Η προσπάθεια του Μαρόκου να εκσυγχρονίσει τον γηρασμένο στόλο των μεταφορικών του αεροσκαφών έχει πυροδοτήσει μια ακόμη αναμέτρηση ανάμεσα σε δύο κολοσσούς της αεροδιαστημικής βιομηχανίας: την Embraer της Βραζιλίας, με το καινοτόμο C-390 Millennium που ετοιμάζεται να πάρει την παραγγελία, και τη Lockheed Martin των ΗΠΑ, με το δοκιμασμένο C-130J-30 Super Hercules, η οποία προσπαθεί να κάνει την ανατροπή. Το πρόγραμμα, αξίας άνω των 600 εκατομμυρίων δολαρίων, προβλέπει την προμήθεια τεσσάρων έως πέντε νέων αεροσκαφών για τη Βασιλική Αεροπορία του Μαρόκου, που θα αντικαταστήσουν τα 14 C-130H Hercules και δύο τάνκερ KC-130H, τα οποία, πλησιάζοντας το τέλος της υπηρεσιακής τους ζωής, αντιμετωπίζουν προβλήματα επιχειρησιακής ετοιμότητας.
Η απόφαση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της αύξησης των αμυντικών δαπανών του Μαρόκου, που το 2024 έφτασαν τα 12,9 δισεκατομμύρια δολάρια, αντανακλώντας τη φιλοδοξία του βασιλείου να ενισχύσει τις ένοπλες δυνάμεις του εν μέσω περιφερειακών εντάσεων, όπως η διαμάχη για τη Δυτική Σαχάρα με το Μέτωπο Πολισάριο.
Το Μαρόκο αναζητά ευέλικτα αεροσκάφη ικανά να μεταφέρουν βαριά φορτία, να επιχειρούν σε δύσκολες συνθήκες, όπως διαδρόμους άμμου στη Σαχάρα ή μαλακά εδάφη κοντά σε παράκτιες περιοχές, και να υποστηρίζουν ποικίλες αποστολές, από τη μεταφορά στρατευμάτων σε απομακρυσμένα εδάφη, μέχρι έρευνα και διάσωση, ιατρικές εκκενώσεις και ειρηνευτικές επιχειρήσεις υπό την αιγίδα της Αφρικανικής Ένωσης ή του ΝΑΤΟ.
Το C-390 Millennium είναι ένα δικινητήριο μεταφορικό αεροσκάφος με κινητήρες τζετ, που παρουσιάστηκε το 2015 από την Embraer, φέρνοντας μια σύγχρονη προσέγγιση στη στρατιωτική αερομεταφορά. Με μέγιστο βάρος απογείωσης 86.000 κιλά, μπορεί να μεταφέρει έως 26 τόνους φορτίου, φτάνοντας ταχύτητες 987,8 χιλιομέτρων την ώρα και ανώτατο όριο πτήσης 11.000 μέτρα. Η εμβέλεια είναι 2.815 χιλιόμετρα με φορτίο 23 τόνων. Το C-390 ξεχωρίζει για το χαμηλό λειτουργικό κόστος, τη μοντέρνα σχεδίαση και τη μειωμένη ανάγκη συντήρησης, με διαθεσιμότητα που φτάνει το 80-90% σε επιχειρησιακές συνθήκες σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία.
Έκτο μεταγωγικό C-390 για την Πορτογαλία – Δικαίωμα προαίρεσης για άλλα 10!
Η Embraer έχει σημειώσει αξιοσημείωτες εμπορικές επιτυχίες με το C-390. Η Βραζιλία, ως ο πρώτος χρήστης, έχει παραγγείλει 28 αεροσκάφη, με 10 ήδη σε υπηρεσία έως το 2025. Η Πορτογαλία, ο πρώτος ευρωπαϊκός πελάτης, υπέγραψε το 2019 για πέντε αεροσκάφη, με παραδόσεις να ξεκινούν το 2023. Η Ουγγαρία παρήγγειλε δύο KC-390 το 2020, με το πρώτο να παραδίδεται το 2024, ενώ η Ολλανδία επέλεξε πέντε αεροσκάφη το 2022 για να αντικαταστήσει τα C-130H της, με παραδόσεις προγραμματισμένες από το 2026. Επιπλέον, η Τσεχία και η Αυστρία υπέγραψαν το 2024 κοινή συμφωνία για τέσσερα KC-390. Η εταιρεία προωθεί το αεροσκάφος ως ιδανικό για την Αφρική, προβλέποντας ζήτηση για 105 αεροσκάφη της κατηγορίας του τα επόμενα 20 χρόνια, μέρος μιας παγκόσμιας αγοράς 490 πλατφορμών.
Οι διαπραγματεύσεις της Embraer με το Μαρόκο έχουν προχωρήσει σημαντικά, ενώ από πέρυσι υπήρξε επίσημη ανακοίνωση για την αγορά του από την αφρικανική χώρα, χωρίς όμως ακόμη να έχει πέσει η υπογραφή. Το Μάρτιο του 2024, ένα KC-390 της Βραζιλιανής Αεροπορίας επισκέφθηκε τη Ραμπάτ, όπου Μαροκινοί πιλότοι και πληρώματα το δοκίμασαν. Τον ίδιο χρόνο, στο Αεροπορικό Σαλόνι του Μαρακές, υπογράφηκε Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ Μαρόκου και Embraer, με στόχο επένδυση 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων για τη δημιουργία ενός αεροπορικού κέντρου τοπικά, που θα περιλαμβάνει εγκαταστάσεις συντήρησης και επισκευών, δημιουργώντας 1.000 θέσεις εργασίας έως το 2035. Η συμφωνία, προβλέπει επίσης μεταφορά τεχνολογίας και πιθανή τοπική συναρμολόγηση.
Από την… αντίπερα όχθη, το C-130J-30 Super Hercules, η τελευταία και μεγαλύτερη σε μήκος έκδοση του θρυλικού C-130, φθάνει μέγιστο βάρος απογείωσης τα 74.389 κιλά, μπορεί να μεταφέρει έως 19 τόνους φορτίου, με ταχύτητες 660 χιλιόμετρα την ώρα και εμβέλεια 3.334 χιλιομέτρων με φορτίο 16,3 τόνων. Εξοπλισμένο με τέσσερις κινητήρες Rolls-Royce AE 2100D3, προσφέρει εξαιρετική απόδοση σε μικρού μήκους, μη προετοιμασμένους διαδρόμους, με μήκος απογείωσης μόλις 914 μέτρα υπό ιδανικές συνθήκες.
C-130J Hercules, το αεροπλάνο που έγραψε το βιβλίο των τακτικών αερομεταφορών
Η καμπίνα του μπορεί να φιλοξενήσει 128 πλήρως εξοπλισμένους στρατιώτες, 92 αλεξιπτωτιστές ή 97 φορεία για ιατρικές εκκενώσεις, ενώ η ράμπα επιτρέπει τη φόρτωση ογκωδών αντικειμένων χωρίς εξειδικευμένο εξοπλισμό. Οι αναβαθμίσεις της τελευταίας έκδοσης περιλαμβάνουν προηγμένα ηλεκτρονικά πτήσης, μειωμένες απαιτήσεις πληρώματος (μόλις τρία άτομα) και βελτιωμένη απόδοση κατανάλωσης. Η Lockheed Martin έχει πουλήσει πάνω από 540 C-130J σε 21 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Αυστραλίας, του Καναδά και της Ινδίας.
Η μακροχρόνια παρουσία του C-130 στο Μαρόκο, με δεκαετίες λειτουργίας των C-130H, έχει δημιουργήσει ισχυρή υποδομή συντήρησης και οικειότητα με το αεροσκάφος. Το 2019, το Μαρόκο ζήτησε δύο επιπλέον C-130H μέσω του προγράμματος Excess Defence Articles των ΗΠΑ, τα οποία εγκρίθηκαν το 2020. Ενώ τον Ιούλιο του 2025, η L3Harris Technologies ανέλαβε σύμβαση για την αναβάθμιση του στόλου C-130, εξασφαλίζοντας την υποστήριξη των αεροσκαφών.
Έτσι η Lockheed Martin εξακολουθεί να διεκδικεί την πώληση των C-130J-30, προτάσσοντας τη μακροχρόνια συνεργασία της με το Μαρόκο, ιδιαίτερα μέσω των ισχυρών δεσμών που έχουν χτιστεί με την προμήθεια των μαχητικών F-16V, τα οποία παραγγέλθηκαν το 2019 (25 αεροσκάφη), ενώ η χώρα ενδιαφέρεται και για F-35. Ακόμη, το 2022 η LM μαζί με τις βελγικές Sabca και Sabena Aerospace, ίδρυσαν τη Maintenance Aero Maroc στο αεροδρόμιο Μπενσλιμάν, μια εγκατάσταση 15.000 τετραγωνικών μέτρων για συντήρηση και αναβάθμιση στρατιωτικών αεροσκαφών, δημιουργώντας 300 θέσεις εργασίας.
Η αναμέτρηση με φόντο την… Ελλάδα
Η επιλογή του Μαρόκου αντικατοπτρίζει τις τάσεις στις αμυντικές προμήθειες, όπου η απόδοση, το κόστος αλλά και οι διεθνείς σχέσεις αναλύονται συνεχώς στα εξοπλιστικά προγράμματα. Η Embraer βλέπει το Μαρόκο ως πύλη για την επέκτασή της στην Αφρική, ενώ η Lockheed Martin υπερασπίζεται την κυρίαρχη θέση της σε μια ήπειρο που αναζητά νέα οπλικά συστήματα αλλά και συμμαχίες. Κάπου εδώ, θα πρέπει να πούμε πως μια παρόμοια απόφαση πιθανά θα κληθεί να πάρει και η χώρα μας τα επόμενα χρόνια. Καθώς έχουμε αρκετά κοινά στοιχεία εξοπλισμών με την αφρικανική χώρα, διαθέτοντας F-16 και λειτουργώντας για πολλά χρόνια C-130, και με υποδομές συντήρησης του, στην 112 ΠΜ αλλά και στην ΕΑΒ. Αλλά και εμείς αναζητούμε ένα σύγχρονο μεταγωγικό που να ανανεώσει ριζικά το στόλο μας, οπότε εξετάζουμε και νέες προτάσεις, παρακολουθώντας τις διεθνείς εξελίξεις.
