Οι επικεφαλής της ΕΕ και του ΝΑΤΟ δεσμεύτηκαν ότι θα ενισχύσουν τη συνεργασία τους απέναντι στις «υβριδικές» απειλές, με την ευκαιρία της επίσκεψής τους στη Λιθουανία, η οποία επικεντρώθηκε κυρίως στη μεταναστευτική κρίση από τη Λευκορωσία και την ενίσχυση της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας κοντά στην Ουκρανία.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ κάλεσε για άλλη μια φορά τη Ρωσία να «αποκλιμακώσει» την κρίση στα σύνορα με την Ουκρανία και προειδοποίησε για «το κόστος και τις συνέπειες» που θα έχει μια προσφυγή στη βία εκ μέρους της.
Η επίσκεψη του Στόλτενμπεργκ και της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη Λιθουανία γίνεται πριν από την προγραμματισμένη για την Τρίτη και την Τετάρτη σύνοδο, στη γειτονική Λετονία, των υπουργών Εξωτερικών των χωρών μελών του ΝΑΤΟ. Στη σύνοδο αυτή θα μετάσχει και ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν, για να εκφράσει τις ανησυχίες του για την κατάσταση στα ρωσοουκρανικά σύνορα.
Οι Στόλτενμπεργκ και φον ντερ Λάιεν κατηγόρησαν και οι δύο τη Λευκορωσία ότι ενορχήστρωσε τη μεταναστευτική κρίση, κάτι που το Μινσκ διαψεύδει. Χιλιάδες άνθρωποι, οι περισσότεροι από χώρες της Μέσης Ανατολής, πέρασαν ή προσπάθησαν να περάσουν τους τελευταίους μήνες από τη Λευκορωσία σε χώρες της ΕΕ, κυρίως στη Λετονία, τη Λιθουανία και την Πολωνία.
«Για να αντιδράσουμε σε τέτοια γεγονότα, είναι σημαντικό η ΕΕ και το ΝΑΤΟ να εργάζονται χέρι με χέρι», είπε η φον ντερ Λάιεν στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον Στόλτενμπεργκ και τη λιθουανική ηγεσία.
«Συζητήσαμε τρόπους με τους οποίους μπορούμε να ενισχύσουμε το κοινό μας έργο, κυρίως μέσω μιας νέας κοινής διακήρυξης, επειδή είμαστε πιο ισχυροί και πιο ασφαλείς όταν δουλεύουμε μαζί», είπε από την πλευρά του ο Στόλτενμπεργκ.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι η ΕΕ αποφάσισε να τριπλασιάσει, φτάνοντας τα 200 εκατομμύρια ευρώ, τους πόρους που προορίζονται για τη διαχείριση των συνόρων στη Λετονία, τη Λιθουανία και την Πολωνία για φέτος και το 2022. Διευκρίνισε ότι το ποσό αυτό θα δοθεί για οχήματα περιπολίας και για την ηλεκτρονική παρακολούθηση των συνόρων, με τη χρήση και μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
«Αν η κατάσταση, όσον αφορά την ασφάλεια, επιδεινωθεί περαιτέρω, δεν αποκλείουμε την πιθανότητα να έχουμε διαβουλεύσεις με βάση το άρθρο 4 του ΝΑΤΟ», προειδοποίησε ο Λιθουανός πρόεδρος Γκιτάνας Ναουσέντα, αναφερόμενος στην κατάσταση στη μεθόριο με τη Λευκορωσία.
Η Πολωνία έχει επίσης προειδοποιήσει ότι μπορεί να επικαλεστεί το άρθρο αυτό.
Για τον Στόλτενμπεργκ, η «ασυνήθιστη» ενίσχυση των ρωσικών δυνάμεων, με άρματα, πυροβόλα, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και χιλιάδες στρατιώτες κοντά στα ουκρανικά σύνορα είναι «πολύ ανησυχητική για πολλούς λόγους» και ιδίως «επειδή δεν προκλήθηκε και δεν εξηγείται». «Το μήνυμα προς τη Ρωσία είναι ότι πρέπει να προχωρήσει στην αποκλιμάκωση, να μειώσει τις εντάσεις και να επιδείξει διαφάνεια», συνέχισε, προσθέτοντας ότι αν η Μόσχα «αποφασίσει να προσφύγει στη βία, ασφαλώς θα υπάρξουν συνέπειες».