Γιατί το google βγάζει εικόνες του Τραμπ όταν ψάχνεις για «ηλίθιος»;

Ο γενικός διευθυντής της Google κ. Sundar Pichai είχε κληθεί πριν λίγες μέρες να καταθέσει ενώπιον της αμερικανικής Επιτροπής Δικαιοσύνης του Κογκρέσου. Αντικείμενα της κατάθεσής του ήταν η ιδιωτικότητα, οι ανταγωνιστικές πρακτικές και η κινεζική λογοκρισία. Όμως ήταν και… κάτι άλλο.
Στην αρχή της ακρόασης, ρεπουμπλικανοί εκπρόσωποι φαινόταν να είναι ιδιαίτερα απασχολημένοι να εκβιάσουν συγκεκριμένες απαντήσεις από τον τεχνοκράτη της Google σχετικά με τα αποτελέσματα που επιστρέφει η δημοφιλής μηχανή αναζήτησης.
Οι ερωτήσεις που του υπέβαλαν πάντως δείχνουν αν μη τι άλλο έλλειψη ακόμα και στοιχειώδους κατανόησης βασικών αρχών πληροφορικής.
Κυρίως τους απασχολούσε ότι αναζητήσεις για συντηρητικά θέματα παρέπεμπαν σε αρθρογραφία με αρνητική προδιάθεση, πράγμα που θεωρούσαν ότι δεν ήταν τυχαίο αλλά αποτέλεσμα ανθρώπινης επέμβασης στα αποτελέσματα που προβάλλει πρώτα η Google.
H Pichai έιχε έρθει σε εμφανώς δύσκολη θέση μην ξέροντας αν έπρεπε να κλάψει ή να γελάσει προσπαθώντας να εξηγήσει πώς τα αποτελέσματα αναζήτησης δεν είναι το προϊόν της άμεσης ανθρώπινης παρέμβασης, αλλά παραγωγή αλγορίθμων που λαμβάνουν υπόψη εκατοντάδες παράγοντες. Το αποκορύφωμα όμως ήταν όταν η δημοκρατική αντιπρόσωπος Zoe Lofgren της Καλιφόρνια έκανε επί τόπου μία έρευνα στο google εν μέσω της ακρόασης.
«Χειραγώγηση των αποτελεσμάτων αναζήτησης – νομίζω ότι είναι σημαντικό να μιλήσουμε για το πώς λειτουργεί η αναζήτηση. Αυτή τη στιγμή, αν γκουγκλάρεις τη λέξη «ηλίθιος», στις εικόνες εμφανίζεται πρώτη μια εικόνα του Ντόναλντ Τραμπ. Το έκανα μόλις τώρα».

Αυτό που συνέβαινε βέβαια δεν ήταν ότι η ίδια η μηχανή αναζήτησης είχε προγραμματιστεί να θεωρεί τον Αμερικανό πρόεδρο ως ηλίθιο, αλλά αυτά ήταν οι λέξεις κλειδιά που έκαναν μαζικά αναζήτηση η πλειοψηφία των χρηστών της μηχανής.
Η συγκεκριμένη μαζικότητα δεν είναι πάντα αυθόρμητη, αλλά αν πρόκειται για μη δημοφιλείς προσωπικότητες, μπορεί να συντονιστεί από τους χρήστες προκειμένου τεχνητά να ανεβάσουν ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα αναζήτησης πιο ψηλά στις θέσεις της μηχανής.
Κάτι παρόμοιο είχε συμβεί παλαιότερα με τον Μπιλ Κλίντον, εικόνα του οποίου εμφανιζόταν κάτι από τα αποτελέσματα της αναζήτησης για «βιαστής» αλλά και την Μισέλ Ομπάμα, που κάτω από το όνομά της εμφανιζόταν η εικόνα μίας μαϊμούς.
Ο Pichai προσπάθησε να διασαφηνίσει τη διαδικασία και να εξηγήσει πώς ακριβώς δουλεύει η μηχανή αναζήτησης, αλλά ήταν φανερό ότι κανένας από τους πολιτικούς που είχε απέναντί του δεν πείστηκε.