Των Βασίλη Νέδου και Χρύσας Λιάγγου, από την Καθημερινή
«Στον πάγο» μέχρι νεωτέρας μπαίνει και επισήμως το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου (Great Sea Interconnector, GSI), μετά την απόφαση του ΑΔΜΗΕ να διακόψει τη χρηματοδότηση.
Ουσιαστικά το έργο διεκόπη τον Ιούλιο του 2024 όταν στα νότια της Κάσου τουρκικά πολεμικά πλοία ανέκοψαν την πορεία του ιταλικού πλοίου που πραγματοποιούσε έρευνες για το έργο. Η στάση των Τούρκων σε μια φάση του έργου που δεν είχε καν προσεγγίσει την τοποθέτηση καλωδίου, αλλά καρκινοβατούσε στο αρχικό στάδιο των ερευνών, καθώς επίσης και η αδυναμία εξεύρεσης συμβιβασμού μέσω απευθείας ελληνοτουρκικών συζητήσεων κατέστησαν τη συνέχιση εξαιρετικά δύσκολη.
Η κυβέρνηση, πάντως, επιχειρεί να κερδίσει χρόνο, χωρίς περαιτέρω οικονομικό κόστος και με σκοπό να διερευνήσει αν σε επόμενη φάση τα εμπόδια θα εκλείψουν. Στην παρούσα φάση, όπου η Αγκυρα επιχειρεί να εμβαθύνει τις σχέσεις της με την Ε.Ε., καθετί μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως διαπραγματευτικό χαρτί και ως εκ τούτου τίποτα δεν μπορεί να θεωρηθεί οριστικό. Πάντως το βράδυ της Τετάρτης από την Κρήτη για τη Σικελία αναχώρησε το ερευνητικό πλοίο «Ievoli Relume», ενώ δύο εβδομάδες νωρίτερα είχε προηγηθεί και το «NG Worker». Και τα δύο δραστηριοποιούνταν στις έρευνες για την ηλεκτρική διασύνδεση.
Με καταγεγραμμένη την αντίδραση της Αγκυρας, κυβερνητικές πηγές σημειώνουν πως επιδιώκεται να διασφαλιστεί η ομαλή υλοποίηση των ερευνών βυθού σε διεθνή ύδατα.
Κυβερνητικές πηγές ανέφεραν στην «Κ» ότι η πορεία του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, που είναι πολύ σημαντικό ευρωπαϊκό έργο, προσαρμόζεται στις πραγματικές συνθήκες και στην ανάγκη ο ΑΔΜΗΕ να εξασφαλίζει κατά το δυνατόν στη διάρκεια της υλοποίησής του τους καταναλωτές και τον ελληνικό προϋπολογισμό από επιπλέον δαπάνες. Και πρόσθεταν ότι στο πλαίσιο αυτό και καθώς επιδιώκεται να διασφαλιστεί η ομαλή υλοποίηση των ερευνών βυθού σε διεθνή ύδατα, ο ΑΔΜΗΕ διαχειρίζεται με φειδώ την επιπλέον οικονομική έκθεσή του στο πλαίσιο της σύμβασής του με τη γαλλική εταιρεία Nexans, σε συνεργασία με την εταιρεία.
Τι λέει η Nexans
Η Nexans σε ανακοίνωσή της επιχειρεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις και υποστηρίζει πως από την έναρξη του έργου έχει λάβει σημαντικές πληρωμές που της επιτρέπουν να συνεχίσει την κατασκευή του καλωδίου. Επίσης διαβεβαιώνει πως προτίθεται να συνεχίσει να υλοποιεί τις συμβατικές υποχρεώσεις της και να λαμβάνει τις αντίστοιχες πληρωμές, σύμφωνα με το συμβόλαιο και τις πρόσφατες συζητήσεις με τον πελάτη της (σ.σ. ΑΔΜΗΕ).
Την ίδια στιγμή, διαβεβαιώσεις τόσο από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ όσο και από τη Nexans ότι η στάση πληρωμών από πλευράς του ΑΔΜΗΕ έγινε με τη σύμφωνη γνώμη της κατασκευάστριας εταιρείας έλαβε η Κύπρος. «Μίλησα με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρο Σκυλακάκη και ενημερώθηκα για την προσωρινή παύση πληρωμών. Εγινε για την προστασία του ΑΔΜΗΕ και με τη σύμφωνη γνώμη της κατασκευάστριας εταιρείας, η οποία μας ενημέρωσε επίσης ότι συνεχίζει κανονικά την παραγωγή του καλωδίου», δηλώνει στην «Κ» ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου, Γιώργος Παπαναστασίου.
Η κίνηση του ΑΔΜΗΕ είναι απολύτως κατανοητή σύμφωνα με τον ίδιο, αφού ελλείψει όλων των κομματιών του παζλ –οικονομικό, τεχνικό και γεωπολιτικό– δεν έχει παραδώσει στη Nexans την τελική παραγγελία κατασκευής του καλωδίου (Full notice to proceed). Η Νexans πιέζει τον ΑΔΜΗΕ με συνεχή τελεσίγραφα και με την απειλή της παύσης εργασιών από τον περασμένο Μάιο για την παράδοση του Full notice to proceed, με το οποίο ενεργοποιούνται όλες οι υποχρεώσεις που απορρέουν από το συμβόλαιο του 1,4 δισ. ευρώ στη γαλλική εταιρεία για την παραγωγή και πόντιση του υποβρύχιου καλωδίου.
Παράγοντες με γνώση, πάντως, των εξελίξεων εκτιμούν ότι με την παύση πληρωμών η Αθήνα επιδιώκει την ενεργότερη εμπλοκή για την ομαλή υλοποίηση των ερευνών της Γαλλίας ως χώρας άμεσου ενδιαφέροντος, λόγω του συμβολαίου της Nexans, αλλά και του Ισραήλ και των ΗΠΑ, λόγω του ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
