Στην κυριολεξία έχει… ξεφύγει η τουρκική απαίτηση για ανταλλάγματα ώστε να εγκρίνει την είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Σήμερα ο Πρόεδρος της Τουρκίας έκανε ένα απίθανο γεωπολιτικό ακροβατισμό, ζητώντας να ξεμπλοκάρει η είσοδος της χώρας του στην Ευρωπαική Ένωση (με την ενταξιακή πορεία να έχει παγώσει εδώ και χρόνια), ώστε να επιτρέψει ο ίδιος την ένταξη Σουηδίας στο ΝΑΤΟ!
Το παραπάνω είναι προφανές πως κινείται πέρα από το παράλογο, καθώς ζητά ανταλλάγματα από ένα υπερεθνικό οργανισμό (την Ε.Ε.) για να παρέχει κάτι σε άλλο υπερεθνικό οργανισμό (το ΝΑΤΟ), που ναι μεν πολλά μέλη είναι κοινά και στους δύο, αλλά με τελείως διαφορετικές στοχεύσεις και σκοπιμότητες σε καθένα, αλλά και με τελείως διαφορετικούς μηχανισμούς λειτουργίας και διοίκησης. Επίσης, ένα ξεπάγωμα της τουρκικής πορείας προς την Ε.Ε. ακόμα και να γίνει, δεν είναι ούτε στιγμιαίο ούτε αυτόματο. Είναι μια πολύχρονη διαδικασία όπου η Τουρκία πρέπει να ικανοποιήσει το «ευρωπαϊκό κεκτημένο», δηλαδή να προσαρμόσει την νομοθεσία της σε εκείνη της Ένωσης, για το οποίο η ίδια η Άγκυρα έχει σοβαρές αντιστάσεις!
Αν μπορούμε να βγάλουμε νόημα από αυτή την τελευταία τουρκική απαίτηση, ίσως είναι η έμμεση επίκληση προς την Ε.Ε. να παρέχει κάποιο νέο χρηματοδοτικό μηχανισμό προς την Τουρκία, ως μια «προενταξιακή διαδικασία». Αλλά και αυτό πρέπει να λάβει έγκριση από τη μεγάλη πλειοψηφία της Ένωσης, κάτι που δεν είναι καθόλου δεδομένο.
Από πλευράς ΗΠΑ πάντως με τη δήλωση Μπάιντεν που κατά κάποιο τρόπο «ισοσκέλισε» τις ελληνικές απαιτήσεις για παροχή εξοπλισμών με τις τουρκικές, αυτό δεν είναι κατ’ ανάγκη εις βάρος μας. Η καθυστέρηση έγκρισης της πώλησης των F-35 στην Ελλάδα για μερικούς μήνες μέχρι να βρει λύση η ένταξη της Σουηδίας -που είναι το κύριο ζήτημα για την Συμμαχία και την Ουάσιγκτον σήμερα- δεν είναι για εμάς ουσιωδώς επιβαρυντική.
Ουσιαστικά ο Μπάιντεν άνοιξε τα χαρτιά του προς την Άγκυρα λέγοντας της πως «θα εγκρίνω την πώληση F-16 σε εσάς και των F-35 στην Ελλάδα, εφόσον πείτε το ‘ναι’ για τη Σουηδία». Μια εξέλιξη που έτσι κι αλλιώς ήταν η πιθανότερη. Το ζήτημα είναι πως η Τουρκία βλέπει πως μια τέτοια επίλυση δεν είναι ιδανική, καθώς μπορεί το Κογκρέσο των ΗΠΑ να βάλει την απειλούμενη «ρήτρα χρήσης» στην πώληση των F-16, που να περιορίζει την αξιοποίηση τους κατά της Ελλάδας. Άρα να διατηρείται μια διαχρονική δέσμευση και απειλή κυρώσεων εις βάρος της.
Στις επόμενες μέρες είναι σίγουρο ότι θα έχουμε αρκετές εξελίξεις, αλλά τα διαδοχικά αυτά αιτήματα της Τουρκίας, το μόνο που δείχνουν είναι μια χονδροειδή διπλωματία που παράγει ακόμη περισσότερη απόσταση από το δυτικό «πυρήνα».
