Η πιθανή απόκτηση 70 Ε/Π OH-58D Kiowa Warrior (KW) από αμερικανικά πλεονάσματα έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις για τη σκοπιμότητά της, αναλύσεις των πλεονεκτημάτων, προβληματισμούς και ενστάσεις. Το κύριο άρθρο του τεύχους μας Μαρτίου (στα περίπτερα έως και αύριο 30-03) των Βασίλη Παπακώστα και Φαίδωνα Γ. Καραϊωσηφίδη είχε σκοπό όχι να δαιμονοποιήσει ή να εκθειάσει τη δυνητική προμήθεια, αλλά να βάλει τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση, χωρίς να επεκταθεί σε μια ακόμη «βαρετή» παράθεση των χαρακτηριστικών του Kiowa Warrior.
Το άρθρο δημιούργησε αρκετές συζητήσεις στις οποίες και εκφράστηκαν πολλές απόψεις, λόγος που παραθέτουμε μια εκτεταμένη περίληψή του ως βήμα για περαιτέρω ανταλλαγή απόψεων.
Αντιγράφοντας από το άρθρο μας:
Μια πρώτη συζήτηση για το ενδεχόμενο απόκτησης OH-58D είχε γίνει τη δεκαετία του 90 στο πλαίσιο της απόκτησης των AH-64A. O Ελληνικός Στρατός (ΕΣ) απέρριψε τελικά το ενδεχόμενο για λόγους κόστους και επιχειρησιακής ασυμβατότητας, καθώς το ελληνικό δόγμα χρήσης του Apache είναι διαφορετικό από αυτό του Αμερικανικού Στρατού· που επιπλέον, από το 1985 «απομάκρυνε» σταδιακά τους δύο τύπους και άλλαξε τους κύριους ρόλους του OH-58D. Αν ανατρέξει επίσης κάποιος σε παλαιότερα ΕΜΠΑΕ (ή μάλλον σε… παραλειπόμενά τους), υπήρχε μια απαίτηση της Αεροπορίας Στρατού (ΑΣ) για απόκτηση είκοσι ελαφρών Ε/Π ένοπλης αναγνώρισης, αλλά αυτή δεν έλαβε ποτέ υψηλή προτεραιότητα και δεν προχώρησε καν σε στάδιο που θα οδηγούσε σε διαγωνιστική διαδικασία.
Στα τέλη του 2013 ο Αμερικανικός Στρατός αποφάσισε την απόσυρση του συνόλου των OH-58D κάτι που άνοιξε δυνητικά το παράθυρο για διάθεσή τους μέσω του προγράμματος EDA (Excess Defense Articles). Υπό το πρίσμα αυτό και με κάποιες αρχικές πληροφορίες ότι η Ελλάδα ήταν μέσα σε αυτές της χώρες, δεν είναι παράξενο που από τις αρχές του 2014 εμφανίστηκαν διάφορα δημοσιεύματα περί «απόκτησης μεγάλου αριθμού Ε/Π Kiowa».
Οι «υποθέσεις εργασίας» όμως και οι «αναλύσεις» υποστήριζαν την απόκτηση των Ε/Π όχι μόνο για την κάλυψη αναγκών ένοπλης αναγνώρισης ή τη συνεργασία με τα AH-64, αλλά κάποιοι τα πρόβαλλαν ως τη λύση του «λίγο απ’ όλα»… ακόμη και ως μεταφορικά στη θέση των γερασμένων Huey (παρά την εξαιρετικά περιορισμένη μεταφορική δυνατότητά τους).
Στις 14/04/2016 δόθηκε τελικά στη δημοσιότητα από την αρμόδια αμερικανική υπηρεσία DSCA (Defense Security Cooperation Agency) ο πίνακας των παραχωρήσεων υλικού μέσω του προγράμματος EDA. Εκεί περιλαμβάνονταν για την Ελλάδα 70 OH-58D, ένας εξομοιωτής-βοήθημα για τη συντήρηση των Ε/Π (OH-58D AHIP, Composite Maintenance Trainer), δύο εξομοιωτές για τις διαδικασίες εκπαίδευσης πιλοτηρίου (OH-58D Cοckpit Procedures Trainer, Image Generator) και ένας εξομοιωτής για εκπαίδευση στα ηλεκτρονικά συστήματα και τον οπλισμό (OH-58 Armament/Avionic/Electrical Trainer). Τα ανωτέρω προέκυψαν από ειδοποίηση του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ στις 09/03/2016 και η αξία του εξοπλισμού υπολογιζόταν σε 86.514.800 δολάρια (το κύριο ποσό των 85.591.000 δολαρίων αναφέρεται στα Ε/Π). Το πρόγραμμα EDA αφορά παραχωρήσεις υλικού (ελικόπτερα, εξομοιωτές-βοηθήματα) στην κατάσταση «ως έχουν» («as is») και οποιοσδήποτε λοιπός εξοπλισμός ή υπηρεσίες (οπλισμός και παρελκόμενα, εκπαίδευση, υποστήριξη) δεν περιλαμβάνεται και δεν παραχωρείται δωρεάν. Πρέπει δηλαδή να ακολουθηθεί η γνωστή διαδικασία (LOR/LOA, Letter of Request/Letter of Offer and Acceptance) που θα προσδιορίζει το κόστος ώστε η συναλλαγή να γίνει μέσω FMS (με σχετική ανακοίνωση της DSCA προς το Κογκρέσο). Ως λοιπό εξοπλισμό ο Αμερικανικός Στρατός ορίζει επίσης οτιδήποτε έχει εγκατασταθεί στο Ε/Π εκ των υστέρων και φυσικά τα όπλα. To ελληνικό «πακέτο» φημολογείται ότι θα ανέρχεται σε 50 εκατομμύρια δολάρια, αν και εκ πρώτης όψεως το ποσό αυτό δείχνει μάλλον υποτιμημένο. Σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, το σχετικό αίτημα (LOR) για την εκκίνηση της διαδικασίας απεστάλη στις ΗΠΑ στο τέλος Ιανουαρίου ή στις αρχές Φεβρουαρίου του τρέχοντος έτους. Κάποιες πηγές αναφέρονται σε πιθανότητα έναρξης παραδόσεων των Ε/Π από τις αρχές του καλοκαιριού, κάτι που σημαίνει ότι οι εκπαιδεύσεις προσωπικού (τεχνικών και ιπταμένων) θα ξεκινήσουν μερικούς μήνες νωρίτερα.
Η απουσία ενός εναέριου μέσου με δυνατότητες ένοπλης αναγνώρισης στις τάξεις της ΑΣ αποτελεί αναμφισβήτητα έλλειψη που πρέπει να καλυφθεί. Ο κύριος λόγος απόκτησης των Kiowa Warrior δεν είναι μόνο η κάλυψη του συγκεκριμένου κενού αλλά και αρκετών διαφορετικών αναγκών και ελλείψεων στο στερέωμα της ΑΣ. Συγκεκριμένα, το Όπλο φαίνεται ότι προωθεί τη συγκρότηση δύο ταγμάτων με έναν αριθμό από τα Kiowa Warrior και την παραχώρηση 10 Ε/Π στη ΣΑΣ (Σχολή Αεροπορίας Στρατού). Ένας αριθμός από τα ΟΗ-58D αναμένεται να κανιβαλιστούν για προσπορισμό ανταλλακτικών προκειμένου να δημιουργηθεί αρχικό απόθεμα, περιορίζοντας έτσι το κόστος αξιοποίησης των Ε/Π σε αυτήν τη φάση.
Ο τελικός αριθμός ωστόσο των KW που θα αξιοποιηθεί συνδέεται και με τους σχετικούς περιορισμούς της «οροφής» της συνθήκης CFE (Conventional armed Forces in Europe), που υπενθυμίζουμε ότι προβλέπει για την Ελλάδα την κατοχή 65 επιθετικών Ε/Π. Εάν τα Kiowa Warrior χαρακτηρισθούν «Επιθετικά Ελικόπτερα», τότε με δεδομένη την ύπαρξη 28 AH-64A/AH-64DHA, τα KW που θα αξιοποιηθούν (εξαιρουμένων των Ε/Π που θα υπαχθούν στη ΣΑΣ, αφού πιθανότατα θα τους έχει αφαιρεθεί ο σχετικός εξοπλισμός) δεν μπορούν να υπερβούν τα 37.
Λαμβάνοντας ως δεδομένη την καλή κατάσταση των Ε/Π αλλά και τη δυνατότητα της ΑΣ να αξιοποιήσει τα OH-58D (βλέπε παρακάτω) μπορούν να εκτελέσουν πληθώρα ρόλων, οι οποίοι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν σχετίζονται με τη χρήση τους στον Αμερικανικό Στρατό. Φυσικά, η αξιοποίηση των «ελληνικών Kiowa Warrior» θα εξαρτηθεί τελικά από τον οπλισμό (και εν μέρει τον εξοπλισμό) που θα τα συνοδεύει ή ίσως θα αποκτήσουν στο μέλλον (Hellfire, APKWS;).
Ενδεικτικά αναφέρουμε:
* Δράση κατά αποβατικών δυνάμεων και σκαφών επιφανείας.
* Υποβοήθηση στοχοποίησης και κατάδειξη στόχων για αεροσκάφη της ΠΑ που χρησιμοποιούν LGB (οικογένεια Paveway).
* Παροχή δεδομένων στόχων, που δεν είναι άμεσα ορατοί, σε μονάδες επιφανείας του ΠΝ.
* Κατάδειξη στόχων ή και καταύγαση για Ε/Π S-70B-6 του ΠΝ που χρησιμοποιούν όπλα καθοδήγησης λέιζερ (AGM-114M1BF).
* Παροχή δεδομένων στόχων σε μονάδες Πυροβολικού. H δυνατότητα αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις ενταγμένες μονάδες στην ΑΣΔΕΝ, οι οποίες θα κληθούν να πλήξουν εχθρικές δυνάμεις σε αποβατική επιχείρηση αλλά και στόχους στην εχθρική ενδοχώρα.
* Επιτήρηση πεδίου μάχης ή σε ειρηνική περίοδο επιτήρηση θαλάσσιων ή/και χερσαίων συνόρων χάρη στο συγκρότημα αισθητήρων MMS.
* Εμπλοκή μη/ελαφρώς τεθωρακισμένων στόχων υπό την κάλυψη του εδαφικού ανάγλυφου.
* Αντιαρματικό αγώνα σε συνεργασία με τα AH-64A/AH-64DHA καταδεικνύοντας στόχους σε συντονισμό (hunter-killer) ή δρώντας από κοινού με τα Apache ως αυτόνομες μονάδες βολής (σε περίπτωση ενσωμάτωσης AGM-114). Το OH-58D μπορεί να εμπλέκει-ιχνηλατεί έως και έξι στόχους ταυτόχρονα.
* Συνοδεία CH-47D, NH90 και UH-1H
* Δίωξη Ε/Π με την υιοθέτηση ATAS (Air to Air Stinger), υποδομή που διαθέτουν ορισμένα από τα Ε/Π που διατίθενται ως EDA.
* Ένοπλη αναγνώριση
* Μεταφορά προσωπικού ειδικών δυνάμεων
* Υποστήριξη ειδικών επιχειρήσεων
Πέραν όμως των ρόλων που θα κληθούν να αναλάβουν τα KW, η ένταξη και αξιοποίησή τους από την ΑΣ είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα, για το οποίο τη δεδομένη στιγμή υπάρχουν μόνο κάποια σενάρια και… άφθονες εικασίες. Τα ελικόπτερα (με δεδομένο τον οπλισμό και τον εξοπλισμό τους), είναι κατάλληλες πλατφόρμες για προκεχωρημένη ανάπτυξη σε περιοχές ενδιαφέροντος (όπως τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου), όπου ενταγμένα σε συγκροτήματα υψηλού χρόνου ετοιμότητας θα ενεργούν ως τοπικές δυνάμεις ταχείας αντίδρασης. Έτσι θα επιτρέπουν τις δυνάμεις άμυνας να επεμβαίνουν μέρα και νύχτα, σε ελάχιστο χρόνο και με μεγάλη ισχύ πυρός όπου και όταν απαιτηθεί, καταβάλλοντας έγκαιρα συντριπτικό πλήγμα στην εχθρική δύναμη (πριν αυτή εδραιωθεί). Είναι δηλαδή μια δυνατότητα που δεν υφίσταται σήμερα στα νησιά, παρά σε περιορισμένα μεγέθη, απαιτώντας ενισχύσεις από εναέρια μέσα (Apache) που θα έλθουν από την ενδοχώρα. Έτσι, η χρήση των OH-58D θα αποδεσμεύσει τα AH-64A/DHA, επιτρέποντας στα τελευταία να επικεντρωθούν στον κύριο ρόλο τους, τον αντιαρματικό αγώνα στον Έβρο.
OH-58D. Είναι αναγκαία η απόκτησή τους;
H απάντηση στο ερώτημα αυτό πριν από 10-15 χρόνια θα ήταν… ασυζητητί θετική, αν και ο αριθμός τους θα μπορούσε να είναι μικρότερος (πιθανώς σύμφωνα με την παλαιότερη επιχειρησιακή ανάγκη για ένα τάγμα ελικοπτέρων ένοπλης αναγνώρισης). Σήμερα όμως, με τις συνθήκες που υφίστανται και με αυτές που αναμένεται να εξελιχθούν, υπάρχει αυτονόητα σκεπτικισμός, δεδομένου ότι η εισαγωγή ενός νέου οπλικού συστήματος (η ύπαρξη των AB.206 είναι μάλλον αίολο να προσμετρηθεί) ενέχει απρόσκοπτη δυνατότητα υποστήριξης, στοκ ανταλλακτικών, οπλισμό, διαθέσιμα πληρώματα κ.ά. Εάν οι προϋποθέσεις αυτές δεν ικανοποιηθούν, η απόκτηση των OH-58D θα δημιουργήσει επιπλέον προβλήματα στην ΑΣ και θα στερήσει πόρους από άλλα προγράμματα που είναι πιο απαραίτητα.
Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβάνονται:
* Διαθεσιμότητα των πληρωμάτων.
* Απαραίτητες υποδομές.
* Υποστήριξη. Η εισαγωγή σε χρήση αεροπορικού υλικού έχει τις μεγαλύτερες απαιτήσεις τόσο σε προσωπικό όσο και υλικό.
Υπάρχει όμως και μια σειρά από ιεραρχημένες προτεραιότητες για την ΑΣ και θεωρούμε ότι η διάθεση κονδυλίων για τα Kiowa Warrior θα δυσχεράνει τα προγράμματα αυτά. Παραθέτουμε τις προτεραιότητες στις οποίες κατά την άποψή μας θα πρέπει να δοθεί έμφαση:
* H υποστήριξη των AH-64A είναι προβληματική και ενέχει μεγάλο κόστος λόγω έλλειψης ανταλλακτικών, ενώ είναι δεδομένη η απαξίωσή τους την ίδια στιγμή που ο αριθμός τους παραμένει σημαντικός για την ΑΣ. Πρέπει επιτέλους να αποφασισθεί ποιο θα είναι το μέλλον τους.
* Η απόκτηση βλημάτων AGM-114L για τα AH-64DHA και η αναπλήρωση των αποθεμάτων άλλων εκδόσεων Hellfire.
* Η ολοκλήρωση των παραδόσεων και πλήρης αξιοποίηση των NH90.
* Η σύναψη συμφωνιών FOS για τα Apache/NH90.
* H απόκτηση των επιπλέον 5 CH-47D από τα αμερικανικά αποθέματα.
* H απόκτηση UH-60Μ/L από τα αμερικανικά αποθέματα ώστε τα Huey να αποσυρθούν πλήρως.
Συμπερασματικά, θεωρούμε ότι η απόκτηση των Kiowa Warrior είναι χρήσιμη υπό προϋποθέσεις και μόνον εφόσον αφορά στις πραγματικές ανάγκες για ένα Ε/Π ένοπλης αναγνώρισης και υπάρχει η δυνατότητα κάλυψης ενός πλήρους «πακέτου» υποστήριξης και εξοπλισμού. Διαφορετικά, ό,τι αποφύγουμε τώρα θα χρειαστεί να το καλύψουμε μελλοντικά, ενώ στο ενδιάμεσο η προσπάθεια θα… υποφέρει ή και θα απαξιώνεται. Η ηγεσίες του ΥΕΘΑ, του ΓΕΣ και της ΑΣ θα πρέπει να κλείσουν τις «ανοικτές» πληγές του όπλου και κυρίως το ζήτημα των AH-64A και των NH90.
Το βήμα όμως στους αναγνώστες και τη γνώμη τους
