Να εξιστορήσουμε λίγο, μιας και τώρα μπορούμε να έχουμε μια πιο ολική θεώρηση, την παράδοξη -κατά την εκτίμηση μας- υπόθεση που απασχόλησε τα ελληνικά ΜΜΕ και τη δημόσια σφαίρα πριν λίγες μέρες. Στις 30 Αυγούστου λοιπόν η LANDCOM, το Νατοϊκό Στρατηγείο Χερσαίων Δυνάμεων που εδρεύει στη Σμύρνη, στο λογαριασμό του στο Twitter, ανεβάζει το παρακάτω συγχαρητήριο μήνυμα για την Τουρκία, που γιόρταζε τη «Μέρα Νίκης και Μέρα των Ενόπλων Δυνάμεων».
Τι λέει το μήνυμα; «Σήμερα είναι η 100η επέτειος από την ανεξαρτησία της Τουρκίας. Συμμετέχουμε με τους Τούρκους συμμάχους μας σε όλο το ΝΑΤΟ και πέραν αυτού για να γιορτάσουμε τη Νίκη τους και την Ημέρα των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων». Στην Ελλάδα μόλις μαθαίνεται το όλο θέμα, και πρωτίστως από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ξεσπά ταραχή, για το πως τολμά το ΝΑΤΟ να συγχαίρει την Τουρκία. Μιας και η Άγκυρα γιορτάζει αυτή την ημερομηνία τη νίκη της επί των ελληνικών δυνάμεων κατά τη Μικρασιατική καταστροφή, και συγκεκριμένα στην έσχατη μάχη, του Τουμλού Μπουνάρ, που έληξε στις 30 Αυγούστου 1922.
Το παράδοξο; Πως το μήνυμα αυτό, είναι το τυπικό, ένα από τα δεκάδες που οι υπηρεσίες του ΝΑΤΟ εκδίδουν κάθε χρόνο, συγχαίροντας κάθε κράτος-μέλος για τις εθνικές επετείους του. Ναι, ως Έλληνες μας πονά ιδιαίτερα που μια τουρκική εθνική επέτειος είναι μια δική μας ήττα. Η αλήθεια όμως είναι πως η σύγχρονη Ελλάδα και η σύγχρονη Τουρκία έχουν δομηθεί μέσα από τις μεταξύ τους πολεμικές αντιπαραθέσεις. Με εκατέρωθεν νίκες και ήττες. Και διαλέγουν να γιορτάσουν κάποιες από αυτές. Οπότε το να συγχαίρουν οι σύμμαχοι μας, δεν αποτελεί ούτε «πρόκληση» ούτε ότι «παίρνουν μέρος» υπέρ του ενός ή του άλλου.
Τι ακολούθησε όμως είναι το έως και αμήχανο. Μετά τον σάλο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στα ΜΜΕ, το Ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών κάνει διάβημα διαμαρτυρίας στο ΝΑΤΟ, μέσω του εκεί μονίμου αντιπροσώπου μας, γιατί η ανάρτηση στο Twitter είναι «πέρα από άτοπη και απαράδεκτη». Ταυτόχρονα ανάλογη διαμαρτυρία έκανε και η ελληνική στρατιωτική αντιπροσωπεία στο Ανώτατο Στρατηγείο του ΝΑΤΟ, στο οποίο υπάγεται η Διοίκηση Χερσαίων Δυνάμεων.
Έτσι, μετά τον θόρυβο το περίφημο Tweet «κατεβαίνει», η Ελλάδα σχεδόν γιορτάζει ότι «πετύχαμε διπλωματική νίκη» (γράψαμε και εμείς σχετικά) και η Τουρκία με τη σειρά της, εκδίδει διαμαρτυρία ότι «είναι απαράδεκτο να σβήνεται ένα tweet της LANDCOM που γιόρταζε την εθνική μας μέρα…μετά από την αβάσιμη διαμαρτυρία μας χώρας (σ.σ. η Ελλάδα δηλαδή) που δεν διστάζει να σαμποτάρει ακόμη και Νατοϊκές επιχειρήσεις, «κλειδώνοντας» τα αεροσκάφη μας με τα ραντάρ της». Ότι λαλεί του Λωλοστεφανή δηλαδή από τουρκικής πλευράς.
Μόνο που όλα τα παραπάνω είναι χωρίς περιεχόμενο. Γιατί το επίμαχο tweet της LANDCOM κατέβηκε, μόνο που… ανέβηκε άλλο παρεμφερές, δυο μέρες μετά, την 1η Σεπτεμβρίου!
On Tuesday, LANDCOM congratulated our Ally Türkiye on the occasion of their Armed Forces Day. We are thankful to have Türkiye as our host nation. And we thank all thirty Allies for their contributions to our Alliance. We are stronger together.#WeAreNATO pic.twitter.com/P8ooI3MpFQ
— NATO Allied Land Command (@LANDCMD) September 1, 2022
Τι γράφει το νέο; Πως «την Τρίτη (30 Αυγούστου) η LANDCOM συνεχάρη τους Τούρκους συμμάχους μας για την επέτειο της Ημέρας των Ενόπλων τους Δυνάμεων. Είμαστε ευγνώμονες να έχουμε την Τουρκία ως οικοδεσπότη μας. Και ευχαριστούμε και τους 30 συμμάχους μας για την συνεισφορά τους στην Συμμαχία μας. Μαζί είμαστε δυνατότεροι». Το κείμενο αυτό, που είναι στην πράξη πάλι ένα συγχαρητήριο μήνυμα στην Τουρκία, διαφορετικής βέβαια διατύπωσης, συνοδεύεται όπως βλέπουμε και από μια στάνταρ φωτό «εναγκαλισμού» τουρκικής και νατοϊκής σημαίας. Στην πράξη δηλαδή το Νατοϊκό Στρατηγείο έστειλε ένα συγχαρητήριο μήνυμα, είδε την ελληνική αντίδραση και το κατέβασε γιατί δεν ήθελε να δημιουργηθεί διπλωματικό θέμα, ακολούθησε η τουρκική αντίδραση, οπότε ξανανέβασε κάτι παρόμοιο να ικανοποιηθεί και η Τουρκία! Καντρίλιες στα όρια της αστειότητας…
Μήπως η Ελλάδα διαμαρτυρήθηκε για το δεύτερο tweet; Όχι. Και φοβόμαστε πως και η αρχική μας αντίδραση ήταν περισσότερο σπασμωδική, ώστε να φανεί ότι «κάτι κάνουμε» μιας και είχε ξεσπάσει εγχώριο κύμα κατακραυγής. Μια αντίδραση δηλαδή χωρίς βάθος. Γιατί η ουσία δεν είναι να αναλωνόμαστε στο κυνήγι tweets που μοιράζει το ΝΑΤΟ εδώ και εκεί στα μέλη της Συμμαχίας. Η ουσία των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι οι διαρκείς απειλές που δεχόμαστε από την Άγκυρα, τελευταία σε εξωφρενικούς τόνους και διατυπώσεις, ο τουρκικός αναθεωρητισμός, η τουρκική επιθετική πολεμική διάταξη, η απειλή πολέμου για τα 12 μίλια, οι παραβάσεις, παραβιάσεις και υπερπτήσεις, και τόσα ακόμη. Και δεν έχει λογική μέσα σε όλο αυτό τον ορυμαγδό, η εξωτερική μας πολιτική να «καίει» πολιτικό κεφάλαιο (έστω και μικρό) για να διαμαρτύρεται για tweet «επετείων». Υπάρχουν πολύ πιο σοβαρότερα κείμενα και επίσημες δηλώσεις που πρέπει να μας απασχολούν.
Την ίδια μέρα (30η Αυγούστου 2022), η Αμερικανική Διοίκηση Ευρώπης (μια κορυφαία στρατιωτική διοίκηση των ΗΠΑ) συγχαίρει την Τουρκία. Γιατί δεν διαμαρτυρηθήκαμε στην Ουάσιγκτον;
Today, Turkey celebrates Victory Day, or Turkish Armed Forces Day! As a @NATO Ally that hosts U.S. service members, we salute Turkey's continued commitment to Allied unity and strengthening collective defense in both the Black Sea and Mediterranean regions. #WeAreNATO @tcsavunma pic.twitter.com/DK7URRA5qp
— U.S. European Command (@US_EUCOM) August 30, 2022
Να το δούμε και σε βάθος χρόνου; Όταν πέρυσι, πάλι το Νατοϊκό Στρατηγείο Χερσαίων Δυνάμεων είχε συγχαρεί την Τουρκία, στις 30 Αυγούστου (του 2021), πάλι για την «Ημέρα Νίκης και Ημέρα Ενόπλων Δυνάμεων», γιατί δεν υπήρξε ελληνική αντίδραση; Μήπως το tweet εκείνο μας στεναχωρούσε λιγότερο; Ή γιατί κάνοντας σημειολογική ανάλυση της διατύπωσης θεωρούμε ότι ήταν κάπως ηπιότερο;
ZAFER BAYRAMINIZ KUTLU OLSUN! 🇹🇷
LANDCOM wishes a happy Victory and Turkish Armed Forces Day to our 🇹🇷 Turkish Allies.
In this very special day, we would like to express our gratitude our ally Turkey for their hospitality to host us here at #LANDCOM @SHAPE_NATO @tcsavunma pic.twitter.com/s1MTtpsTFG
— NATO Allied Land Command (@LANDCMD) August 30, 2021
Άλλο παράδειγμα; Το 2020, ακριβώς τις μέρες που γινόταν στο Αιγαίο η γνωστή κινητοποίηση του Τουρκικού Στόλου, η προκλητική «παρέλαση» του ερευνητικού σκάφους Ορούτς Ρέις, το πέρασμα του ανοιχτά της Ρόδου, με την ένταση στο Αιγαίο στο κατακόρυφο, με την Ελλάδα να διαμαρτύρεται διεθνώς και με το δικίο της, στις 30 Αυγούστου τότε, πάλι το Νατοικό Στρατηγείο Χερσαίων Δυνάμεων τι έκανε στο Twitter; Δεν χρειάζονται μαντικές ιδιότητες: φυσικά τιμούσε την Τουρκία για την εθνική της εορτή και έβαζε και φωτογραφίες από την συμμετοχή αξιωματικών στους εορτασμούς.
#LANDCOM joined out hosts in celebration of Victory and Turkish Armed Forces Day. LANDCOM Deputy Commander 🇬🇧 LGEN Cripwell and Chief of Staff 🇹🇷 MGEN Tokel joined the wreath laying ceremony held by the Governorate of Izmir near the Atatürk Statue.#30AgustosZaferBayrami pic.twitter.com/9GkSZarejk
— NATO Allied Land Command (@LANDCMD) August 30, 2020
Να πούμε κάτι ακόμη. Ακόμη και το που κατέβασε το περίφημο tweet το Νατοϊκό Στρατηγείο (για να το ξανανεβάσει…) πιστεύει κανείς πως αυτό έχει αξία; Σηματοδοτεί κάτι; Νομίζουμε πως, τυπικά πάντα, δεν μετείχαν αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ στις εορταστικές εκδηλώσεις της Τουρκίας για την εθνική τους μέρα; Δεν εστάλησαν τηλεγραφήματα, δεν έγιναν χειραψίες, κοκτέιλ, παράτες; Φυσικά και έγιναν και γίνονται σε κάθε αντίστοιχη περίπτωση. Και ακριβώς γιατί είναι τυπικά, βαρετά, γραφειοκρατικά, δεν έχουν ειδική αξία. Και άρα δεν έχει αξία να ασχολείται η ελληνική διπλωματία και η στρατιωτική μας διπλωματία (που τελευταία διαφημίζεται) με τέτοιες γραφειοκρατίες. Αντίθετα όλοι οφείλουν -και διαχρονικά- να διαχωρίσουν το πραγματικά σημαντικό και να εστιάσουν εκεί. Και όχι να φαινόμαστε διεθνώς εδώ και δεκαετίες ως «παραπονούμενοι», κάθε φορά που κάποια χώρα ή διεθνής οργανισμός «τολμά» να έχει διπλωματικές σχέσεις και επαφές με την Άγκυρα. Προκαλώντας σπάνια αντιδράσεις, ενώ συνήθως μας αντιμετωπίζουν με ανία και αδιαφορία.
Η ήπια -διπλωματική, πολιτισμική, οικονομική- ισχύς χτίζεται πάνω σε σχέσεις συνάφειας και κοινού συμφέροντος και διαρκών διαπραγματεύσεων, επαφών και αμοιβαίων συναλλαγών. Η σκληρή -στρατιωτική- ισχύς χτίζεται πάνω σε ισχυρές ένοπλες δυνάμεις και ανάλογα δόγματα δράσης. Αλλά μάλλον κάτι δεν χτίζεται με το να ασχολούμαστε με την καταδίωξη και γλωσσολογική ανάλυση των tweet κάποιου υπαλλήλου στο ΝΑΤΟ, που έχει μπροστά του μια λίστα με τις επετείους κάθε χώρας και κοιτά το ημερολόγιο «τι στέλνουμε σήμερα».
