ΑΠΟΨΗ: Θα μπορούσε να γίνει η Λάρισα το νέο Incirlik;

 

H επίσκεψη την περασμένη εβδομάδα του Αμερικανού Πρέσβη Geoffrey Pyatt στην 110 ΠΜ μαζί με τον Έλληνα ΥΠΕΘΑ Πάνο Καμμένο σηματοδοτεί την επίσημη έναρξη των πτήσεων των αμερικανικών RQ-9 Reaper από ελληνικό έδαφος για πρώτη φορά. Το ολιγομελές αμερικανικό κλιμάκιο πετά με τα 2 RQ-9 σε δοκιμαστικές πτήσεις, αλλά σύντομα θα μπορέσουν να ξεκινήσουν και οι κανονικές επιχειρήσεις.
Η 110 ΠΜ παραχώρησε στους Αμερικανούς τις εγκαταστάσεις της “παλιάς” 346 Μοίρας, με τις τελευταίες να βρίσκονται σε σχετικά καλή κατάσταση. Μόλις ξεκινήσουν οι κανονικές επιχειρήσεις, αναμένονται να φτάσουν στην Λάρισα περισσότερα RQ-9, τα οποία θα μπουν σιγά-σιγά σε ένα κανονικό πρόγραμμα επιχειρήσεων.

Η επιλογή της Λάρισας δεν γνωρίζουμε ακριβώς με τι κριτήρια έγινε, αλλά η αλήθεια είναι πως πρόκειταi για μια εξαιρετική αεροπορική βάση, με πολλές υποδομές, ευρισκόμενη ακρίβως επάνω στον οδικό και σιδηροδρομικό ΠΑΘΕ της χώρας, με κοντινό μεγάλο λιμάνι (Βόλος), με μια ακόμη ιδιαιτερότητα. Είναι ουσιαστικά “άδεια”, καθώς εκεί βρίσκεται πλέον μόνο μια Μοίρα F-16C/D Block 52+. Η 110 ΠΜ παλαιότερα φιλοξενούσε πολλές περισσότερες Μοίρες Μαχητικών, και αυτός είναι ο λόγος που διαθέτει μεγάλο αριθμό shelters και προστατευμένων αποθηκών. Προφανώς αυτός είναι και ένας βασικός λόγος που προτάθηκε από ελληνικής, και έγινε αποδεκτή από αμερικανικής πλευράς.
Φυσικά υπάρχουν και πολλοί άλλοι λόγοι, όπως για παράδειγμα η ύπαρξη ακριβώς δίπλα ενός Νατοϊκού Στρατηγείου, αλλά και η ίδια η Πόλη της Λάρισας, μια από τις σημαντικότερες της Ελλάδας, με υποδομές και παροχές που δεν έχουν σε τίποτα να ζηλέψουν αυτές της Αθήνας. Η προστασία που προσφέρει δεν διαφέρει σε τίποτα από αυτή που έχουν όλες οι Αεροπορικές Βάσεις της ΠΑ, συνήθως συστήματα Skyguard, Stinger, Artemis-30 και Rheinmetall των 20mm.

Γενικά δεν προκαλεί εντύπωση τόσο η επιλογή της 110 ΠΜ και την Λάρισας, όσο η απόφαση της διεύρυνσης της συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και των ΗΠΑ. Αν και είμαστε πολλά χρόνια φίλοι και σύμμαχοι, εντούτοις δεν φημιζόμαστε για τα φιλοαμερικανικά μας αισθήματα. Οι παλιοί μας αναγνώστες θα θυμόνται τίτλους όπως “με νταούλια και βιολιά διώχνουν τα AWACS μακρυά!” (δημοσίευμα για τις αντιδράσεις στα AWACS του Ακτίου). Αυτά και άλλα πολλά (με βασικότερο την γεωγραφική θέση) οδήγησαν τις ΗΠΑ στην “τουρκική αγκαλιά”, με αποτέλεσμα σήμερα η αεροπορική βάση του Ινσιρλίκ να είναι μια από τις σημαντικότερες βάσεις των ΗΠΑ παγκοσμίως.
Γνωρίζοντας όλα αυτά, “διακινδυνεύουμε” να γράψουμε ένα άρθρο που έχει να κάνει με το ενδεχόμενο μεταφοράς μέρους των αμερικανικών δραστηριοτήτων του Incirlik, από την Τουρκία στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Λάρισα, ενώ θα προσπαθήσουμε να αποτυπώσουμε πιθανά χειροπιαστά οφέλη για την περιοχή, αλλά και την χώρα.
Καταρχάς ας μιλήσουμε για την Πόλη της Λάρισας, καθώς η όποια “επιβάρυνση” θα είναι σε τοπικό επίπεδο. Αν βέβαια σκεφτούμε πως η ΑΒ βρίσκεται πλησίον της Πόλης, αλλά κάποια στιγμή επιχειρούσαν από εκεί πολλές αεροπορικές Μοίρες μαχητικών, υποθέτουμε πως η όποια αμερικανική δραστηριότητα δεν θα επηρρεάσει την Λάρισα (κίνηση μαχητικών, μεταγωγικών και θόρυβος).

Ας πάμε λίγο στο Incirlik. Κάποια στιγμή, η Αμερικανική Αεροπορία είχε κάνει μια μελέτη των οικονομικών επιπτώσεων σε διάφορες αεροπορικές βάσεις στον κόσμο, μεταξύ αυτών λοιπόν και το Incirlik. Διαβάζουμε λοιπόν πως το 2015 η βάση συμμετείχε στην ευρύτερη περιοχή του Ινσιρλίκ με 123 εκ. δολάρια, ενώ απασχολούσε άμεσα 411 Τούρκους. Στην βάση υπηρετούσαν τότε 112 αξιωματικοί,  1.267 στρατιωτικό προσωπικό, 249 Αμερικανοί πολίτες. Οι Αμερικανοί υπολόγισαν πως δευτερογενώς το Ινσιρλίκ έδινε δουλειά σε άλλους 689 Τούρκους πολίτες. Συνολικά λοιπόν, το 2015 εργάζονταν 1100 Τούρκοι στο Ινσιρλίκ, μια χρονιά που η αμερικανική παρουσία είχε περιοριστεί και οι περισσότερες αποστολές σε Ιράκ-Συρία γίνονταν από βάσεις στην Αραβική Χερσόνησο και το Ιράκ.
Φυσικά οι περισσότερες από τις αποστολές του Ινσιρλίκ δεν μπορούν να γίνουν από την Λάρισα, αλλά ίσως να μπορεί να γίνει αντιληπτό το ποια μπορεί να είναι η επίδραση μεταφοράς μιας αμερικανικής βάσης σε ελληνικό έδαφος. Αντιλαμβανόμαστε πόσο οξύμορο ακούγεται αυτό, όταν κυβερνήσεις εκλέχτηκαν κάποτε με σύνθημα “Έξω οι Βάσεις του Θανάτου”, κι ενώ την δεκαετία του ’80 “απο-βασο-ποιηθήκαμε”. Τώρα πια δεν ισχύει, ενώ υπήρξε και πρόταση του ΥΠΕΘΑ για παραχώρηση ολόκληρου νησιού παλαιότερα. Γενικά πάντως, φαίνεται να έχουμε αντιληφθεί τα πιθανά οφέλη από την παροχή μιας αεροναυτικής βάσης στην Συμμαχία, πέραν από αυτή την Σούδας.
Ερχόμαστε πάλι στην Λάρισα και στα drones MQ-9 Reaper. Σε περίπτωση που τα MQ-9 αποκτούσαν μια μόνιμη βάση στην περιοχή, οι Αμερικανοί θα εγκαθίσταντο μόνιμα σε μια μεγάλη ελληνική βάση, που βρίσκεται δίπλα στο ΑΤΑ και τα Υπόγεια Στρατηγεία. Θεωρούμε λοιπόν πως η Βάση αυτή θα θεωρείται πλέον επαρκώς προστατευμένη, καθώς δεν φανταζόμαστε επίθεση από οιονδήποτε εναντίον στρατιωτικής εγκατάστασης των ΗΠΑ (θεωρούμε πως αντίστοιχη “ασυλία” απολαμβάνει και η Σούδα με όλες τις παρακείμενες στρατιωτικές εγκαταστάσεις).

Στην συνέχεια θεωρούμε πως η Ελλάδα θα θεωρείται ακόμη πιο στενός φίλος και Σύμμαχος των ΗΠΑ (συγκριτικά με την Τουρκία), από την στιγμή που δέχεται την αύξηση της αμερικανικής παρουσίας σε ελληνικό έδαφος, όταν ο “πρώην Χρυσός Σύμμαχος” Τουρκία διώχνει δραστηριότητες και αναλώνεται σε αντιαμερικανική και αντισραηλινή ρητορική. Επίσης δεν μένει εκεί, αλλά προχωράει και σε πράξεις, απαγορεύοντας την χρήσης της βάσης του Ινσιρλίκ για πολλές επιθέσεις για παράδειγμα εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Αντίθετα η Ελλάδα είναι σύμμαχος με το Ισραήλ, εκτελεί κοινές αεροναυτικές ασκήσεις, ενώ στηρίζει την αμερικανική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια.
Μια τέτοια υποδομή, στην καρδιά της χώρας, και σε στρατηγικό σημείο των Βαλκανίων, δεν θα μπορούσε να περάσει έτσι “απλά”, χωρίς ανταλλάγματα από αμερικανικής πλευράς. Παρότι είμαστε από τους πρώτους που στηλιτεύσαμε την μη υπογραφή μακροχρόνιας σύμβασης παραχώρησης για την Σούδα, πρέπει να ομολογήσουμε πως “κάτι” πήραμε, είτε αυτό λέγεται OH-58D Kiowa Warrior έναντι πινακίου φακής, είτε τα 460 “ζεστά” εκ. δολάρια για τον εκσυγχρονισμό των F-16, είτε άλλα, μικρά ή μεγάλα, κρυφά ή φανερά ανταλλάγματα. Λογικά λοιπόν η μόνιμη παρουσία MQ-9 Reaper (και ότι άλλο δει) στην Λάρισα θα είχε και ανταλλάγματα από αμερικανικής πλευράς. Μην αρχίσουν πάλι κάποιοι να ελπίζουν για Arleigh Burke ή Tico, αλλά έχουμε τόσες πολλές ανάγκες που κάτι θα έβρισκαν να μας προσφέρουν οι ΗΠΑ (αν επιλέγαμε κάτι άμεσα εμείς, αυτό θα ήταν M2 Bradley).