Το άρθρο αυτό είναι ρεπορτάζ του έγκυρου δημοσιογράφου Βασίλη Νέδου στην Κ, εδώ…
Στον «αέρα» βρίσκεται η συμμετοχή της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ) στα προγράμματα παγκόσμιας συμπαραγωγής των F-16 και των C-130J, λόγω των προβλημάτων που έχουν ανακύψει καθαρά λόγω διαχείρισης, αλλά και από την ουσιαστική αδυναμία υπογραφής ανανέωσης υποπρογραμμάτων λόγω έλλειψης διοίκησης. Σε περίπτωση που δεν ληφθούν μέτρα άμεσα, τότε ενδέχεται, εντός του 2021 να κινδυνεύσει και η αναβάθμιση των 84 F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας (Π.Α.) σε διαμόρφωση Viper.
Το πρόβλημα φαίνεται ότι είναι σε γνώση του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, το οποίο και παρέλαβε την ευθύνη της ΕΑΒ από το υπουργείο Οικονομικών. Από το υπ. Ανάπτυξης και τον κ. Αδ. Γεωργιάδη εκτιμάται ότι πριν από το τέλος του χρόνου τα προβλήματα θα έχουν ξεπεραστεί και η ΕΑΒ θα μπορεί να επιστρέψει στην κανονική λειτουργία της.
Ποιοι είναι, όμως οι κίνδυνοι; Ο πλέον επείγων κίνδυνος είναι η Lockheed Martin να πάψει να θεωρεί την ΕΑΒ «αποκλειστική πηγή» (sole source) και να προχωρήσει σε διαγωνισμό για τα τμήματα της παγκόσμιας παραγωγής F-16 που κατασκευάζονται στην Ελλάδα, πρακτικά αφήνοντάς τη εκτός της αλυσίδας συμπαραγωγής (με χώρες όπως το Μπαχρέιν, το Μαρόκο, η Ταϊβάν, η Σλοβακία και η Βουλγαρία).
ΕΑΒ, νέες παραδόσεις απαρτίων C-130J και συνέχεια στην παραγωγή F-16
Με τρεις απανωτές συμφωνίες ανάμεσα σε Lockheed και ελληνικό Δημόσιο (2004, 2006 και 2007) η ΕΑΒ είναι αποκλειστική πηγή συμπαραγωγής για τις δεξαμενές καυσίμων, τα πλευρικά πλαίσιά τους, τις θυρίδες πρόσβασης στον κινητήρα, και το ουραίο τμήμα της ατράκτου των αεραγωγών των F-16.
Αιτία είναι οι καθυστερήσεις που έχει προκαλέσει στην παγκόσμια αλυσίδα συμπαραγωγής των F-16 η ΕΑΒ. Διότι το προηγούμενο χρονικό διάστημα με αφορμή τη διαδικασία εσωτερικού ελέγχου από το ΥΠΟΙΚ στην ΕΑΒ, απεργίες που ακολούθησαν, αλλά και την αδυναμία εξεύρεσης διευθύνοντος συμβούλου, η εταιρεία παραμένει ακέφαλη, παρότι έχει προκηρυχθεί νέος διαγωνισμός για τη θέση.
Ενας από τους λόγους αναταραχής ήταν η περικοπή των μισθολογικών επιδομάτων που λαμβάνουν κατηγορίες εργαζομένων στην ΕΑΒ, με αποτέλεσμα κάποιοι από τους 1.400 να τα δικαιούνται και άλλοι όχι. Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι προκηρύχθηκε θέση διευθύνοντος συμβούλου, ενώ ήδη η θέση είχε προταθεί σε πρόσωπο με πολιτικό πρόσημο, ενώ η εταιρεία έμενε ήδη χωρίς κεφαλή έξι εβδομάδες.
Εντός χρονοδιαγραμμάτων το πρόγραμμα των F-16V, καμία αλλαγή στο σύστημα αυτοπροστασίας ASPIS II
Πέρα από το «χτύπημα» στην αξιοπιστία της ΕΑΒ, εφόσον η Lockheed Martin αποφασίσει να προχωρήσει σε αυτή την κίνηση, η βιομηχανία χάνει και υποκατασκευαστικό έργο σημαντικής αξίας. Το 80% των προγραμμάτων που βρίσκονται σε εξέλιξη στην ΕΑΒ αφορά έργο της Lockheed Martin (συμπαραγωγές F-16 και C-130-J, αναβάθμιση Αεροσκαφών Ναυτικής Συνεργασίας P3-B, αναβάθμιση 84 F-16 σε Viper). Πρακτικά, εκείνο που ζητάει η εταιρεία από το Δημόσιο είναι επιτάχυνση των εργασιών, κάτι που δεν μπορεί να διασφαλιστεί παρά μόνο με αύξηση των εργατών στα τέσσερα προγράμματα της Lockheed από 350 σε περισσότερους από 600.
Αναβάθμιση των F-16
Αν και προς το παρόν το πρόγραμμα προχωράει κανονικά, καθώς μέχρι τον Ιανουάριο το πρώτο, πρωτότυπο F-16 V, θα μεταφερθεί στις ΗΠΑ προκειμένου να προχωρήσει σε δοκιμαστικές πτήσεις, εάν η ΕΑΒ δεν προχωρήσει σε προσλήψεις εξειδικευμένου προσωπικού, τότε τίθεται εν αμφιβόλω αν το εργοστάσιο στην Τανάγρα μπορεί να κατορθώσει την αναβάθμιση 12 μαχητικών ανά έτος. Αποτελεί, βεβαίως, εύλογη απορία παραγόντων της αγοράς, τι πρόκειται να συμβεί όταν η Ελλάδα προχωρήσει στην προμήθεια των αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35, όπου μια εύρωστη και λειτουργική ΕΑΒ θα είναι απαραίτητη για τη συμμετοχή της Π.Α. στο πρόγραμμα.
