Η κεντροδεξιά αντιπολίτευση στη Γροιλανδία, το κόμμα Demokraatit, κέρδισε στις χθεσινές βουλευτικές εκλογές, στις οποίες κυριάρχησε η επιθυμία του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ οι ΗΠΑ να αποκτήσουν τον έλεγχο του αρκτικού νησιού.
Το Demokraatit, που τάσσεται υπέρ μιας αργής προσέγγισης προς την ανεξαρτησία της Γροιλανδίας, συγκέντρωσε το 29,9% των ψήφων, σημειώνοντας άνοδο σε σχέση με το 9,1% το 2021, και βρέθηκε μπροστά από το κόμμα Naleraq (24,5%) που επιθυμεί να προχωρήσει με γοργά βήματα η διαδικασία για την ανεξαρτησία του νησιού.
Από τον Ιανουάριο, όταν επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ έχει δεσμευθεί ότι η Γροιλανδία θα γίνει μέρος των ΗΠΑ, λέγοντας ότι είναι κρίσιμης σημασίας για τα αμερικανικά συμφέροντα, μια ιδέα που απορρίπτουν οι περισσότεροι Γροιλανδοί.
Το τεράστιο νησί, που έχει μόλις 57.000 κατοίκους, έχει βρεθεί στο επίκεντρο μιας γεωπολιτικής κούρσας για τον έλεγχο της Αρκτικής, μιας περιοχής πλούσιας σε φυσικούς πόρους οι οποίοι γίνονται ολοένα και περισσότερο προσβάσιμοι καθώς λιώνουν οι πάγοι. Τόσο η Κίνα όσο και η Ρωσία έχουν εντείνει τις στρατιωτικές τους δραστηριότητες στην περιοχή.
«Οι άνθρωποι θέλουν αλλαγή (…) Θέλουμε περισσότερες επιχειρήσεις για να χρηματοδοτούν την ευημερία μας», δήλωσε ο Γενς- Φρέντερικ Νίλσεν, επικεφαλής του Demokraatit και πρώην υπουργός Βιομηχανίας και Ορυκτών.
«Δεν θέλουμε ανεξαρτησία αύριο, αλλά θέλουμε να θέσουμε καλά θεμέλια» προς την κατεύθυνση αυτή, πρόσθεσε μιλώντας σε δημοσιογράφους από το Νουούκ.
Τώρα ο Νίλσεν θα πρέπει να συνομιλήσει με άλλα κόμματα προκειμένου να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού.
Το κυβερνών κόμμα Inuit Ataqatigiit και ο εταίρος του Siumit συγκέντρωσαν μαζί το 36% των ψήφων, έναντι του 66,1% που είχαν συγκεντρώσει το 2021.
«Σεβόμαστε το αποτέλεσμα των εκλογών», δήλωσε ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Γροιλανδίας Μούτε Έγκεντε σε ανάρτησή του στο Facebook, ενώ πρόσθεσε ότι είναι ανοικτός σε προτάσεις στις επικείμενες συνομιλίες για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού.
Η Γροιλανδία είναι πρώην αποικία της Δανίας στην οποία ανήκει από το 1953. Το 1979 κέρδισε κάποια αυτονομία και τότε έγιναν οι πρώτες βουλευτικές εκλογές στο νησί, όμως η Κοπεγχάγη εξακολουθεί να ορίζει την εξωτερική πολιτική, την άμυνα και τη νομισματική πολιτική της Γροιλανδίας, προσφέροντας της περίπου ένα δισεκ. δολάρια ετησίως.
Το 2009 η Γροιλανδία κέρδισε το δικαίωμα να κηρύξει πλήρη ανεξαρτησία έπειτα από δημοψήφισμα, όμως δεν το έχει πράξει καθώς ανησυχεί ότι το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της θα υποχωρήσει χωρίς τη στήριξη της Δανίας.
Το έντονο ενδιαφέρον του Τραμπ έχει προκαλέσει αναταράξεις στο νησί και, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη περηφάνια των αυτοχθόνων για τον πολιτισμό τους, έχει φέρει στο προσκήνιο το ζήτημα της ανεξαρτησίας.
Στο τελικό τους ντιμπέιτ στον κρατικό τηλεοπτικό σταθμό της Γροιλανδίας KNR αργά τη Δευτέρα, οι επικεφαλής των πέντε κομμάτων που εκπροσωπούνται στο κοινοβούλιο δήλωσαν ομόφωνα ότι δεν εμπιστεύονται τον Τραμπ.
«Προσπαθεί να μας επηρεάσει. Μπορώ να κατανοήσω αν οι πολίτες νιώθουν ανασφάλεια», δήλωσε ο Έρικ Γένσεν επικεφαλής του Siumut.
Ο Έγκεντε έχει υπογραμμίσει ότι το νησί δεν είναι προς πώληση και έχει ταχθεί υπέρ του σχηματισμού κυβέρνησης με τη συμμετοχή πολλών κομμάτων προκειμένου να μπορέσει να αντισταθεί στις εξωτερικές πιέσεις.
Εξάλλου σε συνέντευξη που παραχώρησε τη Δευτέρα στον δανέζικο τηλεοπτικό σταθμό DR απέρριψε την πρόταση του Αμερικανού προέδρου, χαρακτηρίζοντάς τη ασεβή, ενώ εξέφρασε την προθυμία του να συνεργαστεί με άλλες χώρες.
Δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο βρήκε ότι η πλειοψηφία των κατοίκων της Γροιλανδίας στηρίζουν την ανεξαρτησία, αλλά είναι διχασμένοι για το χρονοδιάγραμμα προς αυτή.
Το νησί έχει σημαντικούς φυσικούς πόρους, περιλαμβανομένων κρίσιμων μετάλλων όπως σπάνιες γαίες. Ωστόσο λόγω των ανησυχιών για το περιβάλλον η εξόρυξή τους μέχρι στιγμής προχωρά με αργούς ρυθμούς.
Και τα έξι μεγάλα κόμματα της Γροιλανδίας τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας του νησιού, αλλά διαφωνούν για τον τρόπο με τον οποίο θα επιτευχθεί αυτή.
Οι εθνικιστές του Naleraq, του κόμματος που τάσσεται υπέρ της γρήγορης ανεξαρτησίας της Γροιλανδίας, ενισχύθηκε πολύ σε αυτές τις εκλογές, ενισχυμένο από το αμερικανικό ενδιαφέρον και τις νέες καταγγελίες για την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων του νησιού από τη Δανία.
Το κόμμα αυτό εκτιμά ότι, χάρη στην προσοχή που κέρδισε η Γροιλανδία λόγω του ενδιαφέροντος των ΗΠΑ, έχει ενισχυθεί η θέση της σε τυχόν διαπραγματεύσεις με τη Δανία για την ανεξαρτησία της και σκοπεύει να φέρει προς ψήφιση μια συμφωνία με τη Κοπεγχάγη πριν από τις επόμενες βουλευτικές εκλογές, σε τέσσερα χρόνια.
