Τα συστήματα που επιτρέπουν τον εξ αποστάσεως έλεγχο των πυρηνικών υλικών στο κατεστραμμένο πυρηνικό εργοστάσιο στο Τσερνόμπιλ της Ουκρανίας έχουν πάψει να μεταδίδουν δεδομένα στον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), ανακοίνωσε ο θεσμός χθες Τρίτη.
Η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία την 24η Φεβρουαρίου και οι δυνάμεις της κατέλαβαν αμέσως τον έλεγχο του κατεστραμμένου πυρηνικού σταθμού στο Τσερνόμπιλ, όπου σημειώθηκε το κατά πολλούς χειρότερο πυρηνικό δυστύχημα στην ιστορία το 1986.
Ο Ραφαέλ Γκρόσι, ο γενικός διευθυντής του ΔΟΑΕ -της υπηρεσίας επιτήρησης του τομέα της πυρηνικής ενέργειας του ΟΗΕ- επισημαίνει «ότι η μετάδοση δεδομένων των συστημάτων ελέγχου εξ αποστάσεως των εγγυήσεων που είναι εγκατεστημένες στο πυρηνικό εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ έχει διακοπεί», σύμφωνα με δελτίο Τύπου του οργανισμού. Ο ΔΟΑΕ χρησιμοποιεί τον όρο «εγγυήσεις» όταν αναφέρεται σε τεχνικά μέτρα που εφαρμόζονται όσον αφορά την πυρηνική δραστηριότητα, με σκοπό την αποτροπή της εξάπλωσης των πυρηνικών όπλων με τον έγκαιρο εντοπισμό καταχρηστικής εκμετάλλευσης των πυρηνικών υλικών.
Πάνω από 200 τεχνικοί και φρουροί είναι αποκλεισμένοι στην εγκατάσταση, εργάζονται 13 συνεχόμενες ημέρες, υπό το βλέμμα του ρωσικού στρατού, σύμφωνα με τον ΔΟΑΕ, που κάνει λόγο περί «επιδείνωσης» της κατάστασής τους και ζητεί από τη Μόσχα να επιτρέπει να γίνονται αλλαγές βαρδιών, να δίνονται ρεπό και να τηρούνται τα κανονικά ωράρια, θεωρώντας πως αυτό είναι κρίσιμο για την ασφάλεια της εγκατάστασης.
«Είμαι βαθιά ανήσυχος για τη δύσκολη και αγχωτική κατάσταση στην οποία βρίσκεται το προσωπικό του πυρηνικού εργοστασίου στο Τσερνόμπιλ και τους δυνητικούς κινδύνους που ενέχει αυτή όσον αφορά την πυρηνική ασφάλεια», εξήγησε ο κ. Γκρόσι. Στο Τσερνόμπιλ εξακολουθούν να είναι αποθηκευμένα πυρηνικά απόβλητα και άλλα υλικά.
Με την μετάδοση δεδομένων κομμένη και τον ουκρανικό εποπτικό φορέα να αδυνατεί να επικοινωνήσει με την εγκατάσταση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ο κ. Γκρόσι επανέλαβε την προσφορά του να πάει στον σταθμό, ή όπου αλλού τού υποδειχθεί, για να λάβει εγγυήσεις από όλα τα μέρη ότι «δεσμεύονται για την ασφάλεια» των ουκρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων.
Ο ρωσικός στρατός κατέχει εξάλλου από την Παρασκευή το πυρηνικό εργοστάσιο στη Ζαπορίζια, στη νοτιοανατολική Ουκρανία, όπου πλήγματα του ρωσικού πυροβολικού, σύμφωνα με τους Ουκρανούς, προκάλεσαν πυρκαγιά. Η Μόσχα διαψεύδει την ουκρανική εκδοχή των γεγονότων και λέει πως δεν προκάλεσαν οι δυνάμεις της τη φωτιά.
Το εργοστάσιο στη Ζαπορίζια είναι το μεγαλύτερο του είδους στην Ευρώπη. Οι αντιδραστήρες του τέθηκαν σε υπηρεσία μεταξύ του 1984 και του 1995. Έχουν πιο σύγχρονο σχεδιασμό σε σύγκριση με το Τσερνόμπιλ, την πρώτη πυρηνική εγκατάσταση που κατασκευάστηκε στην Ουκρανία, τότε σοβιετική δημοκρατία, εν έτει 1970, όταν οι αντιδραστήρες ήταν πολύ λιγότερο ασφαλείς.
