Το Heinkel He 280 υπήρξε ένα από τα πιο πρωτοποριακά αεροσκάφη της εποχής του, που αναπτύχθηκε από τη γερμανική εταιρεία Heinkel κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Παρά το γεγονός ότι δεν έφτασε ποτέ σε επιχειρησιακή χρήση, θεωρείται ιστορικά σημαντικό, καθώς ήταν το πρώτο που σχεδιάστηκε εξ ολοκλήρου ως μαχητικό με κινητήρες jet.
Η ιδέα για το Heinkel He 280 ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1930, όταν η Γερμανία βρισκόταν σε διαδικασία επανεξοπλισμού υπό το ναζιστικό καθεστώς. Την ίδια περίοδο, οι μηχανικοί της Heinkel, υπό την καθοδήγηση του Ernst Heinkel, πειραματίζονταν με την τεχνολογία των αεριωθούμενων κινητήρων.
Αυτή η πεποίθηση τον οδήγησε στην ανάπτυξη του He 178, του πρώτου αεροσκάφους στον κόσμο που πέταξε με αεριωθούμενο κινητήρα, στις 27 Αυγούστου 1939. Η επιτυχία όμως δεν συνάντησε ενδιαφέρον από το υπουργείο Αεροπορίας, αλλά αποτέλεσε το εφαλτήριο για τη δημιουργία του He 280, ενός πιο φιλόδοξου σχεδίου που θα συνδύαζε την τεχνολογία της αεριώθησης με τις απαιτήσεις ενός μαχητικού αεροσκάφους.
Η ανάπτυξη του ξεκίνησε το 1939, με στόχο τη δημιουργία ενός μαχητικού που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί σε απόδοση τα καλύτερα αεροσκάφη της εποχής, όπως το Messerschmitt Bf 109, προσφέροντας και πολύ υψηλότερες ταχύτητες. Το αεροσκάφος σχεδιάστηκε για να φέρει δύο κινητήρες HeS 8, οι οποίοι αναπτύχθηκαν από την ομάδα του Hans von Ohain, του μηχανικού που είχε σχεδιάσει τον κινητήρα του He 178.
Το δικινητήριο είχε σχετικά πρωτοποριακή εμφάνιση για την εποχή του, με καθαρές γραμμές, πτέρυγες στο μέσο της ατράκτου, αεροδυναμικό σχήμα και ουρά σε σχήμα Τ. Η πρώτη πτήση πραγματοποιήθηκε στις 30 Μαρτίου 1941, με τον πιλότο δοκιμών Φριτς Σάφερ να αναφέρει εντυπωσιακές επιδόσεις, παρά τα προβλήματα που υπήρχαν ακόμα με τους κινητήρες.
Το μήκος του ήταν 10,2 μέτρα, το εκπέτασμα ήταν 12 και το ύψος τα 3,19 μέτρα, ενώ το μέγιστο βάρος απογείωσης έφθανε τα 5.200 κιλά. Μπορούσε να ανέβει σε υψόμετρο 11.500 μέτρων και η εμβέλεια του ήταν έως 600 χιλιόμετρα.
Σε δοκιμές, το αεροσκάφος έφτασε πάνω από τα 800 χιλιόμετρα την ώρα, κάτι που το έκανε πολύ πιο γρήγορο από τα περισσότερα μαχητικά της εποχής. Επιπλέον, το He 280 ήταν εξοπλισμένο με τρία πολυβόλα MG 151 των 20 χιλιοστών, τα οποία του έδιναν ισχύ πυρός για να αντιμετωπίσει εχθρικά μαχητικά και βομβαρδιστικά.
Παρά τις εντυπωσιακές του δυνατότητες, το He 280 αντιμετώπισε πολλές προκλήσεις. Ένα από τα κύρια ήταν η ανωριμότητα της τεχνολογίας των κινητήρων. Οι HeS 8 υπέφεραν από προβλήματα αξιοπιστίας και συχνές βλάβες και κάποια στιγμή αντικαταστάθηκαν από τους Jumo 109. Επιπλέον, η Heinkel αντιμετώπισε ανταγωνισμό από τη Messerschmitt, η οποία ανέπτυσσε το δικό της αεριωθούμενο μαχητικό, το Me 262, το οποίο έχοντας καλύτερες επιδόσεις πέτυχε να αποσπάσει περισσότερους πόρους εξέλιξης.
Ακόμη όσο ο πόλεμος εξελισσόταν αρνητικά για την ναζιστική Γερμανία, υπήρχε τεράστιο πρόβλημα παραγωγής πιο εξελιγμένων πτητικών μηχανών, καθώς σπάνιζαν οι πρώτες ύλες και τα εργοστάσια ήταν υπό συνεχή βομβαρδισμό. Έτσι η Heinkel υποχρεώθηκε το 1943 να επικεντρωθεί στην παραγωγή των γνωστών βομβαρδιστικών της και να εγκαταλείψει την εξέλιξη του He 280, όπου είχε καταφέρει να παράγει 9 πρωτότυπα για δοκιμές.
Παρόλα αυτά, το He 280 άφησε μια σημαντική κληρονομιά στην ιστορία της αεροπορίας. Ήταν το πρώτο αεροσκάφος που ενσωμάτωσε ένα σύστημα εκτίναξης καθίσματος, μια καινοτομία που δοκιμάστηκε με επιτυχία το 1942 και αργότερα έγινε στάνταρ σε όλα τα σύγχρονα μαχητικά. Επιπλέον, η εμπειρία που αποκτήθηκε από τις δοκιμές του He 280 συνέβαλε στη βελτίωση των μετέπειτα αεριωθούμενων αεροσκαφών, τόσο στη Γερμανία όσο και στις χώρες των Συμμάχων που μελέτησαν τη γερμανική τεχνολογία μετά τον πόλεμο.
