Του Βασίλη Νέδου, από την “Καθημερινή”
Ασκηση δικαιωμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο, εντός λελογισμένων ορίων, με ανοιχτή μελλοντική συνεννόηση με γειτονικές χώρες
Τη βούληση της Αθήνας να προχωρήσει σε άσκηση των δικαιωμάτων της στην Ανατολική Μεσόγειο, εντός ωστόσο λελογισμένων ορίων που θα αφήνουν ανοιχτή και τη μελλοντική συνεννόηση με γειτονικές χώρες, όπως η Λιβύη –εφόσον αυτό καταστεί δυνατόν–, αντικατοπτρίζουν οι δύο NAVTEX που εξέπεμψαν χθες οι σταθμοί της Υδρογραφικής Υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού Ηρακλείου και Κέρκυρας, που δεσμεύουν μέχρι νεωτέρας περιοχές νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης για σεισμικές έρευνες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι άνω του 85% της περιοχής στην οποία το ερευνητικό πλοίο «Sanco Swift» θα πραγματοποιήσει έρευνες βρίσκονται εντός δικαιοδοσίας της περιοχής ευθύνης έκδοσης NAVTEX της Ελλάδας. Για το υπολειπόμενο περίπου 15% εκδόθηκε συμπληρωματική NAVTEX από τις αρμόδιες αρχές της Μάλτας, οι οποίες έχουν και τη σχετική ευθύνη με βάση τον διαχωρισμό που υπάρχει. Οπως φαίνεται και στον χάρτη, η γαλάζια γραμμή ουσιαστικά χωρίζει τα όρια δικαιοδοσίας του σταθμού NAVTEX κάθε χώρας.
Οι συντεταγμένες επελέγησαν έπειτα από προσεκτική επεξεργασία που έκανε το υπουργείο Εξωτερικών, καθώς το ζήτημα των ερευνών στις περιοχές αυτές ξεφεύγει κατά πολύ από τη στενά τεχνική αρμοδιότητα του υπουργείου Ενέργειας. Τα όρια ερευνών σταματούν πολύ μακριά από εκείνο που νοείται ως μέση γραμμή απόστασης από την Κρήτη και τη Λιβύη, με βάση την ελληνική οπτική γωνία, αλλά και με βάση την –υπό κανονικές συνθήκες– αντίληψη που θα μπορούσε να είχε μια φυσιολογική κυβέρνηση στην Τρίπολη. Μια κυβέρνηση, δηλαδή, που δεν αντιλαμβάνεται την Κρήτη ως ένα νησί δίχως υφαλοκρηπίδα ή οποιαδήποτε επήρεια στην οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, αντίληψη την οποία εγκαινίασε το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Η χάραξη των περιοχών έρευνας δεν έγινε με βάση τα οικόπεδα, όπως αυτά είχαν χαραχθεί με τον νόμο Μανιάτη (2011), ούτε όμως και σε απόλυτη ταύτιση με τα όρια της παραχώρησής τους το 2019 στους αναδόχους (πλέον, μετά την αποχώρηση της Total, είναι οι ExxonMobil και η HELLENiQ ENERGY/ΕΛΠΕ). Επιπλέον, τμήματα της περιοχής που έχoυν βρεθεί εντός ορίων είναι βορειότερα των οικοπέδων που παραχωρήθηκαν το 2019. Αυτή η επί του πρακτέου ανασχεδίαση των ερευνών αποτελεί αφενός τη μετάβαση στην επόμενη φάση, μάλιστα σε μια περιοχή που η ExxonMobil θεωρεί ελπιδοφόρα για ευρήματα. Αφετέρου σηματοδοτεί και τη διπλωματική ετοιμότητα της Ελλάδας να συζητήσει για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών με πνεύμα δημιουργικό και διαλλακτικό.
