση για την Ουάσιγκτον.
Το Μεξικό, η Κολομβία, η Κούβα και η Βενεζουέλα -ανάμεσα σε κάπου δέκα χώρες- ζήτησαν οι «χώρες προορισμού», δηλαδή πάνω απ’ όλα οι ΗΠΑ, να εγκαταλείψουν πολιτικές «ασυνεπείς και επιλεκτικές» ώστε να αποφύγουν την «προσέλκυση» όπως και την «αποτροπή», όπως τη «χορήγηση αδειών παραμονής σε ανθρώπους συγκεκριμένων εθνικοτήτων».
Κάλεσαν ακόμη «τις χώρες προορισμού» να «κάνουν μεγαλύτερες τις ομαλές, συντεταγμένες και ασφαλείς οδούς» μετανάστευσης, ιδίως διευκολύνοντας την κινητικότητα εργαζομένων, με την κοινή τους ανακοίνωση, που διάβασε η μεξικανή υπουργός Εξωτερικών, η Αλίσια Μπάρσενα.
Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) χαρακτηρίζει τα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού «την πιο φονική χερσαία μεταναστευτική διαδρομή παγκοσμίως». Κατέγραψε σε αυτήν «686 θανάτους και εξαφανίσεις μεταναστών το 2022». Οι μετανάστες υποχρεώνονται να καταβάλουν τεράστια ποσά σε διακινητές, που συχνά συνδέονται με συμμορίες οι οποίες διακινούν ναρκωτικά.
Η διακήρυξη της Παλένκε επαναλαμβάνει επίσης το αίτημα να αρθούν «τα μονομερή μέτρα εξαναγκασμού που επιβάλλονται σε χώρες της περιοχής», έμμεση πλην σαφής αναφορά στο αμερικανικό εμπάργκο σε βάρος της Κούβας.
Οι συμμετέχουσες χώρες κάλεσαν επίσης να υποστηριχθεί η Αϊτή στις προσπάθειές της να αποκαταστήσει την ασφάλεια «για την εξομάλυνση της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης».
Οι χώρες αναχώρησης, διέλευσης και προορισμού πρέπει να εφαρμόσουν πολιτική που θα σέβεται το «ανθρώπινο δικαίωμα της μετανάστευσης» και θα προσφέρει «επιλογές μόνιμης παραμονής».
Στη σύνοδο συμμετείχαν μεταξύ άλλων οι πρόεδροι Νικολάς Μαδούρο (Βενεζουέλα), Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ (Κούβα) και Γουστάβο Πέτρο (Κολομβία), οι οποίοι ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του μεξικανού ομολόγου τους Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, καθώς και ο αϊτινός πρωθυπουργός Αριέλ Ανρί.
Μόνο τον Σεπτέμβριο, 60.000 υπήκοοι Βενεζουέλας και άλλοι 35.000 υπήκοοι Γουατεμάλας εισήλθαν στο Μεξικό, κατά επίσημα στοιχεία.
Η μετανάστευση είναι «ανθρωπιστικό ζήτημα για το οποίο πρέπει να συνεργαστούμε», έκρινε μέσω X (του πρώην Twitter) ο μεξικανός πρόεδρος.
Η σύνοδος του Παλένκε σκοπό είχε να αναλυθούν «τα αίτια της κινητικότητας των ανθρώπων, όπως η φτώχεια, η ανισότητα, η έλλειψη θέσεων εργασίας», συνόψισε η μεξικανή ΥΠΕΞ Μπάρσενα.
Σκοπός του Μεξικού ήταν να δοθεί περιφερειακή διάσταση στο πρόβλημα, κατά την άποψη της ειδικού Ντολόρες Πάρις Πόμπο, που ανέμενε σύνοδο «με πολλές δηλώσεις».
Στην Ταπατσούλα, στα σύνορα με τη Γουατεμάλα, κάποιοι μετανάστες διαδήλωσαν χθες εναντίον της συνόδου «των καταπιεστών», καίγοντας πορτρέτα των προέδρων της Κούβας και της Βενεζουέλας. «Υποθέτω πως θα αποφασίσουν να μας απελάσουν όλους», έλεγε το Σάββατο ο Χόρχε Ροδρίγκες, 33 ετών, υπήκοος Βενεζουέλας.
Έφυγε από τη χώρα του πριν από δυο μήνες· λέει πως ακολούθησε την οδό μέσω της ζούγκλας Νταριέν, στα σύνορα Κολομβίας-Παναμά, από τις πιο επικίνδυνες στον κόσμο.
Ξέρει πως την Τετάρτη, οι ΗΠΑ απέλασαν στο Καράκας 127 μετανάστες από τη Βενεζουέλα, ενώ η Ουάσιγκτον αποφάσισε να χαλαρώσει εν μέρει τις κυρώσεις σε βάρος της κυβέρνησης του προέδρου Μαδούρο.
Μετά την επίσκεψή του από το ταξίδι-αστραπή που έκανε στο Τελ Αβίβ, στο Ισραήλ, ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ζήτησε από το Κογκρέσο να εγκρίνει έκτακτο πακέτο χρηματοδοτήσεων 105,85 δισεκ. δολαρίων για να προσφερθεί βοήθεια στον ισραηλινό στρατό, τον ουκρανικό στρατό, για να αντιμετωπιστεί η Κίνα σε στρατιωτικό και οικονομικό επίπεδο, καθώς και για την ανταπόκριση στις τεράστιες μεταναστευτικές ροές στα νότια σύνορα των ΗΠΑ.
Ο κ. Μπάιντεν ανέλαβε την εξουσία το 2021, όταν τα σύνορα ήταν κλειστά εξαιτίας της πανδημίας του νέου κορονοϊού. Τον Μάιο, οι ΗΠΑ ήραν το μέτρο «Title 42», που είχε ενεργοποιήσει ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κι είχε αποκλείσει την πρόσβαση στην επικράτειά τους για τρία χρόνια. Με την επίκληση -προσχηματική για πολλούς- της πανδημίας, επέτρεπε την άμεση επαναπροώθηση όλων των μεταναστών και των προσφύγων.
Όταν άνοιξαν ξανά τα σύνορα, η Ουάσιγκτον ανέφερε πως θα ζητεί την υποβολή αιτήσεων για να εξετάζεται αν κάποιος ή κάποια δικαιούται άσυλο.
«Ελάχιστη σημασία έχει ο αριθμός των συνοριοφυλάκων κατά μήκος του Ρίο Μπράβο (των συνόρων) αν δεν αλλάξει η κατάσταση στην Αϊτή και στη Βενεζουέλα», η αμερικανική κυβέρνηση πρέπει να αντιμετωπίζει «τα βαθύτερα αίτια της μετανάστευσης», αναγνώρισε πηγή προσκείμενη στην αμερικανική κυβέρνηση.
Η Διεθνής Αμνηστία έχει καλέσει να τηρούνται τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο και να λάβουν τέλος οι διακρίσεις σε βάρος των μεταναστών.
