Στην αποδέσμευση των πρώτων φωτογραφιών από την άσκηση ΗΝΙΟΧΟΣ 2019 προχώρησε η ΠΑ στις οποίες – μεταξύ άλλων – διακρίνονται και στιγμιότυπα από την άφιξη των ιταλικών μαχητικών 5ης γενιάς F-35A Lightning II.
Όπως αναφέρει και η ανακοίνωση που εξέδωσε το ΓΕΑ: «Από τη Δευτέρα 1 έως και την Παρασκευή 12 Απριλίου 2019, διεξάγεται η Πολυεθνική Αεροπορική Άσκηση Μεσαίας Κλίμακας «Ηνίοχος 2019».
Αντικειμενικός σκοπός της Άσκησης είναι να παρέχει ρεαλιστική επιχειρησιακή εκπαίδευση σε συνθήκες που προσομοιάζουν ένα σύνθετο, πολλαπλών απειλών περιβάλλον μάχης, ώστε να μεγιστοποιήσουν την επιχειρησιακή ετοιμότητα της Πολεμικής Αεροπορίας.
Η Άσκηση θα διεξαχθεί σε όλο το εύρος του FIR Αθηνών, με τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού αεροπορικών δυνάμεων από τη χώρα μας αλλά και από άλλα συμμαχικά κράτη, καθώς και δυνάμεων του Στρατού Ξηράς και του Πολεμικού Ναυτικού».
Πρόκειται ουσιαστικά για την πρώτη φορά που μαχητικά του συγκεκριμένου τύπου προσγειώνονται στην Ελλάδα και ταυτόχρονα η πρώτη φορά που F-35A συμμετέχουν σε διεθνή αεροπορική άσκηση εκτός του στενού κύκλου των χωρών – χρηστών.
Οι διεθνείς συμμετοχές και τα «φορτωμένα» Tornado ECR
Συνολικά στην άσκηση θα συμμετέχουν μεταξύ άλλων 6 F-35A της Aeronautica Militare (AMI) τα οποία προσγειώθηκαν χθες το μεσημέρι στην 117ΠΜ στην Ανδραβίδα μαζί με 6 μαχητικά Tornado ECR τα οποία έχουν ως πρωταρχικό ρόλο την καταστολή εχθρικής αεράμυνας (SEAD).
Ενδιαφέρον παρουσιάζει οτι κατά την άφιξη τους τα ιταλικά Tornado ECR είχαν φορτίο δύο εκπαιδευτικών βλημάτων αντι-ραντάρ AGM-88B HARM μαζί με 2 AIM-9L Sidewinder και τη συνήθη διαμόρφωση απορριπτόμενων εξωτερικών δεξαμενών καυσίμου των 1500-litre (396-US gal), ατρακτιδίων BOZ-101 για αναλώσιμα αντίμετρα chaff/flare και ένα ατρακτήδιο ηλεκτρονικού πολέμου Cerebrus ECM.
Τα Tornado ECR θα αναλάβουν μαζί με F-16C/D της ΠΑ να εκτελέσουν αποστολές SEAD προκειμένου να «ανοίξουν» το δρόμο σε φίλιους σχηματισμούς μαχητικών κρούσης (COMAO) οι οποίοι θα περιλαμβάνουν μαχητικά από την Ελλάδα, τις ΗΠΑ, το Ισραήλ, την Ιταλία και τα ΗΑΕ!
Ενδεικτικό της έντονης αεροπορικής δραστηριότητας είναι οτι καθημερινά θα πραγματοποιούνται από την 117ΠΜ και άλλα αεροδρόμια της ΠΑ περισσότερες από 80 απογειώσεις σ’ όλο το FIR Αθηνών! Η ΠΑ όπως έγινε γνωστό θα συμμετέχει με περισσότερα από 40 μαχητικά F-16 Block 30/50/52+/M, Mirage 2000-5Mk2, F-4E Phantom AUP.
Στις διεθνείς συμμετοχές περιλαμβάνονται:
- 6 Χ F-35A της Ιταλικής Αεροπορίας (ΑΜΙ)
- 6 Χ Tornado της Ιταλικής Αεροπορίας (ΑΜΙ)
- 6Χ F-16 CM της Αμερικανικής Αεροπορίας (USAFE)
- 13Χ F-16Ι Sufa της Ισραηλινής Αεροπορίας.(IAF)
- 5X Mirage 2000-9 της Αεροπορίας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (UAEAF)
Σε οτι αφορά την συμμετοχή των F-35 στην άσκηση “ΗΝΙΟΧΟΣ 2019”, πρόκειται αναμφίβολα για μια επιτυχία της ΠΑ, η οποία έχοντας καταβάλει σημαντικές προσπάθειες επί σειρά ετών, έχει καταφέρει να μετατρέψει μια Εθνική σε Διεθνή αεροπορική άσκηση υψηλού κύρους, με τη συμμετοχή των μεγαλύτερων αεροπορικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ – και οχι μόνο!
Με τον τρόπο αυτό η ΠΑ ενισχύει τόσο το προφίλ της ως μια Αεροπορία υψηλού επιπέδου αλλά και την γεωπολιτική βαρύτητα της Ελλάδας σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη χρονική συγκυρία.
H πρώτη εμφάνιση μαχητικού 5ης γενιάς σε ευρωπαϊκή αεροπορική άσκηση
Πηγές από την ΠΑ τονίζουν οτι η συμμετοχή των ιταλικών F-35 είναι αποτέλεσμα μιας συνολικής προσπάθειας που έγινε «δομημένα» και «μεθοδικά» για να φτάσουμε στο αποτέλεσμα που βλέπουμε σήμερα. Η προσπάθεια αυτή δεν ήταν απλή ενώ πολλές φορές το προσωπικό κλήθηκε να δώσει λύσεις και να ξεπεράσει προβλήματα με περιορισμένα μέσα συγκριτικά με τις οργανωτικές δυνατότητες που απολαμβάνουν αεροπορικές δυνάμεις μεγαλύτερων και πιο οικονομικά ανεπτυγμένων χωρών.
Ας μην ξεχνάμε οτι τα F-35 μέχρι σήμερα συμμετείχαν μονάχα σε ασκήσεις της Αμερικανικής Αεροπορίας τύπου Red Flag στις ΗΠΑ, και σε γυμνάσια του Σώματος Πεζοναυτών των ΗΠΑ στην Ιαπωνία ενώ η Ιταλική Αεροπορία είναι η πρώτη ευρωπαϊκή αεροπορική δύναμη που έχει καταφέρει να φτάσει σε επίπεδο αρχικής επιχειρησιακής ικανότητας (IOC).
Κατά συνέπεια η συμμετοχή των F-35A της ΑΜΙ στον «ΗΝΙΟΧΟ 2019 σηματοδοτεί την πρώτη συμμετοχή του τύπου σε πολυεθνική αεροπορική άσκηση στην Ευρώπη, με οτι συνεπάγεται αυτό για το κύρος της άσκησης «ΗΝΙΟΧΟΣ» αλλά και της ίδιας της ΠΑ.
Φυσικά η Ιταλική Αεροπορία έχει κάθε λόγο να είναι υπερήφανη καθώς πρωτοπορεί ανάμεσα στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν επιλέξει το F-35 εφόσον συμμετέχει στο πρόγραμμα από το 1998, όταν πρώτη η Ρώμη υπέγραψε συμφωνητικό MOU για την αρχική φάση CDP (Concept Demonstration Phase).
Επιπλέον η ΑΜΙ ήταν η πρώτη μετά την USAF που υιοθέτησε το F-35A όταν στις 12 Δεκεμβρίου 2016 το αρχικό μαχητικό του τύπου που ανήκε στο 13ο Gruppo (32 Stormo) έφτασε στη βάση της Amendola στην Ιταλία. (Περισσότερες λεπτομέρειες στο άρθρο με τίτλο ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΑ F-35 – ΜΕΣΑ ΣΤΑ ΙΤΑΛΙΚΑ LIGHTNING II – τεύχος 391 Δεκέμβριος 2018 του περιοδικού Π&Δ)
Τα Lightning II ήρθαν ουσιαστικά να προστεθούν στο ήδη εξελιγμένο αεροπορικό οπλοστάσιο της γειτονικής χώρας που διαθέτει ως γνωστόν και F-2000 Eurofighter εκτός από τα Tornado IDS/ECR και AV-8B Harrier II. Ο συνδυασμός αυτός αντικειμενικά είναι μοναδικός και καθιστά την Ιταλία (μαζί με τη Βρετανία) τις μοναδικές Ευρωπαϊκές χώρες που τον έχουν στη διάθεση τους , εξασφαλίζοντας κορυφαίες ικανότητες τόσο σε αναχαίτιση όσο και κρούση.
Οι “ιδιαιτερότητες” των F-35
Όμως η συμμετοχή των F-35A στον «ΗΝΙΟΧΟ 2019» δεν ήταν μια.. απλή υπόθεση αφού προηγήθηκαν επισταμένες συναντήσεις για να καθοριστούν οι λεπτομέρειες σε πρακτικό επίπεδο. Η διαδικασία αυτή είχε σκοπό να προβλεφθούν όλες οι παράμετροι λόγω των ιδιαιτεροτήτων που έχει ο συγκεκριμένος τύπος καθώς είναι τεχνολογικά πιο εξελιγμένος από μαχητικά 4ης γενιάς.
Ειδικότερα ο τομέας της ασφάλειας ήταν μια κρίσιμη παράμετρος με ιδιαίτερες πτυχές καθώς δικαιολογημένα τα νέα μαχητικά 5ης γενιάς της AMI, αποτελούν μέσα που φυλάσσονται ως «κόρη οφθαλμού». Αυτό επέβαλε με τη σειρά του στην ΠΑ την κάλυψη και αυτών των απαιτήσεων στις οποίες όπως μάθαμε συμμετέχει και προσωπικό φρούρησης της ΑΜΙ.
Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι το γεγονός οτι οι απαιτήσεις ασφάλειας καθορίζονται από τις ίδιες τις ΗΠΑ, οι οποίες θεωρούν οτι τα μαχητικά 5ης γενιάς (ακόμη και αν αυτά αποτελούν ιδιοκτησιακό καθεστώς χώρας της ομάδας ανάπτυξης του F-35) όταν μετασταθμεύουν σε έδαφος τρίτης χώρας θα πρέπει πρώτα να έχουν εξασφαλιστεί οι αναγκαίες προϋποθέσεις σε θέματα ασφάλειας εγκαταστάσεων.
Κάτι που ασφαλώς δεν ίσχυε μέχρι σήμερα σε τέτοιο βαθμό για κανένα άλλο αμερικανικής κατασκευής μαχητικό..
Πως θα «κολλήσουν» τα F-35 σχεδιασμό του ΗΝΙΟΧΟΥ
Την «πρόκληση» σε οτι αφορά το σχεδιασμό του «ΗΝΙΟΧΟΥ» αναλαμβάνει το προσωπικό του Κέντρου Αεροπορικής Τακτικής (ΚΕΑΤ) στην Ανδραβίδα. Εκεί κάθε χρόνο πραγματοποιείται εκτενής προετοιμασία (αρκετούς μήνες πρίν) σε ότι αφορά τα σενάρια, τον αεροπορικό σχεδιασμό και την υποστήριξη για όλες τις δυνάμεις που θα συμμετέχουν στην άσκηση.
Όπως είναι φυσικό η συμμετοχή μαχητικών 5ης γενιάς με χαρακτηριστικά Stealth όπως το F-35A αλλάζουν τα δεδομένα και δημιουργούν νέες προκλήσεις αλλά και προοπτικές στο σχεδιασμό αεροπορικών επιχειρήσεων.
Έγκυρες πηγές αναφέρουν οτι λόγω του ότι το F-35 έχει αυξημένες ικανότητες απόκρυψης από ραντάρ αντίπαλων μαχητικών και συστημάτων αεράμυνας, μπορεί να διείσδυσει αθέατο, προκειμένου να πλήξει στόχους με αυξημένη αποτελεσματικότητα και επιβιωσιμότητα (συγκριτικά με μαχητικά 4ης γενιάς). Επιπλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε σε «air to air” εμπλοκές και να αιφνιδιάσει τα εχθρικά μαχητικά σε χώρο και χρόνο που θα επιλέξει ο χειριστής του.
Όμως σε οτι αφορά τον «ΗΝΙΟΧΟ 2019» όλα αυτά αποτελούν έναν άγνωστο «παρονομαστή» που δημιουργεί τεράστια πρόκληση στο σχεδιασμό της άσκησης. Δεδομένου του ότι και η Ιταλική Αεροπορία έχει εντάξει πολύ πρόσφατα σε υπηρεσία τα F-35A, εκτιμάται οτι ακόμα δεν έχει αναπτύξει ολοκληρωμένο δόγμα επιχειρήσεων με αποτέλεσμα και οι Ιταλοί να «ψάχνουν τα πατήματα» τους όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά.
Δεν έχει διευκρινιστεί ακόμα κατά πόσον τα F-35A της ΑΜΙ θα δράσουν μαζί με τα μαχητικά των υπολοίπων χωρών που συμμετέχουν στον «ΗΝΙΟΧΟ» ή σε ένα «ξεχωριστό πλαίσιο», δεδομένου οτι αυτό είχε συμβεί στην άσκηση VEGA όπου συμμετείχαν μαχητικά F-4E AUP της ΠΑ (ήταν η τελευταία άσκηση της 339Μ πριν από την διακοπή λειτουργίας της). Φυσικά σήμερα οι συνθήκες είναι εντελώς διαφορετικές – τόσο από άποψη εκπαίδευσης των Ιταλών χειριστών – όσο και από το περιβάλλον διεξαγωγής της άσκησης.
Τέλος δεν θα πρέπει να ξεχνάμε οτι F-35A (αναλόγως των πολιτικό – διπλωματικών εξελίξεων) αναμένεται μέχρι το φθινόπωρο να προμηθευτεί και η Τουρκία. Για το λόγο αυτό υπογραμμίζεται με “νόημα” οτι για την ΠΑ, η συμμετοχή των F-35A της ΑΜΙ στον «ΗΝΙΟΧΟ 2019» αποτελεί (πέραν των όσων προαναφέρθηκαν) μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για μια αρχική «εξοικείωση» στον αέρα με το μαχητικό 5ης γενιάς της Lockheed Martin και με οτι αυτό συνεπάγεται για την κατανόηση και μελέτη της απειλής που αντιπροσωπεύει για την Ελληνική αεράμυνα..
