Του Αντιστρατήγου ε.α. Δημητρίου Κυριάκου, επίτιμου Διευθυντή ΔΙΤ/ΓΕΣ
Τα μέσα ενημέρωσης και τα κοινωνικά δίκτυα έχουν παγκοσμίως «πάρει φωτιά», καθώς η συνεχιζόμενη, επί 11 μήνες, πολεμική σύρραξη ευρείας κλίμακας στην Ουκρανία φαίνεται ότι ανατρέπει παγιωμένες απόψεις δεκαετιών.
Οι κατ’ επάγγελμα στρατιωτικοί και οι πάσης φύσεως στρατιωτικοί αναλυτές, είχαν παλαιότερα αποφανθεί ότι αν έχεις υπεροχή (πόσο μάλλον κυριαρχία) σε αέρα, σε θάλασσα, στο διάστημα, στη ξηρά, σε, σε…, τότε εξέρχεσαι νικητής από μια πολεμική σύρραξη.
Δεν συνέβη όμως το αναμενόμενο στην Ουκρανία. Οι Ρώσοι παρότι επέβαλλαν ναυτικό αποκλεισμό στα ουκρανικά παράλια της Μαύρης Θάλασσας και είχαν αεροπορική κυριαρχία (ή για τους αμφισβητούντες, σημαντικότατη αεροπορική υπεροχή), δεν μπορούν να νικήσουν τους Ουκρανούς.
Στο τομέα των χερσαίων δυνάμεων, οι Ρώσοι, υπερείχαν συντριπτικά σε άρματα μάχης, σε τεθωρακισμένα οχήματα μάχης και μεταφοράς προσωπικού, σε αυτοκινούμενα πυροβόλα, σε πολλαπλούς εκτοξευτές πυραύλων, σε τακτικά πυραυλικά συστήματα μεγάλους βεληνεκούς (π.χ. Iskander), σε επιθετικά ελικόπτερα, σε μεταφορικά ελικόπτερα και σε πολλά ακόμη. Παρ’ όλα αυτά, δεν μπορούν να τερματίσουν νικηφόρα τη σύγκρουση.
Bradley, Marder, AMX-10RC στην Ουκρανία ως απάντηση στη Μόσχα. Eμείς στη «μαργαρίτα»…
Φτάνοντας, στα μέσα Ιανουαρίου του 2023, ο Ζελένσκι ζητά ή μάλλον απαιτεί από το ΝΑΤΟ και τη Δύση άρματα μάχης για να ανακαταλάβει και τις υπολειπόμενες κατεχόμενες από τους Ρώσους, περιοχές. Οι επιτυχείς επιχειρήσεις εξαναγκασμού των Ρώσων να εγκαταλείψουν την περιοχή βορείως του Κιέβου, στο Βορρά της χώρας και η σύμπτυξη των Ρώσων δυτικά του ποταμού Δνείπερου στη Χερσώνα, στα νότια της Ουκρανίας, «άνοιξαν την όρεξη» στους Ουκρανούς. Αντεπετέθησαν και στην ευρύτερη περιοχή του Χαρκόβου και πέτυχαν ανακαταλήψεις εδαφών και στα Βορειοανατολικά.
Ουκρανοί υπουργοί Άμυνας-Εξωτερικών: Καλούμε και την Ελλάδα να προσφέρει Leopard 2
Επί μήνες, πολλοί στη Δύση και στη Ελλάδα, προσπαθούσαν να μας πείσουν ότι τα άρματα, αυτοί οι υποτιθέμενοι αργοκίνητοι χαλύβδινοι δεινόσαυροι, δεν έχουν ούτε παρόν, ούτε και μέλλον, στο πεδίο της μάχης. Υποστηρίζουν ότι τους «πάτησαν κάτω» τα αντιαρματικά όπλα με «top attack» ικανότητες προσβολής (όπως τα αμερικανικά Javelin, ή τα βρετανικά NLAW), ότι καταστρέφονται εύκολα από τα οπλισμένα, τουρκικής προέλευσης UAVs τύπου Bayraktar (τα οποία, παρεμπιπτόντως, εξαφανίστηκαν τους τελευταίους μήνες) κ.ο.κ.
Όμως οι εκκλήσεις, ή οι απαιτήσεις των Ουκρανών για άρματα Leopard, το τελευταία χρονικό διάστημα, επανάφεραν τους πάντες στη πραγματικότητα. Καλά και αποτελεσματικά τα Janelin, τα NLAW, τα Bayraktar, τα αυτοκινούμενα πυροβόλα PzH 2000, τα πυραυλικά συστήματα HIMARS, αλλά όλα αυτά δεν καταλαμβάνουν ή δεν ανακαταλαμβάνουν έδαφος. Αυτό, δυστυχώς για πολλούς, το κάνουν μόνο οι ερπύστριες των αρμάτων, των ΤΟΜΑ και ΤΟΜΠ και οι αρβύλες των στρατιωτών που αποβιβάζονται απ’ αυτά. Καλή και εξαιρετικά αποτελεσματική η αεροπορία, το ναυτικό, το πυροβολικό, ο ηλεκτρονικός πόλεμος, η πολυχωρική μάχη («multi domain battle»), αλλά η αρβύλα και η ερπύστρια καταλαμβάνουν και κατέχουν έδαφος!
Επίσημο: οι Βρετανοί στέλνουν μια ίλη Challenger II στην Ουκρανία
Και τώρα οι Ουκρανοί χρειάζονται άρματα. Λίγοι είναι διατεθειμένοι να τους δώσουν: Οι Πολωνοί μια ίλη Leopard 2, οι Φινλανδοί μια ακόμη, οι Βρετανοί μια Ίλη Challenger 2 («σώθηκαν» οι Ουκρανοί…). Οι Αμερικανοί δεν παραχωρούν, λέει, Μ1 γιατί ο στροβιλοκινητήρας είναι απαιτητικός σε καύσιμα και δύσκολος να συντηρηθεί από τους Ουκρανούς. Αλήθεια τα βρετανικά Challenger 2 δεν είναι τεχνολογικά περίπλοκα και δεν είναι τα μόνα στο κόσμο που χρησιμοποιούν 3μερή πυρομαχικά (βλήμα, προωθητικό γέμισμα και εναυσματικό φυσίγγιο);
Συνεπώς, οι πάντες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι θα πρέπει να δοθούν στους Ουκρανούς άρματα Leopard. Δυστυχώς όμως αυτά είναι είδος «εν ανεπαρκεία» σ’ όλη την Ευρώπη. Η Γερμανία μόλις και διαθέτει 320 απ’ αυτά (19 Leo 2A5, 197 Leo 2A6 και 104 Leo 2A7V). Κάποια λιγοστά επιπλέον (περί τα 15 – 20) της έκδοσης Leo 2A4, διαθέτει η γερμανική βιομηχανία, η οποία εξάντλησε τα λιγοστά αποθέματά της διαθέτοντας, στα πλαίσια του προγράμματος κυκλικών ανταλλαγών οπλισμού (Ringtausch), 14 Leo 2A4 στη Τσεχία και 15 στη Σλοβακία.
Rheinmetall: Το 2024 τo νωρίτερο θα μπορούσαν να παραδοθούν άρματα Leopard στην Ουκρανία
Η χώρα με τους μεγαλύτερους στόλους Leopard 2 και Leopard 1, στην Ευρώπη αλλά και στο κόσμο, είναι η Ελλάδα. Ο Ελληνικός στρατός «μάζευε» επίμονα και μεθοδικά Leopard 1 και 2, επί μια εικοσαετία και σήμερα διαθέτει 353 Leo 2 (170 Leo 2HEL και 183 Leo 2A4) και περί τα 500 1A5. Αυτή η επιλογή και η διαχρονική επιμονή των Ελλήνων αρματιστών τώρα δικαιώνεται. Αν και είχε διαχρονικά δεχθεί πολλαπλές επικρίσεις, ενώ και σήμερα κάποιοι βάλλουν μεθοδικά κατά των δύο γερμανικών εταιρειών (KMW και Rheinmetall) που τα κατασκευάζουν. Σκοπός τους είναι η διαιώνιση των εκκρεμοτήτων, με τη σκόπιμη μεγέθυνση των υφιστάμενων διαφορών τους με το Ελληνικό Δημόσιο. Λες και άλλες σοβαρότερες διαφορές με γερμανικές και άλλες εταιρείες, δεν διευθετήθηκαν με «win – win» συμφωνίες, που κυρώθηκαν από την ελληνική Βουλή.
Θυμίζουμε τις συμφωνίες διευθέτησης, με τη γερμανική Thyssen Krupp Marine Systems (TKMS) και τα ΕΝΑΕ για τα υποβρύχια Type 214, με τη Siemens για τα προγράμματα προμηθειών του – υπό κρατικό έλεγχο – ΟΤΕ, την επίλυση με νόμο το 2017, των εκκρεμών ζητημάτων της σύμβασης αντισταθμιστικών ωφελημάτων (ΑΩ) με τη Raytheon που απέρρεε από την προμήθεια των αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot (ΣΑΩ 05/99) κ.λπ.
Δεν δίνουν M1 Abrams οι ΗΠΑ στην Ουκρανία, “κίνδυνος ή ευκαιρία” για τα ελληνικά Leopard 2A4;
Η χρονίζουσα σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας – Ουκρανίας αναδεικνύει τη μεγάλη επιχειρησιακή αξία και των χερσαίων οπλικών συστημάτων και ειδικά αυτών που συγκροτούν τις δυνάμεις ελιγμού (άρματα μάχης, ΤΟΜΑ και ΤΟΜΠ). Αυτή ακριβώς η δύναμη δεν τυγχάνει σήμερα της άμεσης αναβάθμισής της στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Η τελευταία σχετική σύμβαση υπογράφηκε μόλις το 2005 («Ενδιάμεση Λύση»: προμήθεια 183 Leo 2A4 και 150 Leo 1A5). Ευτυχώς που το Μάιο του 2022, αποφασίστηκε η ανταλλαγή 40 ξεπερασμένων BMP-1 με ισάριθμα εργοστασιακά αξιοποιημένα TOMA Marder. Για να γίνει αυτό, έπρεπε να εμπλακούν προσωπικά ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Γερμανός καγκελάριος. Αν αυτό το είχαν χειριστεί οι «αρμόδιοι» παράγοντες, η ευκαιρία θα είχε χαθεί.
Η απόκτηση μέσων και η αναβάθμιση της δύναμης ελιγμού σημαίνει πολύ μεγάλη συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας. Στο πρόγραμμα του Leo 2HEL, η συμμετοχή έφτασε στο 40% της αξίας του προγράμματος. Το μεγάλο όφελος όμως ήταν η περαιτέρω συμμετοχή ελληνικών εταιρειών στη παραγωγή αρμάτων μάχης Leopard 2 και υποσυστημάτων τους, για άλλες χώρες. Εταιρείες όπως η ΜΕΤΚΑ, η Ιntracom Defense, η EODH, η HDVS παράγουν απάρτια του άρματος. Σήμερα, η μόνη χώρα της Ευρώπης που κατασκευάζει σκάφη, πύργους και θωρακίσεις αρμάτων Leo 2 είναι η Ελλάδα. Οπότε η Ευρώπη μεσοπρόθεσμα, δεν μπορεί να κατασκευάσει άρματα χωρίς εμάς. Τα σκάφη και η θωράκιση των γερμανικών αναβαθμισμένων LEO2 A7V εδώ κατασκευάζονται. Το ίδιο ισχύει και για τα νεοπαραγγελθέντα άρματα της Ουγγαρίας. Σκάφη, πύργοι, θωράκιση, κλιματιστικά συγκροτήματα, απάρτια του πύργου (καθίσματα κ.λπ.) εδώ δημιουργούνται. Ας ξυπνήσουμε λοιπόν.
Οι Τούρκοι απειλούν ευθέως και επισήμως ότι «θα έλθουν ένα βράδυ». Προφανώς δεν θα φύγουν την επόμενη ημέρα. Η αλήθεια είναι ότι αν καταφέρουν να έλθουν, δεν θα φύγουν ποτέ οικειοθελώς (βλέπε κατεχόμενη Κύπρος). Μεγαλύτερη απόδειξη από τη ύπαρξη του τουρκικού σχεδίου «Βαριά», που αποκαλύφθηκε πριν μια δεκαετία, δεν υπάρχει, όπου σχεδιαζόταν η κατάληψη του Βορείου Έβρου.
Συνεπώς χρειάζεται η άμεση αναβάθμιση και ενίσχυση της δύναμης ελιγμού. Ο εκσυγχρονισμός των Leo2 A4 είναι κάτι παραπάνω από αναγκαίος. Η απόκτηση του νέου ΤΟΜΑ Lynx και η απόκτηση, όσον το δυνατόν, περισσότερων ΤΟΜΑ Marder, θα πρέπει να θεωρείται αυτονόητη. Κάτι αντίστοιχο έγινε και στο παρελθόν. Ενώ προμηθευόμασταν Leo 2, αποκτούσαμε ταυτόχρονα και σε πολύ μεγάλους αριθμούς Leo 1A5. Και ο στόλος των τελευταίων απαιτεί επίσης κάποιες κρίσιμες αναβαθμίσεις.
Τα παραπάνω μπορούν να υλοποιηθούν, με την εξαιρετικά μεγάλη συμμετοχή της αμυντικής μας βιομηχανίας και του στρατιωτικού εργοστασίου 304 ΠΕΒ. Δεν θα πρόκειται απλώς για αμυντικές προμήθειες αλλά για πραγματικά αμυντικές επενδύσεις. Σε βάθος χρόνου, το ποσό που θα κοστίσουν, θα επιστραφεί στην ελληνική οικονομία. Aρχικά μέσω της εγχώριας συμπαραγωγής και στη συνέχεια μέσω της κάλυψης των αναγκών για άλλες χώρες-πελάτες των μητρικών εταιρειών, της Γερμανίας συμπεριλαμβανομένης. Η Γερμανική αλλά και συνολικά η Ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία παρουσιάζει τεράστιο έλλειμα δυνατοτήτων παραγωγής (capacity). Η Ελλάδα είναι σήμερα κρίσιμος βιομηχανικός εταίρος. Αλλά αν αυτό δεν καλλιεργηθεί, στο μέλλον μπορούν σταδιακά να απεξαρτηθούν απ’ εμάς. Άλλωστε ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιούργησε τεράστιες και επιτακτικές ανάγκες. Οι νέες αμυντικές προμήθειες που πανευρωπαϊκά θα ακολουθήσουν, θα είναι τεράστιες και οφείλουμε να συμμετέχουμε στην υλοποίησή τους.
Leopard 2A7 HEL & Lynx: τρεις εταιρίες, μια συμφωνία και η γνωστοποίηση!
Το παιχνίδι στην Ουκρανία «χόντρυνε». Ας δώσουμε κάτι (πχ επιπλέον BMP-1) και ας πάρουμε κάτι πολύ καλύτερο (π.χ. Marder). Τα λιγοστά αυτοκινούμενα πυροβόλα PzΗ 2000 που δόθηκαν στους Ουκρανούς, είναι «για λύπηση». Τα σχετικά βιντεάκια του διαδικτύου «μιλούν». Τα χρησιμοποιούν με βάρβαρο τρόπο, χωρίς να αξιοποιούν την αυτόματη γέμιση, σαν αυτοκινούμενα πυροβόλα της προηγούμενης γενιάς. Δεν θα μπορούσαμε να δώσουμε κάποια, διπλάσια έστω, αυτοκινούμενα Μ109, των παλαιότερων εκδόσεων που διαθέτουμε (όπως έκαναν οι ΗΠΑ, η Νορβηγία κ.α.) και εμείς να συμπληρώσουμε τις 2 ελληνικές μοίρες των PzH 2000, ώστε η κάθε μία να αποκτήσει 18 ή και 24 πυροβόλα αντί των μόλις 12 που διαθέτουν σήμερα; Το όφελος είναι προφανές. Τώρα μας έχουν ανάγκη. Ας «ξυπνήσουμε» και ας το εκμεταλλευτούμε.
Υστερόγραφο: Οι Έλληνες αρματιστές είναι οι καλύτεροι στην Ευρώπη γιατί δεν έπαψαν ποτέ να ασκούνται στο «σπόρ». Τα τελευταία χρόνια οι Αμερικανοί αναζητούν συνεχώς ευκαιρίες συνεκπαίδευσης μαζί μας και αυτό λέει πολλά.
