Ιδιαίτερη βαρύτητα αποκτούν οι πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σύμφωνα με τις οποίες έχουν εντοπιστεί σαφείς χρονικές και γεωγραφικές συσχετίσεις μεταξύ κινεζικών δορυφορικών απεικονίσεων ουκρανικού εδάφους και ρωσικών πληγμάτων εναντίον κρίσιμων ενεργειακών υποδομών της χώρας.
Αν και το Κίεβο αποφεύγει να μιλήσει ευθέως για άμεση στρατιωτική συνεργασία Πεκίνου–Μόσχας, οι καταγγελίες εγείρουν ερωτήματα για τον ρόλο κινεζικών υπηρεσιών στον πόλεμο.
Σύμφωνα με ουκρανικές πηγές ασφαλείας, η ανάλυση των ρωσικών επιθέσεων δείχνει επαναλαμβανόμενη σύμπτωση μεταξύ πρόσφατης δορυφορικής συλλογής δεδομένων και επακόλουθων ακριβών πληγμάτων σε σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, υποσταθμούς και κρίσιμα σημεία του δικτύου μεταφοράς. Κεντρικό ρόλο φέρεται να διαδραματίζουν δεδομένα από δορυφόρους εξοπλισμένους με ραντάρ συνθετικής απεικόνισης (Synthetic Aperture Radar – SAR), τα οποία επιτρέπουν την παρατήρηση στόχων ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών και φωτισμού, ακόμη και τη νύχτα.
Η τεχνολογία SAR είναι εξαιρετικά πολύτιμη σε επιχειρησιακό επίπεδο, καθώς μπορεί να αποκαλύψει αλλαγές στη μορφολογία εγκαταστάσεων, την κατάσταση υποδομών μετά από πλήγματα, αλλά και τη λειτουργική τους ετοιμότητα. Τέτοιου είδους δεδομένα, εφόσον καταλήξουν σε στρατιωτικούς χρήστες, μπορούν να βελτιώσουν θεαματικά την αποτελεσματικότητα επιθέσεων ακριβείας, ιδιαίτερα κατά σταθερών στόχων υψηλής αξίας, όπως οι ενεργειακές υποδομές.
Η ουκρανική πλευρά τονίζει ότι τα επίμαχα δεδομένα δεν φαίνεται να προέρχονται από εμπορικές πηγές, αλλά από δορυφορικά συστήματα που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με κινεζικές υπηρεσίες. Αυτό δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκην ότι το Πεκίνο μεταβιβάζει επίσημα πληροφορίες στη ρωσική στρατιωτική διοίκηση, ωστόσο ενισχύει την εκτίμηση ότι η Ρωσία έχει πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας κινεζικά διαστημικά δεδομένα, είτε μέσω διακρατικών διαύλων είτε μέσω “γκρίζων” μηχανισμών συνεργασίας.
Από κινεζικής πλευράς, η επίσημη γραμμή παραμένει αυτή της ουδετερότητας, με το Πεκίνο να επιμένει ότι δεν εμπλέκεται στον πόλεμο και ότι οι διαστημικές του δραστηριότητες έχουν κυρίως πολιτικό και οικονομικό χαρακτήρα. Παρ’ όλα αυτά, η Κίνα και η Ρωσία διατηρούν εδώ και χρόνια στενή συνεργασία στον διαστημικό τομέα, συμπεριλαμβανομένων κοινών προγραμμάτων παρατήρησης της Γης και ανταλλαγής τεχνογνωσίας.
Σε επιχειρησιακό επίπεδο, εφόσον οι καταγγελίες του Κιέβου επιβεβαιωθούν, θα πρόκειται για μια σοβαρή εξέλιξη. Η παροχή ή έμμεση αξιοποίηση δορυφορικών δεδομένων για την υποστήριξη επιθέσεων κατά πολιτικών υποδομών συνιστά εμπλοκή σε πολεμικές επιχειρήσεις, ακόμη και αν αυτή πραγματοποιείται χωρίς την παρουσία κινεζικών δυνάμεων στο πεδίο. Φυσικά πρέπει να τονιστεί πως οι ΗΠΑ και χώρες της ΕΕ προσφέρουν δορυφορικά δεδομένα στην Ουκρανία από το πρώτο λεπτό της εισβολής.
Η υπόθεση παραμένει υπό διερεύνηση και αναμένεται να αποτελέσει αντικείμενο έντονης διπλωματικής αντιπαράθεσης, τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και στο πλαίσιο των σχέσεων Δύσης–Κίνας
