«Ακροβατικά» με το Air Force One (και τον Πρόεδρο μέσα)

Η πτήση με το αμερικανικό προεδρικό αεροσκάφος είναι μια εμπειρία από μόνη της αλλά την συγκεκριμένη κάποιοι… την θυμούνται ακόμη. Ήταν το 1974 όταν ο Πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Συρία για συνομιλίες με τον Σύρο ηγέτη Χαφέζ αλ-Άσσαντ. Όμως η εθιμοτυπική τιμητική συνοδεία του Air Force One από συριακά μαχητικά πήρε απρόσμενη τροπή.
Οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου στην Δαμασκό είχαν ενημερωθεί από τους Σύρους ότι η Αεροπορία τους θα έστελνε αεροσκάφη να συνοδεύσουν το VC-137C μέχρι την προσγείωσή του αλλά κάποιος ξέχασε να το πει και στην USAF. Ξαφνικά, ο κυβερνήτης του Air Force One, Σμήναρχος Ραλφ Άλμπερταζι, είδε με την είσοδό του στον συριακό εναέριο χώρο να προσεγγίζουν γοργά το αεροσκάφος του τέσσερα καμουφλαρισμένα MiG!

Το ένστικτο του fighter pilot πήρε το πάνω χέρι και θεωρώντας ότι δέχεται επίθεση τράβηξε άγριο break δεξιά… Για τα επόμενα επτά λεπτά ο Σμήναρχος Άλμπερταζι εκτέλεσε ότι ελιγμούς διαφυγής προέβλεπε το manual του VC-137, συμπεριλαμβανομένης και μιας απότομης βύθισης. Ο Πρόεδρος και η συνοδεία του τα είδαν όλα.
Όσοι δεν ήταν δεμένοι βρέθηκαν σκόρπιοι στο δάπεδο. «Αναρωτιόμαστε αν θα ζήσουμε» εκμυστηρεύθηκε ο πολιτικός αναλυτής του CNN Ντέιβιντ Γκέργκεν, σύμβουλος του Νίξον τότε, στον συγγραφέα του βιβλίου «Air Force One: A History of the Presidents and Their Planes» Κένεθ Γουώλς. Το καρουσέλ με το προεδρικό αεροσκάφος σταμάτησε μόνο όταν ο Έλεγχος Εναερίου Κυκλοφορίας της Δαμασκού ενημέρωσε τον κυβερνήτη του Air Force One ότι τα MiG ήταν φιλικά. Ο Πρόεδρος Νίξον ποτέ δεν μίλησε δημοσίως για το συμβάν, ωστόσο, σύμφωνα με τον Γουώλς, παραδέχθηκε αργότερα σε φίλο του ότι κατατρόμαξε.

Το VC-137C (SAM 27000) με το οποίο ο Άλμπερταζι προσπάθησε να ξεκολλήσει τα MiG από κοντά του είχε τα ακροβατικά στα… γονίδιά του. Πριν από 19 χρόνια, ο δοκιμαστής πιλότος της Boeing Άλβιν Μ. «Τεξ» Τζόνστον είχε γράψει αεροπορική ιστορία εκτελώντας barrel-roll με το πρωτότυπο Β707.
Air Force One: το «ιπτάμενο Οβάλ Γραφείο»
Τα προεδρικά VC-137C που «φόρεσαν» τον εντυπωσιακό λευκό και γαλάζιο διάκοσμο πάνω σε φυσικό μέταλλο, σχεδιασμένο από τον διάσημο σχεδιαστή βιομηχανικού σχεδίου Ρέιμοντ Λόϋ, ήταν δύο εκτενώς τροποποιημένα Β707-353B τα οποία έπαιρναν το χαρακτηριστικό κλήσεως Air Force One μόνο όταν επέβαινε ο Πρόεδρος. Στις πτήσεις με άλλους ανώτερους αξιωματούχους το call sign γινόταν ‘SAM 26000’ –τα αρχικά των λέξεων Special Air Mission και o σειριακός αριθμός του αεροπλάνου.

Το πρώτο VC-137C (s/n 62-6000, msn 18461/303) κατασκευάσθηκε στο εργοστάσιο της Boeing στο Ρέντον το 1962 επί προεδρίας Τζ. Φ. Κέννεντυ και κόστισε 8 εκατ. δολάρια. Είναι το αεροσκάφος που έχει συνδεθεί όσο λίγα με την νεότερη αμερικανική ιστορία καθώς σε αυτό ορκίσθηκε Πρόεδρος ο Λύντον Τζόνσον τον Νοέμβριο του ’63 κατά την επιστροφή από το Ντάλλας, με το φέρετρο του δολοφονημένου Κέννεντυ πίσω στην καμπίνα.
Πέταξε για πρώτη φορά στις 10 Αυγούστου 1962 και εντάχθηκε σε υπηρεσία δύο μήνες αργότερα, στις 9 Οκτωβρίου, αντικαθιστώντας τρία VC-137Α Stratoliners που χρησιμοποιούντο σε ρόλο μεταφοράς υψηλών προσώπων (Β707-120 s/n 58-6970, Β707-153 s/n 58-6971, 58-6972) εφοδιασμένα με ισχυρότερους κινητήρες TF33-P-5 (P&W JT3D-3) και επαναχαρακτηρισμένα ως VC-137Β. Όταν έπαψαν να πετούν αποστολές VIP τα αεροπλάνα αυτά έλαβαν τον χαρακτηρισμό C-137B.

To «ακροβατικό» Air Force One (s/n 72-7000, msn 20630/862) πρωτοπέταξε στις 31 Ιουλίου 1972. Αντικατέστησε το ‘SAM 26000’ το οποίο παρέμεινε εφεδρικό μέχρι την απόσυρσή του στις 24 Μαρτίου 1998 και την παράδοσή του τον Μάιο του ιδίου έτους στο Μουσείο της USAF όπου και εκτίθεται μαζί με άλλα προεδρικά αεροσκάφη.
Αποσύρθηκε στις 29 Αυγούστου 2001 έχοντας μεταφέρει στα 29 χρόνια υπηρεσίας του επτά Προέδρους: Νίξον, Φορντ, Κάρτερ, Ρήγκαν, Μπους, Κλίντον και Μπους τον νεότερο. Σήμερα το ‘SAM 27000’ βρίσκεται στην Προεδρική Βιβλιοθήκη Ρόναλντ Ρήγκαν, συμπεριλαμβάνοντας στην πλούσια ιστορία του και την επεισοδιακή εκείνη πτήση στην Συρία όπου η επιτροπή υποδοχής παρολίγον να προκαλέσει… διεθνές διπλωματικό επεισόδιο.
Αλέξανδρος Θεολόγου