Αφγανιστάν: Μήπως το πείραμα με τα Black Hawk απέτυχε;  

Η δραματική μείωση του αριθμού των UH-60 Black Hawk που επρόκειτο να παραχωρήσουν έως το 2023 οι ΗΠΑ στο Αφγανιστάν φέρνει στον νου τον εξοπλισμό του Νοτίου Βιετνάμ: πανάκριβο στρατιωτικό υλικό το οποίο δύσκολα αξιοποιήθηκε και τελικά μέρος του έπεσε στα χέρια του νικητή εχθρού. Σύμφωνα με έκθεση του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας τα ελικόπτερα του τύπου που θα χορηγούντο στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας «κόβονται» κατά τα δύο τρίτα –από 159 σε μόλις 53– ωστόσο ελάχιστες λεπτομέρειες δίδονται γι’ αυτήν την απόφαση.
Τα UH-60 θα ενίσχυαν όπως προέβλεπε το σχέδιο τις κυβερνητικές δυνάμεις της Καμπούλ στον τομέα της μεταφοράς στρατιωτών, εφοδίων και εκκένωσης τραυματιών. Όμως δεν είναι τα μόνα που μειώνονται. Το Πεντάγωνο «κόβει» από 32 σε 10 και τον αριθμό των επιθετικών/αναγνωριστικών αεροσκαφών AC-208 Eliminator τα οποία εξοπλισμένα με ρουκέτες APKWS (Advanced Precision Kill Weapon System) είχαν κάνει το επιχειρησιακό τους ντεμπούτο ακριβώς έναν χρόνο νωρίτερα.

«Οι μειώσεις αυτές έγιναν με βάση τις αναθεωρημένες απαιτήσεις των μελλοντικών επιχειρησιακών απαιτήσεων» αναφέρει η έκθεση «Ενισχύοντας την Ασφάλεια και την Σταθερότητα του Αφγανιστάν». Επίσης περιορίζεται και ο αριθμός των Αμερικανών συμβούλων, κάτι το οποίο όπως υποστηρίζει εκπρόσωπος του Πενταγώνου αντανακλά την αξιολόγηση των Αμερικανών διοικητών ότι η αφγανική Αεροπορία καθίσταται ολοένα και πιο ικανή να εκτελεί επιχειρήσεις ανεξάρτητα. Είναι όμως έτσι;
Το πρόγραμμα των ελικοπτέρων Black Hawk είχε χαρακτηριστεί το 2017 από τον τότε επικεφαλής των αμερικανικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν Στρατηγό Νίκολσον ως ‘game changer’ που θα έδινε στους Αφγανούς την απαραίτητη επιθετική ικανότητα για να βγουν από το αδιέξοδο στον πόλεμο με τους Ταλιμπάν. Η επιτυχία του εγχειρήματος θα επέτρεπε στους επιτελείς του Πενταγώνου να μειώσουν την αμερικανική συμμετοχή σε μια πολυετή σύρραξη αμφιβόλου πλέον στρατηγικής σημασίας. Μήπως το εγχείρημα έγινε… πείραμα;

Οι ΗΠΑ σηκώνουν ακόμη το μεγαλύτερο βάρος της υποστήριξης από αέρος των αφγανικών δυνάμεων ασφαλείας. Πέρυσι τα αμερικανικά αεροσκάφη έριξαν  7.423 τόννους πυρομαχικών –ο μεγαλύτερος αριθμός βομβών σχεδόν σε μια δεκαετία, σύμφωνα με την Κεντρική Διοίκηση της USAF (AFCENT). Και όπως επισημαίνουν οι σκεπτικιστές, οι Αφγανοί δυσκολεύονται ακόμη να κρατήσουν σε υπηρεσία τον στόλο των ελικοπτέρων Mi-17, πόσω μάλλον άλλα assets τα οποία δεν είναι και λίγα.
Διαβάστε επίσης: Η αντικατάσταση των Mi-17 με Black Hawk υπονομεύει επιχειρησιακά την αφγανική Αεροπορία; (https://www.ptisidiastima.com/afghan-mi17/)
Οι αφγανικές ένοπλες δυνάμεις διαθέτουν 45 ελικόπτερα UH-60Α, δέκα εξοπλισμένα AC-208 Eliminator, 25 ελαφρά επιθετικά A-29 Super Tucano, 45 σοβιετικής/ρωσικής προέλευσης Mi-17, έναν αριθμό βαρέων επιθετικών ελικοπτέρων Mi-24 και 49 ελαφρά εξοπλισμένα ελικόπτερα MD-530. Ωστόσο, παρά την αθρόα αμερικανική βοήθεια, η υποστήριξη των Black Hawks δεν φαίνεται εφικτή δίχως την συνδρομή του ΝΑΤΟ, εκτιμά ο αναλυτής Μάθιου Άρτσιμπαλντ.

Εμπειρογνώμονες είχαν επικρίνει ιδιαίτερα τα σχέδια των Αμερικανών να προωθήσουν τα προηγμένα Black Hawk στην θέση των δοκιμασμένων και γνώριμων στους Αφγανούς Mi-17. Το Πεντάγωνο υποστήριζε ότι με αναβαθμισμένους κινητήρες τα αμερικανικά ελικόπτερα θα ήταν σχεδόν εφάμιλλα των ρωσικών σε επιδόσεις και μεταφορική ικανότητα στο δύσκολο high-and-hot περιβάλλον της χώρας. Μόνο που το πρόβλημα είναι πολύ πιο πολύπλοκο από μια αναβάθμιση κινητήρων.
Έκθεση του Ειδικού Γενικού Επιθεωρητή για την Ανασυγκρότηση του Αφγανιστάν (Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction, SIGAR) επεσήμαινε τις σημαντικές ελλείψεις σε χειριστές και μηχανικούς. Προφανώς το σχέδιο παράδοσης των νέων Black Hawk ήταν περισσότερο φιλόδοξο –για να το θέσουμε κομψά– του πλάνου εκπαίδευσης Αφγανών πιλότων. Μεγάλο δε μέρος της τεχνικής υποστήριξης είχε ανατεθεί σε εργολάβους, γεγονός που απειλεί να αυξήσει το κόστος των 2,8 δισ. δολαρίων ακόμη περισσότερο.

Παραμένει αδιευκρίνιστο κατά πόσο η μείωση του αριθμού των UH-60 θα δυσχεράνει τις επιχειρήσεις ή θα περιορίσει την μεταφορική ικανότητα των αφγανικών δυνάμεων ασφαλείας. Στην έκθεση πάντως του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας η πλήρης αντικατάσταση των Mi-17 από Black Hawk παραμένει στόχος του προγράμματος. Αρκεί να βρεθούν πιλότοι για να τα πετούν και μηχανικοί για να τα συντηρήσουν.
Προς το παρόν, αφγανικά A-29 Super Tucano εκτελούν ρίψεις βομβών λέιζερ «σε τακτική βάση» ενώ τα AC-208 προσβάλλουν στόχους με ρουκέτες APKWS. Στην ίδια έκθεση του Πενταγώνου επισημαίνεται ότι τα AC-208 μπορούν να επιχειρούν από κοινού με τα Α-29, χρησιμοποιώντας τον καταδείκτη λέιζερ ΜΧ-15 που φέρουν για καταύγαση (‘buddy lase’) στόχων ή την υποβοήθηση των Super Tucano στην καθοδήγηση των LGB τους. Παρά τα «θετικά βήματα» που σημειώνει η αφγανική Αεροπορία, 13.000 Αμερικανοί βρίσκονται ακόμη εκεί.
Αλέξανδρος Θεολόγου