Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΕΘΑ, σχετικά με τα δημοσιεύματα για τα Μνημόνια που κατατέθηκαν στη Βουλή για την τοποθέτηση Προσωπικού Άμυνας της Ελληνικής Δημοκρατίας στη Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ και την απόσπαση/ τοποθέτηση ελληνικού Προσωπικού Άμυνας σε Μονάδες της USAREUR (των Αμερικάνικων Δυνάμεων στην Ευρώπη), διευκρινίζονται τα εξής:
- Τα Μνημόνια προωθούν απολύτως το εθνικό συμφέρον και γίνονται με πρωτοβουλία της ελληνικής πλευράς. Συμβάλλουν στην εδραίωση της στρατηγικής αμυντικής εταιρικής σχέσης Ελλάδος – ΗΠΑ και στην εμπέδωση διεθνώς του ρόλου της χώρας μας ως παράγοντα ειρήνης και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή.
- Προβλέπεται η δυνατότητα τοποθέτησης δύο Ελλήνων Στρατιωτικών σε θέσεις της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ, όπως και η δυνατότητα τοποθέτησης/ απόσπασης τριών Ελλήνων Στρατιωτικών σε Μονάδες της USAREUR (των Αμερικάνικων Δυνάμεων στην Ευρώπη). Στόχος η απόκτηση πολύτιμης εμπειρίας στα αντίστοιχα Επιτελεία, όπως και απαραίτητης τεχνογνωσίας για τη μεταρρύθμιση των Ενόπλων Δυνάμεων στη χώρα μας, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του 21ου αιώνα.
- Πρόκειται για άσκηση μονομερούς δικαιώματος της Ελλάδας, καθώς η τοποθέτησή τους γίνεται σε μη αμοιβαία βάση και οι ΗΠΑ δεν αποκτούν αξίωση τοποθέτησης ανάλογου προσωπικού στις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας μας.
- Η διαδικασία συνομολόγησης ξεκίνησε, αναφορικά με τη Συμφωνία τοποθέτησης δύο Ελλήνων Στρατιωτικών σε θέσεις στη Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ το 2019, ενώ για την τοποθέτηση/απόσπαση τριών Ελλήνων Στρατιωτικών σε Μονάδες της USAREUR (των Αμερικάνικων Δυνάμεων στην Ευρώπη) ξεκίνησε το 2015, επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ. Και η δεύτερη Συμφωνία κρίθηκε εθνικά συμφέρουσα από την παρούσα Κυβέρνηση και συνεχίσθηκε η διαδικασία για την ολοκλήρωσή της.
- Ουδέν θέμα συμμετοχής Ελλήνων Αξιωματικών σε στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ ή «σε εμπλοκή στον πόλεμο στην Ουκρανία» υπάρχει, όπως προκύπτει τόσο από τον χρόνο εκκίνησης των συνομιλιών με τις ΗΠΑ (2015 και 2019 αντίστοιχα), αλλά και από τις ρητές διασφαλίσεις που υπάρχουν. Στα άρθρα 3.5 και 3.6 και των δύο Μνημονίων αναφέρεται ρητά ότι το τοποθετούμενο προσωπικό δεν θα συμμετέχει σε ασκήσεις, πολιτικο-στρατιωτικές δράσεις καθώς και σε υπηρεσιακές τοποθετήσεις.
Επίσης ο υφυπουργός Άμυνας κ. Ιωάννης Κεφαλογιάννης είπε στη Βουλή χθες τα εξής σετικά:
Θα ήθελα στο σημείο αυτό, επειδή καλό είναι να βλέπουμε και τι κυρώνουμε ως κείμενα, να διαβάσω λίγο από αυτά τα οποία μέσα το ίδιο το κείμενο, ειδικά στο μνημόνιο που αφορά τη Διοίκηση Ειδικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ, αναφέρει ως περιγραφή θέσεων, επειδή ακούστηκε ότι θα συμμετέχουν σε επιχειρήσεις στο εξωτερικό ή στα πεδία των μαχών. Μια από τις θέσεις είναι εκπαιδευτής στην Ακαδημία Ανώτερου Μονίμου Προσωπικού Πολυκλαδικών Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων στη Φλόριντα των Ηνωμένων Πολιτειών. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι τέτοιου είδους θέσεις προφανώς και θα έχουν πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα για το προσωπικό το οποίο θα συμμετέχει και στη συνέχεια θα επιστρέψει στην πατρίδα, έχοντας αυτές τις εμπειρίες -όπως είπα προηγουμένως- από έναν από τους πιο προηγμένους, αν όχι τον πιο προηγμένο στρατό παγκοσμίως. Επίσης, θα ήθελα να υπενθυμίσω στην Εθνική Αντιπροσωπεία ότι το εθνικό συμφέρον και η εθνική ασφάλεια αποτελούν έννοιες αλληλένδετες που διακτινίζονται πέρα από τα στενά όρια της ελληνικής επικράτειας και της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας. Και βεβαίως αυτές οι έννοιες πρέπει να μεταφράζονται σε συνθήκες ικανές για την επίτευξη των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της αναβάθμισης του ρόλου και της επιρροής της χώρας μας και να αποτυπώνονται σε διμερείς ή πολυμερείς συμμαχίες στους διεθνείς οργανισμούς στους οποίους μετέχει, αλλά ακόμα και στην ευρύτερη περιοχή γειτνίασης της.
Θα ήθελα να θέσω υπόψη σας ότι, τα δύο υπό ψήφιση μνημόνια συνεργασίας, τα οποία συζητούμε -έχει αναφερθεί και από τον εισηγητή μας και από την κοινοβουλευτική εκπρόσωπο- είναι μια διαδικασία η οποία ξεκίνησε πολύ πριν. Δεν μιλάμε δηλαδή για την τωρινή συγκυρία -γιατί ακούστηκε αυτό στην επιτροπή αλλά και από κάποιους συναδέλφους στην ολομέλεια- ότι λόγω της Ουκρανίας φέρνουμε αυτά τα δύο μνημόνια. Για το μεν ένα μνημόνιο ξεκίνησε η διαδικασία του το 2019, όσον αφορά την τοποθέτηση στη Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ, ενώ για το δεύτερο μνημόνιο η όλη διαδικασία ξεκίνησε το 2015. Και μάλιστα ήδη από τις 23 Ιανουαρίου του 2018 τόσο το ΓΕΕΘΑ με τον τότε Αρχηγό κ. Αποστολάκη, όσο και το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας με Υπουργό τον κ. Καμμένο, όσο και το Υπουργείο Εξωτερικών με Υπουργό τον κ. Νίκο Κοτζιά, γνωμοδότησαν θετικά για τη σκοπιμότητα σύναψης της συγκεκριμένης συμφωνίας. Ο λόγος που υπήρξε βεβαίως η καθυστέρηση, όπως πολύ σωστά ειπώθηκε, είναι το κατά πόσο θα έπρεπε να μπει μέσα ο όρος της αμοιβαιότητας ή όχι. Και τουλάχιστον όσοι είμαστε νομικοί σε αυτή την Αίθουσα, ξέρουμε πολύ καλά ότι διαβάζοντας τη μη αμοιβαιότητα είναι ετεροβαρής έναντι του άλλου μέρους και όχι υπέρ υμών, έχοντας μέσα βεβαίως και το δυνητικό της σύμβασης. Αλλά να ξέρουμε και τι περιέχει μέσα το μνημόνιο το συγκεκριμένο.
Επιπρόσθετα, και τα δύο αυτά μνημόνια -όπως είπα και προηγουμένως- ακριβώς επειδή δεν υπάρχει ο όρος αμοιβαιότητας, στην ουσία αποτελούν έκφραση του μονομερούς δικαιώματος της χώρας μας στο κατά πόσο κάποιοι Έλληνες αξιωματικοί συγκεκριμένοι στον αριθμό -τρία και δύο δεν υπάρχει κάτι παραπάνω, εξάλλου αν δείτε και την Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους το λέει ρητώς μέσα- θα συμμετέχουν ή όχι στις συγκεκριμένες θέσεις που αναφέρονται σε αυτά τα δύο μνημόνια. Κοινώς, αν θέλει η πατρίδα μας να τους στείλει, τους στέλνει. Αν δεν θέλει, όχι. Επίσης -θα το αναφέρω και στη συνέχεια- οπότε θέλουμε, τερματίζουμε και αυτή τη συνεργασία. Είναι ρητός ο όρος μέσα σε μεταγενέστερο άρθρο. Επιπλέον, η πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής δεν αποκτά καμία αξίωση για τοποθέτηση ανάλογου προσωπικού στις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας. Και μάλιστα, όπως πολύ σωστά αναφέρθηκε, από την αρχή των συνομιλιών μεταξύ των δύο κρατών είχε τεθεί μετ’ επιτάσεως από πλευράς των ΗΠΑ να συμμετέχουν και δικοί τους αξιωματικοί αποσπασμένοι στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και με ένα σκεπτικό πολύ συγκεκριμένο. Και το ΓΕΕΘΑ τότε το απέρριψε και γι’ αυτό τον λόγο δεν υπάρχει και στο μνημόνιο.
Επιπλέον στα άρθρα 3.5 και 3.6 και των δύο μνημονίων αναφέρεται ρητά ότι το τοποθετούμενο προσωπικό δεν θα συμμετέχει σε ασκήσεις, πολιτικοστρατιωτικές δράσεις, καθώς και σε υπηρεσιακές τοποθετήσεις όπου πιθανολογεί ότι θα προκύψουν άμεσες εχθροπραξίες ή όπου έχει γίνει η έναρξη αυτών. Αναφέρεται ρητά μέσα από το κείμενο. Και μάλιστα συγκεκριμένα λέει ότι απαιτείται η έγγραφη εξουσιοδότηση και των δύο κρατών για την παρέκκλιση αυτής της αρχής. Και αυτό νομίζω αποτελεί μία επιπλέον δικλείδα ασφαλείας ότι η σύμπραξη σε επιχειρησιακό επίπεδο μεταξύ των δύο κρατών επ’ ουδενί τρόπο δεν συνεπάγεται τη συμμετοχή Ελλήνων αξιωματικών σε επιχειρήσεις αντιμετώπισης κρίσεων ή εχθροπραξιών. Εξάλλου –και αυτό δεν μπορούμε να το υπερβούμε με κανένα μνημόνιο και με καμία ψήφιση- για να συμμετάσχουν ελληνικές δυνάμεις σε επιχειρήσεις, απαιτείται απόφαση ΚΥΣΕΑ και όχι μια απλή υπογραφή ενός Υπουργού Εθνικής Άμυνας, για να το ξεκαθαρίσουμε και αυτό. Επομένως νομίζω ότι με αυτόν τον τρόπο σε καμία των περιπτώσεων τα συγκεκριμένα –το είπα και στην επιτροπή- μνημόνια δεν αποτελούν όχι την κερκόπορτα ούτε καν το πρώτο βήμα, με κανένα τρόπο, για συμμετοχή οποιουδήποτε Έλληνα αξιωματικού σε θέρετρα επιχειρήσεων.
Όπως είπα προηγουμένως, αναφερόμουν σε έναν πολύ συγκεκριμένο αριθμό αξιωματικών, οι οποίοι θα συμμετέχουν σε συγκεκριμένες θέσεις με βάση τα δύο μνημόνια. Στο ένα μνημόνιο μάλιστα περιγράφεται λεπτομερώς ποιες θα είναι οι θέσεις. Το δεύτερο είναι ανοικτό, γιατί υπάρχει μια δυνατότητα να συμμετέχουμε στις δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών που εδρεύουν στην Ευρώπη. Επαναλαμβάνω, στο δεύτερο μνημόνιο που αφορά την συμμετοχή Ελλήνων αξιωματικών σε θέσεις του αμερικανικού στρατού στην Ευρώπη είναι μια διαδικασία που ξεκίνησε το 2015 και στην ουσία ολοκληρώνεται σήμερα. Ο αριθμός των θέσεων για το δεύτερο αυτό μνημόνιο, οι ειδικότητες και οι βαθμοί θα αποτελέσουν βεβαίως αντικείμενο σκοπιμότητας ως περιεχόμενο της σχετικής προκήρυξης, η οποία υπόκειται στην αμοιβαία διακριτική ευχέρεια και των δύο μερών. Και σε κάθε περίπτωση ο αριθμός των θέσεων –επαναλαμβάνω ανώτερος κατά τον αριθμό τρία, δεν σημαίνει ότι θα πληρώσουμε και τις τρεις θέσεις στο δεύτερο μνημόνιο- περιορίζεται από την προκαλούμενη οικονομική επιβάρυνση η οποία αναφέρεται –είπα και προηγουμένως πού αναφέρεται- και στην Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Πρόκειται επομένως για μία οικονομική επιβάρυνση που ο προϋπολογισμός της αντιστοιχεί –θα το πω για άλλη μια φορά- σε μάξιμουμ αριθμό τριών στελεχών.
