Του αναγνώστη μας Θρασύβουλου Πέττα (Thras) τον οποίον και ευχαριστούμε
Οι δύο βασικότεροι πυλώνες στους οποίους στηρίζεται ένα στράτευμα είναι τα τεχνικά του μέσα και το ανθρώπινο δυναμικό. Αν ένας μόνο από τους πυλώνες αυτούς, είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο αλλά ο άλλος ασθενεί, η μαχητική αξία πέφτει κατακόρυφα. Πρόκειται για τους δύο καίριους παράγοντες οι οποίοι είναι απαραίτητο να βρίσκονται ταυτόχρονα σε υψηλό επίπεδο για να θεωρηθεί ένα στράτευμα αξιόμαχο.
Έχουμε πολλά παραδείγματα, από την αρχαία έως την πλέον πρόσφατη ιστορία, στα οποία οι δύο αυτοί πυλώνες έδωσαν το αναγκαίο υπόβαθρο σε στρατούς ανά τους αιώνες να μεγαλουργήσουν. Οι Έλληνες υπερτερούσαν έναντι των Περσών τόσο σε εκπαίδευση, όσο και σε οπλικά συστήματα και έτσι ανέτρεψαν την συντριπτική εις βάρος τους αριθμητική υπεροχή σε σειρά μαχών, από τον Μιλτιάδη έως τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μόλις το 2014, οι παρανοϊκοί ισλαμιστές του ISIS σε μία επέλαση άνευ προηγουμένου, κατέλαβαν τη μισή Συρία και το μισό Ιράκ, έχοντας απέναντί τους αρκετές φορές τακτικό στρατό, που όντας ανεκπαίδευτος υποχωρούσε μπροστά στην οργανωμένη επίθεση και τους σωστούς υπερκερωτικούς ελιγμούς που εφάρμοζαν επί του πεδίου. Σε μία παράλληλη εξέλιξη οι δυνάμεις της Σαουδικής Αραβίας, έχουν υποστεί συντριπτικές ήττες από καλά εκπαιδευμένους και αποφασισμένους αντάρτες στην σύγκρουση της Υεμένης. Να σημειωθεί ότι στις δύο τελευταίες περιπτώσεις οι νικητές επί του πεδίου, είχαν σαφέστατη τεχνολογική υστέρηση, αφού ειδικά οι ένοπλες δυνάμεις της Σαουδικής Αραβίας βρίσκονται σε πολλούς τομείς στην αιχμή της τεχνολογίας.
Γίνεται λοιπόν κατανοητή η σημασία της εκπαίδευσης και ο άμεσος αντίκτυπος στην αποτελεσματικότητα ενός στρατεύματος. Δυστυχώς στην χώρα μας δεν ακολουθούμε την τακτική των προγόνων μας και θεωρούμε την στρατιωτική θητεία «χαμένο χρόνο». Είναι λοιπόν επιτακτικό να αναθεωρήσουμε την οπτική μας, αλλά και την οργάνωση της εκπαίδευσης των ενόπλων δυνάμεων λόγω των διαφορετικών αναγκών ανά κλάδο. Έτσι διαφορετικές είναι οι προτεραιότητες στον Στρατό Ξηράς, στο Πολεμικό Ναυτικό και στην Πολεμική Αεροπορία.
Πριν αναλυθούν όμως αυτές, να τονιστεί και η κρίσιμη παράμετρος της διάρκειας της θητείας. Με την εννεάμηνη διάρκεια πολλές μονάδες ήταν απολύτως υποεπανδρωμένες με την κατάσταση να βελτιώνεται με την αύξηση στους 12 μήνες. Την ίδια ώρα η παρεχόμενη εκπαίδευση είναι είτε ελλιπής, είτε αντιπαραγωγική λόγω της ελάχιστης παραμονής στις μονάδες εκστρατείας. Είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη να αυξηθεί η θητεία και πάλι στους 18 μήνες, όπως επίσης να εξεταστεί η θεσμοθέτηση της στράτευσης στα 18 έτη, ακολουθώντας το κυπριακό μοντέλο. Οι δύο αυτές ενέργειας αν και δύσπεπτες πολιτικά, θα λύσουν σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα επάνδρωσης που αντιμετωπίζουν πολλές μονάδες και των τριών κλάδων.
Στο θέμα της εκπαίδευσης του Στρατού Ξηράς, είναι απαράδεκτη η εικόνα του να ολοκληρώνει ο στρατεύσιμος τη θητεία του έχοντας κάνει μια-δυο μόνο βολές στην προπαίδευση. Οι βολές πρέπει να είναι συνεχείς και ρεαλιστικές με εκπαίδευση στις βασικές τακτικές του πεζικού και των ελιγμών που αυτό εκτελεί σε επιθετικές και αμυντικές επιχειρήσεις. Για να γίνει κατανοητή η απόσταση που μας χωρίζει από έναν εκπαιδευμένο στρατό, θεωρείται ότι για να μάθει ικανοποιητικά το όπλο του ένας στρατιώτης, το ελάχιστο όριο είναι οι 800-1.000 βολές… Στον τομέα των τακτικών, πολύ θετική μπορεί να είναι η συμβολή ηλεκτρονικών συστημάτων προσομοίωσης βολών, αλλά και φθηνές λύσεις όπως η χρήση όπλων τύπου airsoft.
Αντίστοιχα ισχύουν και στις υπόλοιπες ειδικότητες, όπου είναι επιτακτικό να εντατικοποιηθεί η εκπαίδευση με προσθήκη περισσότερων και ουσιαστικότερων ασκήσεων, χρήση ηλεκτρονικού εξοπλισμού και σε βάθος κατανόηση των οπλικών συστημάτων που έχουν χρεωθεί. Στο σημείο αυτό καθοριστική είναι η συμβολή της αύξησης της θητείας που θα προσφέρει το απαραίτητο πλεόνασμα προσωπικού, ώστε να γίνονται ταυτόχρονα και σωστά η φύλαξη των μονάδων και η σε βάθος εκπαίδευση.
Όσον αφορά την εκπαίδευση των στελεχών πρέπει να αναθεωρηθούν τα αντικείμενα εκπαίδευσης που διδάσκονται στην Σχολή Πολέμου, ώστε να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις και να εισαχθούν αντικείμενα, όπως η μάχη σε κατοικημένες περιοχές, που φαίνονται να αποτελούν τον κανόνα στο σύνολο των συγκρούσεων που λαμβάνουν χώρα τα τελευταία χρόνια. Πολύτιμη μπορεί να είναι η βοήθεια χωρών όπως η Συρία, το Ιράκ και η Κουρδική διοίκηση με τους οποίους η χώρα μας διατηρεί ισχυρούς ιστορικούς δεσμούς φιλίας. Για τα επιτελεία και τους διοικητές μεγαλύτερων σχηματισμών, η ύπαρξη ηλεκτρονικού συστήματος προσομοίωσης επιχειρήσεων για διενέργεια σεναρίων και ασκήσεων επί χάρτου θα βοηθούσε αποφασιστικά, ενώ θα πρόσφερε και ουσιαστικές δυνατότητες απενημέρωσης και εξαγωγής χρήσιμων συμπερασμάτων.
Στο Πολεμικό Ναυτικό το μεγαλύτερο μέρος των στρατεύσιμων απασχολείται σε δευτερεύοντα ή βοηθητικά καθήκοντα. Το επιπλέον προσωπικό στην περίπτωση αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αύξηση της επάνδρωσης των μονάδων του στόλου το οποίο σε κάποιες περιπτώσεις βρίσκεται χαμηλά, δημιουργώντας πρόβλημα στην ομαλή συγκρότηση των απαιτούμενων ομάδων υποστήριξης (πχ ομάδες πυρκαγιάς, ελικοπτέρου, ασφαλείας κ.λπ.). Φυσικά η καλύτερη φύλαξη Ναυστάθμων και ναυτικών παρατηρητηρίων είναι επίσης στους τομείς που θα ωφεληθούν. Θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι η ημιεπαγγελματοποίηση του στρατού (που μάλλον είναι προς τη σωστή κατεύθυνση), που ξεκίνησε με την πρόσληψη ΕΠ.ΟΠ. σταμάτησε απότομα και η έλλειψη νέων προσλήψεων πρέπει να αντισταθμιστεί λογικά από στρατιώτες θητείας.
Για τους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς του ναυτικού μας η εκπαίδευση είναι σε πολύ καλό επίπεδο, αλλά πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης μέσω της προσθήκης εξομοιωτών και ηλεκτρονικών συσκευών προσομοίωσης. Τόσο σε επίπεδο τακτικών όσο και επί του πεδίου. Εδώ σημαντικό πρόβλημα αποτελεί το γεγονός ότι λόγω της μείωσης των εισακτέων στις παραγωγικές σχολές (ΣΣΕ, ΣΝΔ, ΣΙ) παρατηρείται υπερεπάρκεια ανώτερων και ανώτατων αξιωματικών και έλλειμμα κατώτερων αξιωματικών, οπότε ριζοσπαστικές λύσεις θα πρέπει να αναζητηθούν για την αντιμετώπιση του θέματος αυτού.
Σχετικά με τους επαγγελματίες οπλίτες, είναι ξεκάθαρο ότι οι ΕΠΟΠ ήταν πολύ χρήσιμοι όταν εισήλθαν στο στράτευμα σε ηλικίες 18 – 30 ετών, αλλά σήμερα 15 χρόνια μετά δεν μπορούν πλέον, λόγω ηλικίας σε αρκετές περιπτώσεις, να καλύψουν επαρκώς τις ανάγκες για τις οποίες προσλήφθηκαν. Η λύση πρέπει να αναζητηθεί με στελέχη που θα βρίσκονται για συγκεκριμένο χρόνο στο στρατό και δεν θα συνταξιοδοτούνται από αυτόν.
Όπως είναι κατανοητό η πυραμίδα της ιεραρχίας στενεύει προς τα πάνω, και κάθε στρατός χρειάζεται λίγους ανώτατους, περισσότερους ανώτερους και πολλούς κατώτερους αξιωματικούς και αντίστοιχα υπαξιωματικούς. Για την επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος αρχικά πρέπει να γίνει ένα νέο οργανόγραμμα των κλάδων των ενόπλων μας δυνάμεων. Έτσι θα εξορθολογίσουμε τον αριθμό των ανώτατων αξιωματικών στον οποίο ξεπερνάμε το Ηνωμένο Βασίλειο που διατηρεί τριπλάσιες σε μέγεθος και παγκοσμίου εμβέλειας ένοπλες δυνάμεις.
Στη συνέχεια θα πρέπει να αναζητήσουμε λύσεις που χρησιμοποιούν χώρες όπως οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι χώρες αυτές, που σημειωτέον συμμετέχουν σε ενεργά πολεμικά μέτωπα ανά την υφήλιο, έχουν προσανατολιστεί στην πρόσληψη πτυχιούχων ως κατώτερων αξιωματικών με πενταετείς ή δεκαετείς συμβάσεις, με το πέρας των οποίων η σύμβαση λήγει και αναζητούνται νέοι προς αντικατάστασή τους. Αυτό επιτρέπει στο στράτευμα να έχει τον αριθμό αξιωματικών/υπαξιωματικών που χρειάζεται για σταδιοδρομία από τις παραγωγικές σχολές και τον επιπλέον αριθμό από την αγορά εργασίας χωρίς όμως απαιτήσεις εξέλιξης. Για την αποκατάσταση των στελεχών μετά την ολοκλήρωση της προσφοράς τους στις ένοπλες δυνάμεις, μπορεί να υπάρξει μοριοδότηση για διαγωνισμούς του Δημοσίου ή άλλα οφέλη.
Για την Πολεμική Αεροπορία ισχύουν εν πολλοίς τα ίδια με το ναυτικό. Η κύρια απασχόληση των στρατευσίμων είναι βοηθητικά καθήκοντα, αλλά και η πολύ σημαντική σε περίοδο επιχειρήσεων ασφάλεια των αεροδρομίων από εχθρικές καταδρομικές ενέργειες. Τα στελέχη είναι και στην περίπτωση αυτή εμπειρότατα, λαμβάνουν συνεχώς διακρίσεις (ΝΑΤΟ, TLP κ.λπ.) και συνιστούν μία από τις καλύτερες αεροπορικές δυνάμεις παγκοσμίως. Μικρές αλλά ουσιαστικές προσθήκες όπως τα συστήματα καταγραφής AACMI και ηλεκτρονικά συστήματα ανάλυσης σεναρίων για εκπαίδευση σε τακτικές COMAO είναι απαραίτητες για την διατήρηση και επαύξηση του αξιόμαχου.
