Χτες το βράδυ υπήρξε στρατιωτική ενέργεια των Ηνωμένων Πολιτειών στη βορειοδυτική Νιγηρία. Το πλήγμα σχεδόν ανήμερα Χριστουγέννων, εντάσσεται ξεκάθαρα στη λογική ενός stand-off, δικτυοκεντρικού πλήγματος ακριβείας, με έμφαση στην προσβολή σταθερών τρομοκρατικών υποδομών και όχι σε τακτική εμπλοκή δυνάμεων στο έδαφος (SOF). Σύμφωνα με τις αμερικανικές ανακοινώσεις, οι στόχοι ήταν γνωστά στρατόπεδα (terrorists camps) ισλαμιστών του Ισλαμικού Κράτους στην Πολιτεία Sokoto, περιοχή που τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί σε νέο πεδίο δράσης παρακλαδιών του ISIS εκτός του παραδοσιακού θεάτρου για τους δολοφόνους των Boko Haram/ISWAP.
Το στοιχείο που διαφοροποιεί την επιχείρηση από προηγούμενες αμερικανικές ενέργειες στην Αφρική είναι το μέσο κρούσης. Το Πεντάγωνο έδωσε στη δημοσιότητα υλικό που δείχνει εκτόξευση βλήματος Tomahawk από Arleigh Burke, επιβεβαιώνοντας ότι η προσβολή έγινε από θαλάσσια πλατφόρμα και όχι από επανδρωμένο ή μη επανδρωμένο αεροσκάφος. Παρότι δεν έχει ανακοινωθεί ο τύπος του πλοίου ούτε το συγκεκριμένο οπλικό σύστημα, το επιχειρησιακό προφίλ παραπέμπει σε ναυτική κρούση μεγάλης ακτίνας, με δυνατότητα ακριβούς πλήγματος στόχων στην ενδοχώρα, ελαχιστοποιώντας την έκθεση αμερικανικών δυνάμεων σε αντιαεροπορικές ή ασύμμετρες απειλές.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αμυντική ανάλυση παρουσιάζει η προετοιμασία της επιχείρησης στο επίπεδο πληροφοριών και επιτήρησης. Τις εβδομάδες που προηγήθηκαν του πλήγματος, σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες, καταγράφεται αυξημένη δραστηριότητα αμερικανικών πτήσεων ISR πάνω από τη Νιγηρία, με αεροσκάφος τύπου Gulfstream V, διαμορφωμένο για αποστολές συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης. Οι πτήσεις αυτές, που εκτελούνταν σχεδόν καθημερινά από βάση στην Άκκρα της Γκάνας, δείχνουν ότι οι στόχοι είχαν χαρτογραφηθεί και επιβεβαιωθεί εκ των προτέρων, στοιχείο κρίσιμο για τη στοχοποίηση σταθερών εγκαταστάσεων όπως στρατόπεδα εκπαίδευσης ή συγκέντρωσης τρομοκρατών.
Η συνδυασμένη χρήση επίμονης εναέριας ISR και ναυτικών όπλων stand-off αποτυπώνει ένα δόγμα που οι ΗΠΑ εφαρμόζουν ολοένα και συχνότερα στην Αφρική: περιορισμένη, αλλά τεχνολογικά προηγμένη στρατιωτική εμπλοκή, με στόχο την αποδόμηση πυρήνων εξτρεμιστικών οργανώσεων χωρίς ανάπτυξη δυνάμεων στο έδαφος. Από επιχειρησιακής πλευράς, αυτό επιτρέπει ταχεία αντίδραση, υψηλή ακρίβεια και πολιτικά ελεγχόμενο αποτύπωμα, χωρίς απώλειες.
Στο πολιτικό επίπεδο, η επιχείρηση συνοδεύτηκε από έντονη ρητορική του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ανακοίνωσε το πλήγμα κάνοντας λόγο για «ισχυρό και θανατηφόρο χτύπημα» εναντίον τρομοκρατών. Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η δήλωσή του ότι οι επιθέσεις των ισλαμιστών στη Νιγηρία συνιστούν «γενοκτονία εναντίον των χριστιανών», θέση που χρησιμοποίησε για να αιτιολογήσει την αμερικανική στρατιωτική παρέμβαση. Η διατύπωση αυτή εντάσσει το πλήγμα όχι μόνο στο πλαίσιο της αντιτρομοκρατίας, αλλά και σε μια ιδεολογικά φορτισμένη αφήγηση προστασίας θρησκευτικών πληθυσμών, η οποία έχει σαφείς πολιτικές προεκτάσεις.
Από την πλευρά της, η νιγηριανή κυβέρνηση επιχείρησε να αποσυνδέσει την επιχείρηση από αποκλειστικά θρησκευτικά κίνητρα, τονίζοντας ότι οι ισλαμιστικές οργανώσεις στη χώρα πλήττουν τόσο χριστιανικούς όσο και μουσουλμανικούς πληθυσμούς, και ότι το πλήγμα εντάσσεται σε ευρύτερη συνεργασία ασφαλείας με τις ΗΠΑ. Σε στρατιωτικούς όρους, ωστόσο, αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι οι στόχοι επιλέχθηκαν με βάση συγκεκριμένη επιχειρησιακή αξία: στρατόπεδα που λειτουργούσαν ως κόμβοι εκπαίδευσης, οργάνωσης και πιθανής σχεδίασης επιθέσεων.
Σε ό,τι αφορά τα τεχνικά δεδομένα, παραμένουν κενά που έχουν σημασία για την αμυντική κοινότητα. Δεν έχει δημοσιοποιηθεί ο αριθμός των βλημάτων που χρησιμοποιήθηκαν, ούτε η ακριβής αξιολόγηση αποτελέσματος (BDA), πέρα από γενικές αναφορές από αμερικανικής πλευράς για «πολλαπλούς νεκρούς μαχητές». Παρ’ όλα αυτά, η επιλογή μέσων και η δομή της επιχείρησης δείχνουν ξεκάθαρα ότι πρόκειται για στοχευμένο πλήγμα υψηλής ακρίβειας, σχεδιασμένο μετά από παρατεταμένη συλλογή πληροφοριών και εκτελεσμένο με ναυτικά όπλα που προσφέρουν ασφάλεια και ευελιξία. Αν προκύψουν νεότερα στοιχεία για τον τύπο του πλοίου ή του οπλικού συστήματος που χρησιμοποιήθηκε, η εικόνα αυτή θα μπορεί να συμπληρωθεί με ακόμη μεγαλύτερη τεχνική ακρίβεια, την οποία θα σας μεταφέρουμε άμεσα.
