Με τη Ρωσία να αρνείται πως έγινε ρίψη χημικών όπλων στη συριακή πόλη Ντούμα και τη Δύση να βρίσκεται όλο και πιο κοντά στη λήψη απόφασης βομβαρδισμού των καθεστωτικών δυνάμεων του Μπασάρ αλ Άσαντ, η ερευνητική ομάδα του Bellingcat, παρουσίασε τα ευρήματά της, έπειτα από εξονυχιστική έρευνα ανοιχτών πηγών.
Στις 7 Απριλίου 2018, εμφανίζονται οι πρώτες αναφορές για υποτιθέμενες επιθέσεις με χημικά στη Ντούμα και συγκεκριμένα στο θύλακα που βρισκόταν στα χέρια των αντικαθεστωτικών της Ανατολικής Γκούτα στη Συρία. Σύμφωνα με αυτές τις αναφορές, μεγάλος αριθμός ανθρώπων, ανάμεσά τους και παιδιά, σκοτώθηκαν από την επίθεση.
Συνοπτικά, στο σημείο εντοπίστηκε ένα κύλινδρος αερίου υπό πίεση, όμοιος με αυτόν που έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για επιθέσεις με χλώριο και ένας μεγάλος αριθμός νεκρών έχει καταγραφεί. Ο αριθμός τους είναι τουλάχιστον 34, σύμφωνα με την έρευνα του Bellingcat.
Παρατηρητές ανέφεραν την απογείωση δυο ελικοπτέρων Mi-8 να κατευθύνονται νοτιοδυτικά από την αεροπορική βάση Dumayr, προς τη κατεύθυνση της Ντούμα, 30 λεπτά πριν την επίθεση, ενώ τα ίδια ελικόπτερα παρατηρήθηκαν και πάνω από τη πόλη την ώρα της επίθεσης.
Η Συριακή Κυβέρνηση έχει στο παρελθόν χρησιμοποιήσει ελικόπτερα Mi-8 για να διεξάγει ανάλογες επιθέσεις με αέριο χλωρίου.
Αναφορές από τη ομάδα Syrian Network for Human Rights, αλλά και το The Violations Documentation Center(VDC), κάνουν λόγο για δυο ξεχωριστές επιθέσεις, μια στις 4 τα ξημερώματα και μια στις 19:30, με τη δεύτερη να είναι η πιο θανατηφόρα. Οι μαρτυρίες έκαναν λόγο για χημικό παράγοντα που προκάλεσε διαφορετικά συμπτώματα από το χλώριο, κάτι που παραπέμπει σε χρήση αερίου νεύρων όπως το σαρίν. To VDC έδωσε στη δημοσιότητα το παρακάτω χάρτη από τα σημεία των επιθέσεων. Το τρίτο σημείο επίθεσης, δεν αφορούσε χημικά όπλα.
Η ομάδα με το όνομα «Λευκά Κράνη», ανέφερε επίθεση με χημικά στις 19:45 της 7/4, με 43 νεκρούς και 500 τραυματίες. Σύμφωνα με τα λεγόμενά τους, τα θύματα εκτέθηκαν σε οργανοφωσφορικό (χημικό) παράγοντα.
Εικόνες και βίντεο
Εικόνες και βίντεο που κυκλοφόρησαν μέσω κοινωνικών δικτύων, αμέσως μετά την επίθεση στις 19:30, απεικονίζουν μεγάλο αριθμό απωλειών, με πολλά πτώματα να εντοπίζονται σε ένα κτήριο. Πολλά απο τα πτώματα δείχνουν σημάδια έκθεσης σε χημικό παράγοντα.
Το πρώτο βίντεο, το οποίο είναι ιδιαιτέρως γραφικό, δημοσιεύτηκε στις 00:20 της 8/4 και απεικονίζει πολλά πτώματα διασκορπισμένα σε δωμάτια κατοικίας. Η περιγραφή του βίντεο αποδίδει την επίθεση στον Άσαντ.
Το δεύτερο βίντεο, επίσης πολύ σκληρό, ανέβηκε στις 03:46 της 8/4, καταγράφει περισσότερα πτώματα στο δεύτερο όροφο του ίδιου κτιρίου, καθώς και μια τρύπα στη στέγη του 4ου ορόφου. Σύμφωνα με τη περιγραφή του, οι αφροί στα στόματα των θυμάτων είναι αποτέλεσμα αερίου σαρίν.
Συνολικά, μπορούν να καταμετρηθούν 34 πτώματα, 23 στο ισόγειο, 10 στο δεύτερο όροφο και ένα στη σκάλα μεταξύ 2ου και 3ου ορόφου.
Το τρίτο βίντεο, επίσης ιδιαιτέρως παραστατικό, ανέβηκε στις 17:48 της 8/4, από το αντικαθεστωτικό δίκτυο SMART. Δείχνει την εκκένωση των πτωμάτων από το κτήριο που καταγράφηκαν στο 1ο και 2ο βίντεο.
Το τέταρτο βίντεο έχει τραβηχτεί από ντόπιους ακτιβιστές, ανέβηκε στο Youtube από το Aljazeera, στις 20:44 της 9/4 και απεικονίζει άτομα που φαίνεται πως είναι Ρώσοι στρατιώτες, να εισέρχονται στο κτήριο. Το γεγονός επιβεβαιώνεται από το Ρωσικό Υπουργείο Άμυνας που είχε δηλώσει πως μέλη του Russian Reconciliation Centre, επισκέφτηκαν και ερεύνησαν σημεία στη Ντούμα και δεν βρήκαν στοιχεία χημικής επίθεσης.
Αναλύοντας το τέταρτο και το πέμπτο βίντεο, που απεικονίζουν Ρώσους να βρίσκονται στο ίδιο τετράγωνο, οι ερευνητές κατέληξαν πως το κτήριο που δέχτηκε την επίθεση βρίσκεται στις συντεταγμένες 33.573878, 36.404793. Βρίσκεται δηλαδή νοτιοδυτικά της πλατείας al-Shuhada, όπου έλαβε χώρα η επίθεση με χημικά, σύμφωνα με όσα αναφέρουν το Syrian Network for Human Rights και το VDC.
Το έκτο βίντεο που ανέβηκε στις 21:06 της 10/4, ισχυρίζεται πως απεικονίζει μια φιάλη αερίου, στο ίδιο σημείο όπου καταγράφηκαν οι θάνατοι. Η λήψη μετακινείται περιμετρικά και φαίνεται μια τρύπα στην οροφή με ένα κίτρινο δοχείο αερίου, επιτρέποντας τον γεωεντοπισμό στις συντεταγμένες 33.573878, 36.404793, δηλαδή το κτίριο που δέχθηκε την επίθεση με χημικά.
Επομένως εξάγεται το συμπέρασμα πως το βίντεο 1-6 έχουν τραβηχτεί στο ίδιο σημείο, όπου βρέθηκαν και τα δεκάδες πτώματα.
Εξέταση του κυλινδρου
Μετά την επίθεση, καταγράφηκε η παρουσία δυο κίτρινων κυλίνδρων αερίου. Ο πρώτος στο κτίριο με τις πολλές απώλειες και ο δεύτερος σε μη αναγνωρισμένο μέχρι στιγμής σημείο.
Οι εξωτερικές μετατροπές στο κύλινδρο, είναι παρόμοιες με αυτές που έχουν καταγραφεί σε άλλες επιθέσεις με χλώριο, όπως αυτή του Αυγούστου 2017 στο Khan al-Assal:
Έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί και καταγραφεί σε ανάλογες επιθέσεις στο Χαλέπι από το 2014.
Η πιο πρόσφατη εμφάνισή τους είναι στην εναέρια επίθεση με χλώριο στις 14 Φεβρουαρίου 2018 στο Saraqib.
Ο Οργανισμός για την Απαγόρευση Χρήσης Χημικών Όπλων (OPCW), έχει καταγράψει τη χρήση κίτρινων κυλίνδρων με χλώριο και τη ρίψη τους από ελικόπτερα στο παρελθόν. Η χρήση χημικού παράγοντα σαρίν είναι μάλλον απίθανη και θα μπορούσε να εξηγηθεί από τη παρερμηνεία των συμπτωμάτων, ή τη χρήση όπλου που μέχρι στιγμής δεν έχει καταγραφεί.
Τα συμπεράσματα της ερευνητικής ομάδας του Bellingcat, αναφέρουν πως τουλάχιστον 34 άνθρωποι σκοτώθηκαν στην επίθεση με χημικά της 7ης Απριλίου, σε κτίριο πλησίον της πλατείας al-Shuhada, πιθανότατα από χλώριο που ρίφθηκε από ζεύγος ελικοπτέρων Mi-8 που απογειώθηκαν από την αεροπορική βάση Dumayr.
Ορισμένα επιπλέον στοιχεία
Το χλώριο είναι το «ιδανικό» όπλο επιλογής όταν αναφερόμαστε σε εύκολη κατασκευή και χρήση χημικών όπλων, για τον απλούστατο λόγο πως δεν ελέγχεται διότι είναι βιομηχανικό προϊόν, ενώ η μίξη του με άλλα απλά χημικά (δεν τα αναφέρουμε για ευνόητους λόγους), μπορούν να το μετατρέψουν από υγρή μορφή σε αέριο. Το καθεστώς του Άσαντ είχε συμφωνήσει για τη καταστροφή του χημικού του οπλοστασίου, κάτι που επιτευχθεί σε μεγάλο βαθμό ήδη από το 2014, ωστόσο η χρήση χλωρίου ως όπλο έχει επιβεβαιωθεί από ανεξάρτητους παρατηρητές σε πλείστες περιπτώσεις του πρόσφατου παρελθόντος.
Οι κίτρινοι κύλινδροι που περιέχουν χλώριο σε αέρια μορφή, πωλούνται στο εμπόριο και μοιάζουν με αυτούς που χρησιμοποιήθηκαν στη Συρία. Είναι τόσο κοινοί, που ο εντοπισμός της προέλευσής τους είναι αδύνατος.
Σημειωτέον, το κίτρινο χρώμα χρησιμοποιείται για την εύκολη αναγνώριση των κυλίνδρων που περιέχουν χλώριο στο εμπόριο.
Με λίγα λόγια, το καθεστώς Άσαντ χρησιμοποιεί προϊόντα του εμπορίου, τα οποία μετατρέπει σε χημικά όπλα και εξαπολύει με εναέρια μέσα ως βόμβες ελεύθερης πτώσης. Τη τελευταία φορά που ο Άσαντ χρησιμοποίησε χημικά όπλα σε μεγάλη έκταση πριν από ένα χρόνο, οι ΗΠΑ απάντησαν εκτοξεύοντας 49 Τόμαχωκ εναντίον αεροπορικής βάσης, χωρίς προφανώς να πετύχουν το σκοπό τους και να τον αποθαρρύνουν από μελλοντικές επιθέσεις. Αυτή τη φορά, η πολεμική ρητορική βρίσκεται στα ύψη με τον Πρόεδρο Τραμπ να προαναγγέλλει επίθεση και να προειδοποιεί τη Ρωσία.
#Syria: 2 main reasons for chemical attack last night on #Duma by Regime:
– Break Jaish Islam resistance & force surrender to avoid bloody urban warfare.
– Town is completely encircled, preventing extraction of any evidence. pic.twitter.com/Re1rvJjPLr— Qalaat Al Mudiq (@QalaatAlMudiq) April 8, 2018
